Ngày 21-6-1965, Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 71/TTg-CN về thành lập các Đội TNXP chống Mỹ, cứu nước. Trước sứ mệnh của lịch sử, tinh thần cả nước ra trận được dấy lên sôi nổi trong thế hệ trẻ Việt Nam. Phong trào “Ba sẵn sàng” của thanh niên Hà Nội được hưởng ứng mạnh mẽ với quyết tâm sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Kể lại những ngày tháng sục sôi tinh thần chiến đấu, cựu TNXP Nguyễn Khổn chia sẻ: “Hai đội TNXP của Thủ đô được thành lập mang phiên hiệu Đội N49 và Đội N51. Sau lễ xuất quân, các TNXP hăng hái lên đường và có mặt kịp thời làm nhiệm vụ ở các trọng điểm của Hà Nội để bảo đảm giao thông trên tuyến đường 70, Quốc lộ 1A, nhanh chóng san lấp hố bom và giải tỏa hàng hóa tại các ga Văn Điển, Yên Viên,  Đông Anh; phục vụ thông tuyến các bến phà Chèm, Khuyến Lương, Phù Đổng...”.

 Các cựu TNXP bên bia ghi danh chiến công liệt sĩ TNXP Thủ đô tại bến phà Khuyến Lương. Ảnh: NGUYỆT ÁNH

Ngày 27-10-1967, cầu phao Khuyến Lương đã lắp xong, sau khi kiểm tra kỹ thuật, được lệnh thông cầu, Tiểu đội trưởng TNXP Lê Phúc Dược chỉ huy hướng dẫn từng đoàn xe chở pháo, xe vận tải và nhân dân qua sông, bảo đảm an toàn. Đang thông tuyến thì máy bay Mỹ điên cuồng đến bắn phá ác liệt các trọng điểm của Thủ đô Hà Nội như cầu Long Biên, bến cầu phao Vân Đồn-Vạn Kiếp và bến cầu phao Khuyến Lương. Tiểu đội trưởng TNXP Lê Phúc Dược đã kịp thời xử lý các tình huống để giữ vững nhịp cầu, phục vụ thông tuyến. Trong khi đó, máy bay Mỹ bắn phá, trút bom xối xả xuống khu vực hai bên mố cầu. Một quả bom rơi trúng cầu phao khiến 5 đồng chí TNXP hy sinh. Ngớt tiếng bom đạn, đơn vị và nhân dân vớt được 4 đồng chí, còn đồng chí Tạ Văn Minh không tìm thấy, mãi nằm lại dưới sông.

Bến phà Khuyến Lương là mục tiêu đánh phá ác liệt của giặc Mỹ xâm lược, đồng thời là nơi ghi dấu tinh thần chiến đấu quả cảm, sự quên mình của các TNXP dưới làn mưa bom bão đạn khốc liệt của kẻ thù. Tại nơi này, bia ghi danh được dựng lên để tưởng niệm các liệt sĩ TNXP Đội N49 và TNXP Thủ đô. “Đã có biết bao TNXP Hà Nội cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp vẻ vang của dân tộc, của Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến. Sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ là những đóa hoa bất tử, xứng đáng là biểu tượng rực rỡ về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của phong trào thanh niên yêu nước Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh, đến hôm nay vẫn còn đọng lại trong ký ức người Hà Nội”, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Cựu TNXP TP Hà Nội cho biết.

Bia lưu danh địa điểm lịch sử là một di sản quý báu để các cựu TNXP thăm viếng, tưởng nhớ đồng đội. Đây cũng là nơi giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hiểu về lịch sử, những cống hiến, hy sinh của cha ông, từ đó nhân lên lòng tự hào, thấm sâu bài học tri ân, nguyện phát huy sức trẻ để xây dựng Thủ đô ngày càng phát triển, đất nước giàu mạnh.

MINH KHÔI

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.