Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane và Hoàng thân Souphanouvong cùng các nhà lãnh đạo cách mạng tiền bối của hai nước đã chung tay gây dựng, gìn giữ và dày công vun đắp cho tình hữu nghị vĩ đại, đoàn kết, gắn bó chặt chẽ và liên minh chiến đấu của cách mạng hai nước.

Bộ phim tài liệu “Ký ức Thượng Lào” do Điện ảnh Quân đội nhân dân thực hiện vừa hoàn thành vào đúng dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Thượng Lào (13-4-1953/ 13-4-2023) góp phần để độc giả hiểu rõ hơn về Chiến thắng Thượng Lào.

“Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”

Chiến dịch Thượng Lào là chiến dịch tiến công giành thắng lợi to lớn của Quân đội nhân dân Việt Nam phối hợp với lực lượng vũ trang cách mạng Lào trên địa bàn các tỉnh: Viêng Chăn, Louangphabang, Houaphanh, Xiangkhouang, Phongsaly và Houayxai (thuộc Thượng Lào, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào) tạo điều kiện cho cách mạng Lào cũng như cách mạng Việt Nam phát triển.

Bộ phim tài liệu “Ký ức Thượng Lào” giúp khán giả ngược dòng thời gian, trở về quá khứ để tưởng nhớ lại những năm tháng chiến đấu gian khổ nhưng vô cùng hào hùng và thắm tình đoàn kết hữu nghị giữa quân đội hai nước Việt-Lào.

leftcenterrightdel
Trailer giới thiệu bộ phim tài liệu "Ký ức Thượng Lào". 

Cảnh quay ở những phần mở đầu của phim tại khu vực đài tưởng niệm ở bản Lao Khô, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La, khiến người xem vô cùng xúc động khi đồng bào ở đây, nhiều năm qua, từ thế hệ này sang thế hệ khác vẫn truyền tai nhau, nhắc lại câu chuyện lịch sử khi cách mạng Lào gặp khó khăn, đồng chí Kaysone Phomvihane đã đến đây và được bà con dân bản lo cơm ăn, nơi nghỉ, bảo vệ…

Trước kia, ở thôn Làng Ngòi, xã Đá Bàn, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang là đại bản doanh của cách mạng Lào và là nơi diễn ra Đại hội các lực lượng kháng chiến Lào. Những hình ảnh, hiện vật mà người dân còn lưu giữ đến ngày nay được tái hiện trong phim để gợi nhớ âm hưởng một thời hào hùng của cách mạng hai nước thời kỳ cách mạng Lào còn khó khăn, chưa có căn cứ để lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp.

Nhằm tăng cường quan hệ đoàn kết liên minh chiến đấu Việt - Lào, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (1-1953) xác định: Cách mạng Việt Nam có điều kiện phối hợp với cách mạng Lào đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp phát triển lên bước mới.

leftcenterrightdel
 
leftcenterrightdel
Những hình ảnh trong phim. 

Quán triệt chủ trương của Trung ương Đảng Lao động Việt Nam, ngày 2-2-1953, Tổng Quân ủy Việt Nam thông qua phương hướng mở đợt hoạt động quân sự trên chiến trường Lào, đề nghị Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh cho quân chủ lực và quân tình nguyện Việt Nam phối hợp với quân và dân Lào mở chiến dịch Thượng Lào và được chấp thuận.

“Lần này là lần đầu tiên các chú nhận một nhiệm vụ quan trọng và vẻ vang như nhiệm vụ này, tức là giúp nhân dân nước bạn. Mà giúp nhân dân nước bạn tức là mình tự giúp mình”, đó là lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh được trích trong thư gửi các đơn vị bộ đội có nhiệm vụ chiến đấu ở Thượng Lào ngày 3-4-1953.

Ký ức đong đầy

Chiến dịch Thượng Lào có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc kháng chiến của hai dân tộc Lào - Việt. 70 năm đã trôi qua, nhưng ký ức về chiến dịch năm xưa vẫn còn in đậm trong tâm trí của các cựu chiến binh quân tình nguyện Việt Nam.

Chiến thắng Thượng Lào đã giúp cách mạng Lào có một khu căn cứ rộng lớn. Để có được thắng lợi đó, nhiều cán bộ, chiến sĩ Lào và quân tình nguyện Việt Nam đã anh dũng hy sinh.

Sau 70 năm, những nhân chứng lịch sử từng tham gia chiến dịch mặc dù tuổi cao, sức yếu nhưng khi nhắc đến những năm tháng chiến đấu hào hùng thì ký ức lại hiện về trong tâm trí họ. Cho dù giờ đây đã ở vào tuổi xưa nay hiếm nhưng Đại tá Nguyễn Quốc Thịnh, nguyên sĩ quan tác huấn Trung đoàn 88, Đại đoàn 308 vẫn tha thiết và đau đáu với nguyện vọng được trở lại chiến trường xưa và được thăm lại các bạn Lào.

leftcenterrightdel
 
leftcenterrightdel
Đoàn làm phim trong quá trình thực hiện bộ phim “Ký ức Thượng Lào”.

Trong bộ phim “Ký ức Thượng Lào”, Đại tá Nguyễn Quốc Thịnh đã kể về thời gian được tham gia và chứng kiến những thời khắc quan trọng của lịch sử dân tộc hai nước Việt-Lào.

Đánh giá về tầm quan trọng của Chiến dịch Thượng Lào, PGS, TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam bày tỏ trong phim: "Thắng lợi của Chiến dịch Thượng Lào thể hiện thắng lợi của Quân đội nhân dân Việt Nam phối hợp với Lào là hết sức to lớn. Chúng ta đã tiêu diệt và loại khỏi vòng chiến đấu 2.800 quân địch".

Được giao nhiệm vụ đạo diễn của phim, Trung tá Vũ Trọng Quảng chia sẻ: "Tôi nhận kịch bản từ tháng 12-2022. Sau đó, tôi đã tìm đọc những tài liệu về Chiến dịch Thượng Lào. Chiến dịch đã diễn ra cách đây 70 năm mà thời đó rất ít hình ảnh nên đây cũng là một trong những khó khăn cho đoàn làm phim. Tuy nhiên, tôi và ê kíp làm phim tâm niệm, đây là bộ phim mang tính lịch sử nên có khó khăn đến mấy thì cũng sẽ tìm cách khắc phục để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà cấp trên giao".

leftcenterrightdel
Cảnh quay ghi lại lời kể của một nhân chứng lịch sử trong chiến thắng Thượng Lào. 

Điều thuận lợi của đạo diễn Vũ Trọng Quảng khi thực hiện bộ phim này là vào năm 2018, anh đã được sang Lào làm phim. Những hình ảnh được ghi lại hồi đó cùng với những dấu ấn về đất nước Lào tươi đẹp đã giúp người nghệ sĩ, chiến sĩ này hoàn thành tác phẩm điện ảnh mà anh dành nhiều tâm huyết để thực hiện.

“Điện ảnh Quân đội nhân dân có sẵn một kho tư liệu nên rất thuận lợi cho chúng tôi khi chọn những cảnh phù hợp với nội dung phim. Trong quá trình thực hiện khâu tiền kỳ cũng có đôi chút khó khăn vì là bộ phim làm gấp nên chúng tôi phải mất 3 tháng mới xong. Tuy nhiên, được sự chỉ đạo của Ban giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân và sự giúp đỡ của đồng nghiệp, có nhiều cảnh, tôi thực hiện từ trước Tết Nguyên đán Quý Mão 2023. Sau đó, vào tháng 2-2023, chúng tôi triển khai ghi hình ở các địa danh: Điện Biên, Sơn La, Tuyên Quang, Nghệ An, Hà Tĩnh, những nơi mà các đồng chí Kaysone Phomvihane và Souphanouvong cũng như lực lượng quân đội Lào đã từng đến”, đạo diễn Vũ Trọng Quảng cho biết.

Giờ đây những người lính, dân quân du kích, bà con nhân dân từng tham gia chiến dịch Thượng Lào đến nay cũng đã hơn 90 tuổi nhưng những ký ức về chiến dịch hào hùng năm xưa vẫn theo họ trong suốt cuộc đời. Hoàng thân Souphanouvong đã từng nói “Sầm Nưa giải phóng là kết quả của bao nhiêu năm đấu tranh chống quân xâm lược của các bộ tộc Lào. Sầm Nưa giải phóng là kết quả của tinh thần đoàn kết anh em giữa hai nước Việt - Lào, của sự giúp đỡ không điều kiện của nhân dân, của quân đội Việt Nam”.

Ký ức về Chiến thắng Thượng Lào mãi là một phần làm nên tâm hồn, tình cảm của hai dân tộc Việt - Lào, là nguồn động viên để quân và dân hai nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong lịch sử và tiếp tục bồi đắp tình hữu nghị đặc biệt Việt - Lào mãi sắt son, bền chặt. Bộ phim “Ký ức Thượng Lào” sẽ được Điện ảnh Quân đội nhân dân công chiếu rộng rãi trong thời gian tới.

KHÁNH LINH