Đã không còn nữa cái thời bà và mẹ “nhặt nhạnh” từng cuộn len để đan áo, đan mũ, làm găng tay… cho các thành viên trong gia đình. Thế kỷ 21 nhộn nhịp, sôi nổi mua bán trên khắp các thị trường từ trực tiếp đến trực tuyến. Chỉ cần một thao tác đơn giản, người mua thậm chí dễ dàng có được món đồ thời thượng theo xu hướng, dù là len hay bất cứ chất liệu nào. Ấy vậy nhưng, tại sao vẫn có nhiều người đan len?

Ở Hà Nội có rất nhiều người phụ nữ đan len, móc len. 

Thói quen từ thời bao cấp

Đối với các bà, các mẹ, các cô thuộc thế hệ đi trước, đan len dường như là việc “ai cũng biết làm”. Đôi tay thoăn thoắt, thành thạo với từng mũi kim, thậm chí họ còn không cần nhìn vẫn đều tay đan, không sai mũi nào. Nhất là thập niên 70 - 80 của thế kỷ trước, có những gia đình cả mấy thế hệ cùng ngồi đan len: Bà đan, mẹ đan, chị em gái trong nhà cũng cùng ngồi đan len. Thời gian đó cũng là thời kỳ hoàng kim của nghề đan len. Nhiều gia đình kiếm thu nhập chính từ nghề này, cũng có một số người tranh thủ lúc rảnh rỗi nhận thêm việc đan len, móc len để tăng thu nhập. Họ tạo ra các sản phẩm len để bán hoặc nhận làm thuê cho những người có nhu cầu.

Thập niên 70-80 của thế kỷ trước, nhiều gia đình ở Hà Nội kiếm sống từ “nghề len” .

Sau này, khi xã hội phát triển, nhịp sống hối hả, việc mua các sản phẩm len sẵn có khá phổ biến nên nghề đan len không thịnh hành như trước nữa, chỉ còn lại một vài người từ thế hệ trước bám trụ theo nghề xưa, kiếm sống bằng việc đan len thuê. Không còn theo nghề, nhưng rất nhiều người vẫn giữ thói quen đan lát vì đam mê, vì yêu thích, và cũng vì hạnh phúc giản dị là được khoác lên mình sản phẩm do chính tay mình tạo ra hay nhìn thấy người thân diện món đồ do mình đan, móc tặng…

Bên cạnh đó, với các bác lớn tuổi đã về hưu, đan len lại như một thú vui tuổi già. Sẽ chẳng lấy làm lạ nếu ta bắt gặp một người bà cặm cụi bên khung cửa đan chiếc áo sắc màu cho đứa cháu yêu. Dù đôi mắt không còn tinh anh nhưng khi tập trung vào từng mũi kim thì đôi mắt ấy lại ánh lên niềm hạnh phúc, háo hức nghĩ đến hình ảnh đứa cháu nhỏ tung tăng với chiếc áo len mà người bà dành trọn tình yêu thương trong đó…

Giữa những gấp gáp của đô thị hiện đại, hình ảnh người bà ngồi đan áo cho cháu mang đến cảm giác thật thanh bình.

Hà Nội những ngày chớm đông dường như trở nên ấm áp hơn, ngọt ngào hơn với hình ảnh đẹp tuyệt này!

Đam mê của giới trẻ

Không thể phủ nhận, những cuộn len sắc màu có sức hút đặc biệt với rất nhiều người. Nếu như thời kì trước, phái nữ đa phần đều biết đan len, móc len để phục vụ bản thân, gia đình hoặc để kiếm sống, thì ngày nay số chị em biết cầm kim đan, kim móc lại chỉ chiếm thiểu số. Thế nhưng, một khi đã trót yêu những sợi len, thì chị em dường như không bao giờ muốn từ bỏ, ngược lại, càng ngày càng say mê và tìm tòi nhiều kiểu đan, kiểu móc mới. Đó chính là lí do vì sao, độ tuổi “chơi len” ở Hà Thành ngày càng trẻ hóa!

 Giới trẻ Hà Thành đam mê đan len, móc len.

Không chỉ bó hẹp trong những chiếc áo truyền thống, khăn, mũ đơn giản, hiện nay thế giới đan móc mở rộng sang cả các loại túi xách, ba lô thời trang, các loại hoa quả, con giống, thú nhồi bông vô cùng bắt mắt. Thậm chí, rất nhiều vật dụng phổ thông cũng được sáng tạo từ len như quai xách cốc, giỏ treo chậu cây, …

Với sự phát triển của khoa học, tiên tiến của mạng xã hội, thế giới đan móc mở ra muôn màu muôn vẻ với bất cứ ai có sự đam mê. Từ bạn gái tuổi mới lớn đến các nàng công sở, có thể tham khảo muôn vàn kiểu mẫu đan, móc để ứng dụng cho các sản phẩm của mình, hoặc tham gia các khóa học trực tuyến thuận tiện và tham gia các nhóm hội đan, móc len trên mạng xã hội để giao lưu, học hỏi thêm cũng như chia sẻ kinh nghiệm, tình yêu đối với len sợi. Để lan tỏa niềm đam mê len sợi, các buổi họp mặt được các hội, nhóm tổ chức định kỳ, ngoài ra, các buổi chia sẻ cũng được thiết kế nhằm hướng dẫn các em nhỏ có sân chơi, làm quen với len sợi, hoặc hướng dẫn những người đã biết về đan, móc len thêm những kĩ thuật mới,…

Không phải sản phẩm nào cũng “xuất sắc” nhưng thành quả lớn nhất chính là niềm vui khi được diện chiếc áo len chính tay mình đan. 

Hà Nội như chậm lại ở mũi kim của người đan len

Trong ánh nắng vàng nhạt cuối thu, hòa cùng làn gió se se đung đưa chiếc lá và hương hoa sữa nồng nàn, hình ảnh người thiếu nữ ngồi đan len hiện lên thật thi vị và thanh bình. Trên một góc phố cổ Hà Nội, thời gian bỗng như ngưng đọng…

Bài và ảnh: NHÃ UYÊN