Trong không gian đình Yên Phụ (quận Tây Hồ), các liền chị thướt tha áo thắm đai xanh bưng cơi trầu têm cánh phượng, còn các liền anh áo the khăn xếp cầm ô đón khách. Mới từ sớm, đoàn khách từ làng Thị Cầu (phường Thị Cầu, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh) bước vào sân đình. Lời chào của người quan họ cất lên ý nhị và thân tình. Bạn hát gặp nhau tay bắt mặt mừng. Khách đến chơi dâng cơi là lễ thánh. Câu hát vào đình ngân lên khiến không gian càng linh thiêng, xúc động. Sau lời chào “Khách đến chơi nhà”, canh hát mở ra, tiếng ca vang, rền, nền, nảy cứ thế ngân lên. Đôi liền chị hát câu ra, đôi liền anh đối lại. Đó là những câu quan họ cổ được truyền qua bao thế hệ. Như lời của chị hai Như Chính, Phó chủ nhiệm CLB Nhị Hà chia sẻ: “CLB chọn ca quan họ cổ nhằm gìn giữ vốn quý của cha ông để lại. Không chỉ hát, các thành viên còn có ý thức trong việc tìm hiểu và duy trì văn hóa quan họ, lối ứng xử, giao tiếp của người quan họ”.

leftcenterrightdel
Câu lạc bộ Nhị Hà mở canh hát quan họ trong không gian đình Yên Phụ (Tây Hồ). 

Được thành lập năm 2016, CLB Nhị Hà là nơi sinh hoạt của hơn 20 hội viên yêu mến quan họ cổ. Trước đó, các thành viên từng hát quan họ, biết chơi canh. Với mong muốn tập hợp những người yêu quan họ trên đất Thủ đô, CLB được thành lập để hội viên có cơ hội giao lưu, học hỏi lẫn nhau. Mỗi người một nghề nghiệp, một địa phương nhưng khi về với Nhị Hà được thỏa niềm đam mê với quan họ. Chị hai Trần Thị Láng năm nay đã chạm ngưỡng bát tuần ý nhị nói rằng: “Khi được ca, mình quên tuổi già. Dù giọng có chùng, hơi có yếu nhưng được gặp gỡ anh hai, chị hai, được hòa vào không gian văn hóa quan họ là mình thấy vui”. 

leftcenterrightdel
 Câu lạc bộ Nhị Hà đón khách từ làng quan họ cổ đến hát canh tại đình Yên Phụ (Tây Hồ). 

Cùng với duy trì sinh hoạt thường kỳ, CLB thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu với nhiều làng quan họ cổ ở Bắc Ninh như làng Niềm Xá, Ngang Nội, Đào Xá, Châm Khê, Hoài Thị... Các thành viên CLB còn tích cực tìm đến các nghệ nhân ở làng quan họ cổ học hát. PGS, TS Nguyễn Tuấn Hưng, Phó chủ nhiệm CLB Nhị Hà đã sưu tầm được hàng trăm câu quan họ cổ để truyền dạy cho các thành viên. Anh Hưng cho biết: “Hỏi quan họ cổ có bao nhiêu câu thì không thể thống kê rõ ràng được. Là bởi câu hát vẫn còn rất nhiều trong dân gian. Có câu đã theo nghệ nhân về với tiên tổ. Thế nên việc sưu tầm, gìn giữ vốn quý đó đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cơ quan chức năng cũng như người yêu quan họ”. Dẫu là những người sinh sống ở Thủ đô nhưng với tình yêu quan họ cổ, các thành viên trong CLB Nhị Hà đang bền bỉ gìn giữ câu ca của đất Kinh Bắc. Câu ca, tiếng hát ấy sẽ được lưu truyền như những dòng sông không ngừng chảy trôi.

 Bài và ảnh: TÍN NGHĨA