Ngay lần đầu công diễn trên sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội vào tháng 11-2020, giới chuyên môn đã đánh giá đây là làn gió mới của sân khấu nghệ thuật hàn lâm Việt Nam, một thử thách lớn để nâng tầm nghệ sĩ Việt.
Những đêm diễn đầy ắp khán giả
Khi cánh màn nhung khép lại cảnh cuối cùng của vở nhạc kịch “Những người khốn khổ” hôm 17-4, những tràng pháo tay nổi lên khắp 3 tầng khán phòng Nhà hát Lớn Hà Nội. Hầu hết khán giả đều cảm thấy hài lòng và choáng ngợp với những gì vừa được chứng kiến. Chị Mai Phương, đang làm việc cho một công ty tài chính của Anh tại Việt Nam cho biết: “Cách đây 3 năm tôi đã xem vở nhạc kịch này tại Anh, phải đặt vé trước gần 1 năm trời. Nay được xem các nghệ sĩ Việt Nam diễn trên sân khấu của đất nước mình, quá tuyệt vời. Các nghệ sĩ Việt Nam diễn chuyên nghiệp và đẳng cấp không khác nghệ sĩ quốc tế là bao”.
    |
 |
| Cảnh trong vở nhạc kịch “Những người khốn khổ”. Ảnh: MAI HOA |
Giải mã cho sự thành công của “Những người khốn khổ” phiên bản Việt Nam, trước hết phải kể tới phần âm nhạc do hơn 50 nhạc công VNOB trình diễn dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Đồng Quang Vinh. Những bản nhạc kinh điển như “Look down”, “Do You Hear The People Sing?” hay “One Day More”, “I Dreamed A Dream”... được trình diễn chính xác tuyệt đối. Với nền tảng là những nhạc cụ bộ dây, bộ hơi, bộ gõ, thỉnh thoảng điểm xuyết chút âm thanh của đàn accordion, đàn hạc... vở nhạc kịch đã đem lại cảm xúc thăng hoa cho người nghe.
Để có được thành quả đó, các giọng ca Opera nổi tiếng của VNOB như: Đào Tố Loan, Huy Đức, Trần Trang, Bùi Trang... cùng dàn hợp xướng của VNOB phải miệt mài tập luyện suốt 6 tháng (từ tháng 5 đến tháng 11-2020). “Vở diễn này, ngoài các nhạc công và ca sĩ người Việt còn có cả những người nước ngoài tham gia”, nhạc trưởng Đồng Quang Vinh chia sẻ và nhấn mạnh: “Điều đó nói lên rằng, đây là vở diễn mang tính quốc tế, không chỉ diễn ra ở Việt Nam hay nước Pháp-nơi ra đời tác phẩm, mà còn trên phạm vi toàn thế giới".
Thêm vào đó, công nghệ LED đưa công chúng tiệm cận với vở diễn thông qua nghệ thuật thị giác (visual art). Nói về sự thay đổi mới mẻ này, NSƯT Trần Ly Ly, Giám đốc VNOB, cho biết: “Việc áp dụng công nghệ vào tác phẩm để kích thích thị giác, nhằm từng bước đáp ứng xu thế áp dụng công nghệ vào nghệ thuật, giúp mọi đối tượng khán giả dễ hình dung ra bối cảnh câu chuyện, đẩy cảm xúc lên tầm cao trào mới”.
Thời gian trình diễn “Những người khốn khổ” chỉ trong vòng hai tiếng, nhưng VNOB không Việt hóa tác phẩm về cả âm nhạc, trang phục hay tên nhân vật, cốt lõi câu chuyện. Vở nhạc kịch được thể hiện bằng tiếng Anh để giữ được linh hồn của tác phẩm kinh điển. Khi nghệ sĩ biểu diễn, có phần phụ đề tiếng Việt được chiếu để khán giả nắm được nội dung, người xem có thể cảm nhận được mạch câu chuyện, những thăng trầm của nhân vật trong tác phẩm, được sống cùng các nhân vật và có thể nhìn thấy chính mình.
Đưa nghệ thuật đỉnh cao tới mọi đối tượng công chúng
Sau 8 đêm diễn đầy ắp khán giả tại Hà Nội cuối năm 2020 và đầu năm 2021, đáp ứng nhu cầu được thưởng thức kiệt tác nghệ thuật của thế giới, VNOB quyết định đưa nhạc kịch “Những người khốn khổ” đi lưu diễn từ giữa tháng 4 đến đầu tháng 6-2021 tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đắc Lắc.
Theo kế hoạch, tác phẩm sẽ đến với khán giả thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắc Lắc) để tham dự Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc-2021; cũng là dịp VNOB đưa tác phẩm kinh điển đến với người dân vùng sâu, vùng xa, đáp ứng nhu cầu được thưởng thức nghệ thuật đỉnh cao; đồng thời có 3 đêm diễn tại TP Hồ Chí Minh vào đầu tháng 6, tuy nhiên, theo lời của NSƯT Trần Ly Ly, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 hiện nay, kế hoạch lưu diễn đang được VNOB cân nhắc.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhận xét: "“Những người khốn khổ” thực sự là một bước đi táo bạo của VNOB trong bối cảnh sân khấu hiện nay. Vở diễn không chỉ đánh dấu lần đầu tiên một vở nhạc kịch mang tầm quốc tế, mà còn là một thử thách lớn để nâng tầm trình độ của các nghệ sĩ và vũ công Việt Nam. Việc vở diễn “cháy” vé và lên kế hoạch diễn tiếp cũng chứng tỏ sự ủng hộ của công chúng với thể loại sân khấu hàn lâm. Hy vọng những nỗ lực của ekip VNOB sẽ tạo nhiều hơn sản phẩm nghệ thuật để đời cho công chúng Việt”.
CHÂU XUYÊN