Không chỉ biểu diễn hay giao lưu, nghệ sĩ còn trở thành người thầy đặc biệt để truyền cảm hứng, lan tỏa tình yêu văn hóa và nuôi dưỡng năng lực nghệ thuật cho học sinh. Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị tiên phong.

Với phương châm “Cho lớp mai sau còn nghe hát bội”, các nghệ sĩ đã đều đặn mang sân khấu tuồng cổ đến với học sinh từ tiểu học đến đại học. Các em không chỉ xem biểu diễn mà còn được trải nghiệm làm nghệ sĩ với các hoạt động như tập vũ đạo, hóa trang, tìm hiểu phục trang và ý nghĩa của từng động tác, mặt nạ. Mỗi buổi giao lưu là một bài học sống động về đạo đức, lịch sử và niềm tự hào dân tộc.

Học sinh Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai hóa thân thành các nhân vật hát bội trong vở "Anh hùng Trần Bình Trọng". Ảnh do Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP Hồ Chí Minh cung cấp 

Cùng với hát bội, cải lương là di sản nghệ thuật đặc trưng của đất phương Nam, cũng được đưa vào trường học thông qua nhiều chương trình nghệ thuật. Các nghệ sĩ như Nghệ sĩ Nhân dân Bạch Tuyết hay Đoàn Cải lương Tuồng cổ Huỳnh Long thường xuyên tham gia biểu diễn trích đoạn kinh điển tại các trường học. Học sinh được quan sát, thử hóa thân vào nhân vật, tự cảm nhận giá trị lao động sáng tạo phía sau ánh đèn sân khấu. Các em hiểu rằng nghệ thuật không chỉ là những buổi biểu diễn đơn thuần mà còn là tinh hoa kết tinh từ trí tuệ và tâm hồn Việt.

Bên cạnh đó, sân khấu kịch nói của TP Hồ Chí Minh cũng chủ động bước vào học đường bằng nhiều hình thức hợp tác mới. Mô hình kịch học đường do Sân khấu Hồng Vân kết hợp với Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh xây dựng đã tạo nên không gian học tập sinh động. Các vở diễn chuyển thể từ tác phẩm văn học hay sự kiện lịch sử giúp học sinh tiếp nhận tri thức bằng cảm xúc và trải nghiệm. Không chỉ biểu diễn, các nghệ sĩ còn tổ chức khóa học ngắn hạn về kỹ năng biểu cảm, sáng tạo, giúp học sinh rèn luyện tự tin và tư duy nghệ thuật.

Ngoài ra, ở cấp tiểu học, âm nhạc dân tộc cũng được đưa vào chương trình học. Tại Trường Tiểu học Phú Thọ, nghệ sĩ đàn bầu-đàn t’rưng Vân Anh cùng nghệ sĩ biểu diễn nhạc cụ dân tộc Đỗ Hoàng Nam, trưởng nhóm Nam Tộc Dru Nam còn trực tiếp giảng dạy trong 35 tuần của năm học 2025-2026 theo hợp đồng phối hợp giữa nhà trường với Công ty TNHH Văn hóa-Thương mại Vân Anh. Tiếng đàn mộc mạc vang lên trong các lớp học giúp học sinh thêm yêu âm nhạc truyền thống, hiểu công sức của người làm nghệ thuật và biết trân trọng giá trị văn hóa dân tộc.

Những mô hình này không chỉ là đổi mới phương pháp dạy học mà còn là cách kết nối hiệu quả giữa nhà trường, phụ huynh-học sinh và xã hội. Nhiều nghệ sĩ sẵn sàng tham gia với tinh thần tự nguyện, xem việc góp sức cho giáo dục là trách nhiệm nghề nghiệp. Chính sự đồng hành ấy giúp văn hóa-nghệ thuật không còn là khoảng cách xa lạ, mà trở thành một phần tự nhiên trong môi trường học tập.

Khi nghệ sĩ đến gần hơn với học sinh, họ mang đến cho các em nhiều điều hơn kiến thức nghệ thuật trên sách vở, đó là thái độ sống tích cực, lòng yêu nghề, kính nghiệp, tinh thần sáng tạo và ý thức gìn giữ di sản dân tộc. Qua những tiết học sân khấu, những buổi biểu diễn, giao lưu, học sinh được khơi dậy khả năng cảm thụ, học cách trân trọng cái đẹp và sống nhân văn hơn. Những nỗ lực của người nghệ sĩ TP Hồ Chí Minh đang góp phần làm giàu đời sống tinh thần học sinh, bồi đắp lòng yêu văn hóa Việt.

THIÊN THANH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.