Nhắc đến tranh Tết, người ta thường nghĩ ngay đến tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống. Ít ai biết, Kim Hoàng cũng là một dòng tranh nổi tiếng xứ Kinh Kỳ xưa mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Tranh dân gian Kim Hoàng hình thành từ nửa sau thế kỷ 18, xuất xứ từ làng Kim Hoàng (Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội) từng là một làng quê nổi tiếng với nghề làm tranh, sánh ngang cùng Đông Hồ, Hàng Trống.
Giống với một số dòng tranh khác, tranh Kim Hoàng có những chủ đề quen thuộc với đời sống người dân nông thôn và cũng có những thể loại như tranh Tết, tranh thờ… đáp ứng được những nhu cầu đa dạng, từ trang hoàng nhà cửa nhân dịp Tết đến, Xuân về, cầu cho phúc lộc đầy nhà, cho đến xua đuổi tà ma, giữ nhà yên ấm.
Trải qua bao thăng trầm của thời gian, tranh Kim Hoàng dường như đứng trước một nguy cơ thất truyền, nếu như không có sự kịp thời phục hồi và phát huy giá trị của di sản này.
Chính vì lẽ đó, song song với Dự án khôi phục tranh dân gian Kim Hoàng, cuốn sách về dòng tranh dân gian Kim Hoàng ra đời là một nỗ lực để khẳng định vị trí của dòng tranh Kim Hoàng trong dòng chảy chung của tranh dân gian Việt Nam. Dự án “Khôi phục tranh dân gian Kim Hoàng” được triển khai từ năm 2016 đến nay, do bà Nguyễn Thị Thu Hòa - Giám đốc Bảo tàng Gốm sứ Hà Nội làm chủ dự án. Dự án đã tập hợp được nhiều nghệ nhân và nhà sưu tầm tranh dân gian Việt Nam, các họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử mỹ thuật, nhiếp ảnh gia…
Cuốn sách “Tranh dân gian Kim Hoàng” ra đời góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam.
Được biết, năm 2020, hai cuốn sách mà nhà nghiên cứu, sưu tầm Nguyễn Thị Thu Hòa tham gia thực hiện đã được vinh danh tại Giải thưởng Sách Quốc gia: Dòng tranh dân gian Đông Hồ, Dòng tranh dân gian Kim Hoàng.
Tin, ảnh: HỒNG PHÚC