Sinh ra và lớn lên ở các vùng thôn quê, hẳn mỗi chúng ta đều mang trong mình những kỷ niệm về một thời ấu thơ gắn với nhiều khó khăn, vất vả. Gia đình tôi trước đây cũng không là ngoại lệ, một hạt cơm khi đó phải "cõng" thêm khi thì ngô khoai, lúc lại bo bo (hạt mì), sắn lát...
Chính vì gạo còn chưa đủ như vậy nên các bữa ăn của gia đình chỉ quẩn quanh tương, cà, rau, muối, chứ thịt, cá thật là hãn hữu, trừ khi nhà có cỗ bàn vào các dịp lễ, Tết hoặc có khách quý đến thăm.
Tôi vẫn còn nhớ, để cải thiện bữa cơm, sau giờ cắp sách tới trường, mấy anh chị em tôi thường theo chúng bạn trong làng ra đồng để mò cua, hay be bờ tát vét mương máng để bắt tôm tép. Đồng chiêm trũng quê tôi nhiều tôm, lắm cua ốc nên mỗi khi xách giỏ ra đồng là hôm đó cả nhà có một bữa tươi. Món ăn dân dã và được xem là ngon trong số các sản vật đồng quê đã đi suốt quãng đời ấu thơ tôi có lẽ là món tép đồng kho tương. Món này vô cùng dễ chế biến. Mớ tép nhỏ được rửa sạch, bỏ vào nồi, ướp với tương, chút mì chính, rồi bắc lên bếp. Đun tới khi nước cạn là được. Cũng có những hôm đổi vị cho món tép kho, mẹ lại bỏ thêm mấy ngọn cúc tần non vào, hoặc nhiều bữa là dưa cải muối chua. Dù có nêm thêm loại gia vị nào đi chăng nữa thì tương không thể thiếu được trong nồi tép kho. Tương không chỉ làm cho vị tép thơm ngon, cứng cáp, đậm đà, mà còn tạo màu hấp dẫn cho những con tép, đánh thức vị giác của mỗi người. Những hôm nhà có món tép kho tương là mẹ lại nấu tăng thêm gạo, độn thêm chút ngô, khoai, sắn bởi ai cũng ăn nhiều hơn so với bình thường.
Xa quê đã lâu, sống ở thành phố và được thưởng thức rất nhiều món ăn ngon, nhưng trong tôi vẫn luôn hoài niệm và nhung nhớ món tép đồng kho tương giản đơn, dân dã nhưng tuyệt ngon của một thời tuổi thơ nghèo khó nơi quê nhà.
NGUYỄN HƯƠNG HUYỀN