Bà Dương Thị Hạnh chuẩn bị đóng gói thảo dược.
Sinh ra ở đất trăm nghề, gia đình ông Tạ Văn Đài cũng chọn một nghề thủ công riêng là đóng gói các loại thảo dược để tạo ra nước ngũ vị hương phục vụ người tiêu dùng. Để có nguyên liệu làm ra sản phẩm, ông Đài phải cất công lên tận các vùng núi Sơn La, Yên Bái, Lạng Sơn đặt hàng. Từng sản phẩm ông phải lựa chọn cẩn thận ở những nơi thân quen. Theo kinh nghiệm của ông Đài, khâu chọn nguyên liệu rất quan trọng, quyết định đến chất lượng, hương thơm, màu sắc của nước ngũ vị hương. Đinh hương phải chọn những nụ hoa nguyên búp phơi khô trong 3 ngày, khi thấy có hương thơm, màu vàng nâu và hơi rắn thì đem bao gói lại để giữ lấy mùi hương tinh dầu. Quế chi bóc vỏ tươi phải cho vào ủ mới có hương thơm và vị cay nồng, sau đó đem phơi nắng, khi vỏ quế cuộn tròn, chuyển sang màu nâu sẫm mới dùng được. Hồi hương là quả cây hồi cũng được hái từ khi chưa chín, có hình cánh sao xòe, khi phơi khô trông rất đẹp mắt. Gỗ thanh vang màu phớt hồng, được chẻ thành từng thanh nhỏ dùng để tạo màu cho nước ngũ vị hương. Riêng bạch đàn là loại gỗ dễ tìm thì ông Đài làm ngay tại nhà, lựa chọn những cây bạch đàn nhỏ hoặc cành bánh tẻ gỗ mềm, chặt thành từng miếng nhỏ đem phơi khô.
Chuẩn bị đầy đủ, lúc đó mới đem trộn các loại nguyên liệu với nhau. Mới trông đã thấy màu sắc bắt mắt của các loại thảo dược. Thêm vào đó là mùi hương của quế chi, đinh hương, hoa hồi thoang thoảng trong không gian, len lỏi vào từng lớp áo. Cả nhà ông Đài như được ướp trong một mùi hương dịu nhẹ, thanh khiết. Bà Hạnh cho biết, làm việc này lúc nào cũng phải giữ gìn người sạch sẽ, tinh thần thư thái. Bởi các sản phẩm làm ra để phục vụ hoạt động tâm linh, cúng lễ. Chỉ cần một gói ngũ vị với hai bát nước con đun sôi vài phút là có một thứ nước thơm sóng sánh màu hồng nhạt. Nước ngũ vị được sử dụng trong các dịp lễ, Tết, dùng để lau rửa bàn thờ, các đồ cúng tế, tẩy uế nhà cửa, bếp ăn. Có người dùng để bồi hoàn long mạch khi về nhà mới hay tắm rửa cho người quá cố. Vào dịp rằm tháng Bảy, cuối năm, nhu cầu mua ngũ vị hương nhiều hơn để phục vụ cho việc cúng lễ trong gia đình.
Theo bà Hạnh, các sản phẩm sau khi đóng gói được xuất cho các cửa hàng trong cả nước. Hằng năm, gia đình bà làm cả chục tấn hàng xuất ra thị trường. Hiện tại trong nhà ông bà Đài-Hạnh còn có vợ chồng con gái cùng tham gia đóng gói ngũ vị hương. Nghề thủ công đòi hỏi người làm phải kỳ công, tỉ mẩn, tuy vất vả nhưng đem lại niềm vui cũng như thu nhập cho gia đình. Đặc biệt, các thành viên trong gia đình đều muốn gìn giữ và phát triển nghề truyền thống góp phần làm cho mảnh đất trăm nghề mãi được thơm hương.
Bài và ảnh: VŨ DUY