Thư viện kiến trúc-nghệ thuật: Mười năm vun trồng không gian đọc và hành trình kiến tạo tri thức

 Từ phòng đọc nhỏ đến chuỗi thư viện vì cộng đồng

Chuỗi CA' Library - Thư viện kiến trúc-nghệ thuật do kiến trúc sư Nguyễn Công Hiệp sáng lập từ năm 2014. Đây là hệ thống thư viện miễn phí chuyên về sách kiến trúc, nghệ thuật và thiết kế. Các thư viện hoạt động dựa trên nguyên tắc tự giác: Không nhân viên quản lý, không thu phí, người đọc tự mượn và trả sách. Đến nay, CA' Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật đã phát triển thành nhiều điểm đọc mở cửa đều đặn phục vụ cộng đồng yêu sách.

Hành trình xây dựng chuỗi CA' Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật bắt đầu từ lý do: “Sách kiến trúc ngày ấy quá khó tìm”. Không chỉ hiếm, sách chuyên ngành kiến trúc và sáng tạo còn khá đắt đỏ khiến nhiều sinh viên khó có điều kiện tiếp cận. Từng trải qua cảm giác loay hoay tìm sách để học, Nguyễn Công Hiệp đã dành nhiều thời gian để sưu tầm, chắt lọc từng đầu sách phục vụ cho việc học và làm nghề. Dần dần, việc tìm sách không chỉ để đọc, mà còn trở thành một thói quen, một cách để lưu giữ tri thức. Đến năm 2014, anh quyết định mở một phòng đọc nhỏ, đặt trong căn hộ tập thể cũ ở Hà Nội, rộng chừng 20m² để chia sẻ kho sách của mình với cộng đồng.

CA' Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật.

“Mình chỉ nghĩ đơn giản là nếu mình từng khó khăn vì thiếu sách, thì chắc cũng sẽ có nhiều người như vậy. Thư viện mở ra để ai cần thì cứ đến đọc, không cần thủ tục gì. Mình tin tri thức nên được chia sẻ, không nên cất giữ riêng cho một ai”, kiến trúc sư Nguyễn Công Hiệp cho biết.

Nguyễn Công Hiệp - Nhà sáng lập chuỗi CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật.

Từ căn phòng nhỏ ấy, hành trình lan tỏa tri thức dần lớn lên theo thời gian. Những người tìm đến đọc sách ngày một nhiều, và mong muốn mở rộng không gian của anh Hiệp cũng lớn dần theo

Đến nay, sau hơn một thập kỷ, chuỗi CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật đã phát triển thành hệ thống 8 thư viện, trong đó có 7 cơ sở tại Hà Nội và 1 cơ sở tại Đà Lạt. Tất cả đều mở cửa miễn phí, hoạt động dựa vào sự tự giác và ý thức gìn giữ của cộng đồng.

CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật được nhiều bạn trẻ lựa chọn là không gian học tập lý tưởng.

Bạn Trịnh Hà Linh, tình nguyện viên tại CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật chia sẻ: “Mình thường phụ trách trực thư viện và hỗ trợ bạn đọc khi có các sự kiện lớn. Là người yêu nghệ thuật, mình thấy CA’ thực sự có ý nghĩa với cộng đồng, nhất là với sinh viên và những người theo đuổi sáng tạo. Nhiều sách quý ở đây vốn khó tiếp cận hoặc rào cản ngôn ngữ, nên mô hình này giúp tri thức trở nên gần gũi hơn. Điều mình trân trọng nhất là thư viện được xây nên bởi chính cộng đồng và vì cộng đồng nên mình muốn góp phần gìn giữ điều đó.”

 Khi tri thức trở thành sợi dây kết nối 

Từ một tủ sách cá nhân, hành trình của CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật đã lặng lẽ lan rộng như những vòng tròn đồng tâm nhờ sự chung tay của cộng đồng. Bên cạnh những đầu sách do anh Hiệp sưu tầm, hàng nghìn cuốn sách quý khác được trao tặng bởi các cá nhân, kiến trúc sư, học giả và người yêu tri thức. Hiện tại, hệ thống thư viện đã sở hữu hơn 7.000 đầu sách phong phú về nội dung và thể loại.

Kiến trúc sư Nguyễn Công Hiệp tại một điểm đọc trong hệ thống CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật.

Với anh Hiệp, hơn 10 năm gắn bó cùng CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật không chỉ là hành trình lan tỏa tri thức, mà còn là quá trình chứng kiến lòng tin và sự tử tế được lan tỏa.

Kiến trúc sư Nguyễn Công Hiệp chia sẻ: “Mình luôn cảm thấy biết ơn khi CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật nhận được sự yêu thương và ủng hộ của rất nhiều người, đặc biệt là các kiến trúc sư đi trước, những người đã dành cả đời cho nghề. Trong chặng đường vừa qua, mình đã được nhận nhiều cuốn sách quý, có khi là cả gia tài sách được gìn giữ cả đời người. Đó là những món quà vô giá từ cố kiến trúc sư Nguyễn Ngọc Ngoạn, kiến trúc sư Mai Thế Nguyên, Giáo sư Phạm Đình Việt... và nhiều người thầy khác. Điều này thể hiện rằng cuộc đời của cuốn sách không bị đóng băng trên giá sách mà luôn được tiếp nối trong những câu chuyện mới được viết tiếp từ thế hệ sau. Đây cũng là động lực để mình cố gắng tiếp tục đồng hành với chuỗi thư viện”.

Kiến trúc sư Mai Thế Nguyễn trao tặng sách cho CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật.

Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp không gian đọc miễn phí, CA’ Library - Thư viện Kiến trúc - Nghệ thuật còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động chuyên sâu về kiến trúc, nghệ thuật và thiết kế. Tại đây, các buổi workshop chuyên ngành thường xuyên được tổ chức, quy tụ các diễn giả, chuyên gia và người trẻ đang học tập, làm việc trong lĩnh vực sáng tạo. Đây là cơ hội để người tham dự được trao đổi kiến thức, cập nhật xu hướng và mở rộng góc nhìn nghề nghiệp trong một không gian gần gũi, phi thương mại.

Song song với đó, CA’ Library - Thư viện Kiến trúc - Nghệ thuật còn tham gia nhiều sự kiện văn hóa lớn, nổi bật là Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội trong nhiều năm liên tiếp.

Nhìn về chặng đường phía trước, anh Nguyễn Công Hiệp mong muốn có thể mở rộng mô hình CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật đến nhiều địa phương trên cả nước. Ngoài mở thêm điểm đọc, anh kỳ vọng một ngày không xa, các CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật sẽ được kết nối thành hệ thống, giúp bạn đọc ở bất kỳ đâu cũng dễ dàng tiếp cận sách như cách mà nhiều thư viện cộng đồng ở nước ngoài đang làm. Bên cạnh mảng sách kiến trúc và nghệ thuật vốn là thế mạnh, anh Hiệp cũng hy vọng thư viện sẽ ngày càng phong phú hơn về thể loại để trở thành không gian đọc "mở" cho mọi đối tượng, ngành nghề và lứa tuổi. 

Chuỗi CA’ Library - Thư viện kiến trúc - nghệ thuật là minh chứng cho sức mạnh của sự tử tế được vun đắp bằng lòng kiên trì và tinh thần trách nhiệm. Hành trình ấy vẫn đang tiếp diễn âm thầm nhưng bền bỉ, như cách một cuốn sách được trao đi có thể chạm tới nhiều người và để lại giá trị lâu dài trong cộng đồng.

 Bài, ảnh: MAI ANH

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.