Có thời gian, nhiều di tích lịch sử và bảo tàng trên địa bàn thành phố mới chỉ dừng lại ở nhiệm vụ lưu giữ, bảo tồn giá trị văn hóa, lịch sử, phục vụ công tác nghiên cứu, mà chưa thực sự trở thành nơi học tập, tuyên truyền, giáo dục hay những điểm đến hấp dẫn du khách. Bắt nhịp với xu hướng hiện nay, nhiều di tích và bảo tàng đã tận dụng những nền tảng như website, Facebook, YouTube, TikTok để quảng bá, thu hút du khách. Cùng với đó, việc ứng dụng công nghệ hiện đại giúp các di tích lịch sử và bảo tàng trở thành điểm đến hấp dẫn và là "địa chỉ đỏ" để giáo dục truyền thống.

Thuyết minh viên của Bảo tàng Chứng tích chiến tranh giới thiệu về các tư liệu, hiện vật đến khách tham quan. Ảnh: HÀ THU 

Khảo sát thực tế cho thấy, phần lớn di tích lịch sử và bảo tàng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đã ứng dụng công nghệ ở các mức độ khác nhau. Mức độ đơn giản là xây dựng trang web, số hóa một số hiện vật dưới dạng 2D, 3D. Cao hơn là ứng dụng đồng bộ trên nền tảng Android và iOS để khách tham quan có thể quét mã QR tìm hiểu thông tin về các hiện vật... Một số di tích, bảo tàng đã triển khai các ứng dụng tham quan thông minh trên điện thoại hoặc máy tính bảng, tích hợp nền tảng đa ngôn ngữ trên thiết bị audio, phục vụ thuận lợi cho khách tham quan.

Hệ thống di tích của lực lượng Biệt động Sài Gòn tại TP Hồ Chí Minh là những địa điểm thu hút du khách nhờ tích cực chuyển đổi số. Các điểm đến trong chùm tour “Theo dấu chân Biệt động Sài Gòn” được trang bị nhiều ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại kết hợp với trải nghiệm thực tế, xây dựng dựa trên phương thức hoạt động của các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn năm xưa. Tham quan Bảo tàng Biệt động Sài Gòn-Gia Định, du khách chỉ cần tải app Bảo tàng thông minh về điện thoại, sau đó chọn hiện vật có trong bảo tàng thì lập tức xuất hiện hình ảnh nhân vật 3D thuyết minh thông tin về hiện vật, bằng ngôn ngữ thuyết minh mà du khách lựa chọn ban đầu khi cài app.

 Du khách tham quan Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định. Ảnh: VŨ BÌNH

Tương tự, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh, Bảo tàng Lịch sử TP Hồ Chí Minh, Bảo tàng TP Hồ Chí Minh, Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ, Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi... cũng tích cực chuyển đổi số, không chỉ đem đến cho du khách nhiều trải nghiệm mới mẻ, ấn tượng bởi sự tương tác âm thanh, hình ảnh mà còn thu hẹp khoảng cách về địa lý, góp phần gìn giữ, bảo tồn các giá trị lịch sử quý báu của dân tộc. Đặc biệt, nhờ việc ứng dụng công nghệ thông tin, các di tích lịch sử, bảo tàng là địa chỉ hấp dẫn để tuyên truyền, giáo dục truyền thống dân tộc cho các bạn trẻ là học sinh, sinh viên.

Theo các chuyên gia, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, các di tích lịch sử, bảo tàng trên địa bàn thành phố cần tăng cường tương tác, thể hiện ở tương tác giữa bảo tàng với sự đa dạng đối tượng công chúng, với các cộng đồng; tương tác giữa cán bộ, nhân viên bảo tàng với khách tham quan; tương tác giữa khách tham quan với nhau... Bên cạnh đó, các khu di tích lịch sử, bảo tàng cần tích cực xây dựng, bảo tồn, phục chế và giữ gìn các công trình; phối hợp với các cơ quan, đơn vị tiếp nhận, bổ sung hiện vật lịch sử, làm phong phú thêm khu trưng bày; tăng cường quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng và mạng xã hội. 

MINH NGÂN

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.