Học sinh Thủ đô “kể chuyện” văn hóa di sản qua nét vẽ

Đây là hoạt động trải nghiệm hưởng ứng trực tiếp cuộc thi sáng tác “Em yêu phường Cửa Nam” được phát động trong khuôn khổ chương trình, nhằm đưa di sản văn hóa đến gần hơn với thế hệ trẻ một cách trực quan, sinh động, thay vì chỉ tiếp cận qua sách vở.

Trong không gian của Trường THCS Trưng Vương, hàng chục học sinh đến từ các trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn phường, với sức sáng tạo và trí tưởng tượng bay bổng, đã lần đầu tiên có cơ hội dùng nghệ thuật để biểu đạt tình cảm của mình với các địa điểm, di sản quen thuộc của Thủ đô. 

Bộ màu vẽ, dụng cụ vẽ được các thầy cô chuẩn bị kỹ lưỡng để các em học sinh thỏa sức sáng tạo.

Dưới sự hướng dẫn của các giáo viên và chuyên gia, những công trình tiêu biểu của Hà Nội như Nhà hát Lớn, Di tích Nhà tù Hỏa Lò hay những góc phố bình dị đã lần lượt hiện lên qua những góc nhìn trong trẻo, đầy sáng tạo.

Dù những nét vẽ còn vụng về, chưa “chuẩn kỹ thuật” theo nghĩa hàn lâm, nhưng mỗi tác phẩm lại chứa đựng trọn vẹn cảm xúc. Bởi lẽ, đằng sau mỗi bức tranh không chỉ là màu sắc, mà còn là một câu chuyện cá nhân, một góc nhìn riêng.

Các giáo viên hỗ trợ trao đổi và gợi mở ý tưởng, giúp học sinh thể hiện tốt nhất cảm xúc của mình về đề tài phường Cửa Nam.

Chia sẻ về tác phẩm Nhà hát Lớn, em Nguyễn Vũ Uyển Thanh (học sinh lớp 9B, Trường THCS Trưng Vương) bày tỏ: “Em luôn thấy Nhà hát Lớn là công trình đẹp nhất Hà Nội. Mỗi lần đi qua đây, em đều ngước nhìn tòa nhà nên em muốn vẽ lại vẻ đẹp ấy”.

Nhà hát Lớn-Công trình kiến trúc tiêu biểu của Hà Nội, được em Nguyễn Vũ Uyển Thanh (học sinh lớp 9B, Trường THCS Trưng Vương) phác họa trên tranh vẽ với sự tỉ mỉ, cẩn thận.

Trong khi đó, Nguyễn Chúc An và Hoàng Vũ An Nhiên (học sinh lớp 8, Trường THCS Ngô Sĩ Liên) chọn phong cách hiện đại cho tác phẩm của mình: “Khi nhìn quanh, chúng em thấy các bạn đều vẽ các công trình rất đẹp. Chúng em muốn làm một điều khác biệt, không bị “đụng hàng” với ai. Graffiti chính là cách để tác phẩm của em trở nên độc đáo và nổi bật!”.

Một tác phẩm hoàn chỉnh đầy màu sắc, thể hiện góc nhìn năng động, hiện đại của hai em Nguyễn Chúc An và Hoàng Vũ An Nhiên (học sinh lớp 8, Trường THCS Ngô Sĩ Liên) về phường Cửa Nam.

Không khí buổi trải nghiệm không giống một lớp học, mà là một cuộc đối thoại bằng màu sắc. Những người thầy, cô giáo không đứng trên bục giảng, mà đi vòng quanh, ân cần cúi xuống hỏi nhỏ: “Em vẽ gì đấy?”, “Tại sao em lại chọn màu này?”. Các em học sinh hồn nhiên trả lời, ánh mắt sáng lên mỗi khi kể về ý tưởng của mình.

Cô Phan Thị Kim Ngân, Phó trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Cửa Nam khẳng định giá trị giáo dục sâu sắc của hoạt động: “Sự kiện này là một phương pháp giáo dục thông qua trải nghiệm. Khi các em được trực tiếp tìm hiểu, được thực hành vẽ, thì lịch sử không còn khô khan. Chúng tôi tin rằng, cách tiếp cận này sẽ khơi gợi khả năng sáng tạo, đồng thời nuôi dưỡng tình yêu và sự gắn kết tự nhiên của các em với di sản văn hóa tại địa phương”.

Từ góc độ chuyên môn, cô Lê Kiều Nga, giáo viên Mỹ thuật Trường Tiểu học Võ Thị Sáu đánh giá cao mô hình này và cho biết, nhà trường dự định sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình, lồng ghép các hoạt động tương tự vào chương trình học. “Tới đây, chúng tôi sẽ kết hợp môn Mỹ thuật với các buổi tham quan, trải nghiệm thực tế tại chính những địa danh lịch sử của địa phương, để các em học sinh có thể tiếp nối, thêm yêu mến và có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa quê hương”, cô Lê Kiều Nga chia sẻ.

Việc đưa Mỹ thuật vào giáo dục lịch sử - văn hóa không còn là điều mới mẻ, nhưng cách tiếp cận gần gũi, lấy chính không gian sống của học sinh làm chất liệu đã mang lại hiệu quả đặc biệt. Học sinh không còn là người nghe thụ động, mà trở thành người kể chuyện qua chính những bức tranh mà mình tạo ra.

Mỗi tác phẩm là một góc nhìn trong trẻo, sáng tạo về những di sản, nét văn hóa và cuộc sống đời thường tại nơi các em sinh sống và học tập.

Buổi trải nghiệm khép lại, một bạn nhỏ cẩn thận ký tên vào góc bức tranh: “Trâm Anh - lớp 8E2”. Chữ ký đơn giản ấy, cũng như hàng trăm nét vẽ hồn nhiên khác, chính là cách các em để lại dấu ấn cá nhân vào ký ức chung của Hà Nội.

Nhiều năm sau, có thể các em sẽ quên đi nét vẽ ngày hôm nay, nhưng cảm giác được tự mình sáng tạo, được trân trọng và được trở thành người kể chuyện về nơi mình sống sẽ còn đọng lại mãi. Bởi sau cùng, những phương pháp giáo dục "chạm" đến trái tim không chỉ dạy học sinh kiến thức, mà còn gieo vào các em một hạt mầm quan trọng hơn cả: Tình yêu sâu sắc và tự nhiên với mảnh đất quê hương.

Bài, ảnh: YẾN NHI - QUỲNH TRANG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.