Đồng bằng sông Cửu Long- vùng đất thiêng, nhiều huyền thoại

QĐND Online - Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng lãnh thổ cực Nam của Tổ quốc. Trước thế kỷ XIX, vùng ĐBSCL thường được ghép chung với vùng Đông Nam Bộ mang tên gọi hành chính là “đất Ngũ Trấn”, “Nam kỳ lục tỉnh”. Ngày nay, trong chương trình trọng điểm phát triển kinh tế-xã hội của nhà nước, ĐBSCL là một vùng địa lý hành chính của các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Còn theo sự phân vùng địa lý quân sự, ĐBSCL gần trùng với địa bàn Quân khu 9.

ĐBSCL là nơi cư trú của người Việt, người Khơ Me, người Chăm và người Hoa, trong đó người Việt chiếm đa số. Tiếng Việt là tiếng phổ thông của các dân tộc. Nhân dân các dân tộc, người theo Thiên chúa giáo, Phật giáo, người theo đạo Cao Đài, Hoà Hảo,… nhưng đều là cư dân của nước Việt Nam, có truyền thống yêu nước nồng nàn, mang khí phách quật cường của người dân Nam Bộ.

Những người dân đầu tiên đến vùng đất ĐBSCL này cách đây mấy trăm năm, đứng trước một thiên nhiên hoang dại, mênh mông sóng nước, ngút ngàn rừng ngập mặn, bí ẩn và hiểm nguy. Nhưng với lòng yêu thiên nhiên, yêu lao động, với đôi bàn tay cần cù và óc sáng tạo, họ bắt tay vào khẩn hoang, làm thuỷ lợi, gieo lúa, trồng màu, nuôi gia súc, đánh bắt tôm cá… Những thôn, ấp, trại mọc lên ngày càng đông, mỗi ngày một trù phú, đẩy lùi dần đầm lầy, dã thú.

Ngày nay, đi dọc, dài vùng ĐBSCL, nhìn những xóm làng trù mật, ruộng đồng phì nhiêu, miệt vườn đầy hoa trái, chúng ta càng thấu hiểu những khó khăn, vất vả, mồ hôi và công sức của bao lớp người kế tiếp nhau trong suốt chặng đường 3 thế kỷ qua đã đổ xuống vùng đất này. Và không phải chỉ có mồ hôi dựng xây mà còn có xương máu của cộng đồng người Việt, Khơ-me, Chăm và Hoa đã đổ xuống để bảo vệ trọn vẹn vùng đất thiêng liêng ở cực Nam của Tổ quốc.

Suốt ba thế kỷ hình thành cũng là khoảng thời gian vùng đất ĐBSCL bị nhiều nước nhòm ngó, đặc biệt là bọn thực dân phương Tây.

Từ năm 1776 đến 1783, nhân dân ĐBSCL đã 5 lần giúp đỡ và phối hợp với nghĩa quân Tây Sơn từ miền Trung kéo vào diệt trừ quan quân nhà Nguyễn. Năm 1782, lần đầu tiên nhân dân ĐBSCL và quân Tây Sơn đương đầu với tàu chiến và vũ khí mới của thực dân Pháp do một tên người Pháp là Manuel chỉ huy. Bị đánh bại, tên người Pháp đã phải đốt tàu và tự tử.

Năm 1785, 5 vạn quân Xiêm mang theo 300 chiến thuyền ào ạt kéo vào ĐBSCL để thực hiện âm mưu xâm lược. Nhưng chỉ trong một ngày (19/1/1785), trên khúc sông Tiền Giang, đoạn từ Rạch Gầm đến Xoài Mút, đạo quân ấy đã bị tiêu diệt. Đây là chiến công xuất sắc của nghĩa quân Tây Sơn và quân dân vùng châu thổ Cửu Long chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc.

Nửa cuối thế kỷ XIX, quân Pháp xâm lược nước ta lần thứ nhất. Nhân dân ĐBSCL dưới sự lãnh đạo của các sĩ phu yêu nước đã liên tục đứng lên chống quân xâm lược. Các cuộc khởi nghĩa của Trương Định, Nguyễn Hữu Huân, Thiên Hộ Dương, Đốc binh Kiều, Lãnh binh Cẩn, v.v… là những biểu tượng sáng ngời của tinh thần kiên cường, bất khuất và sống mãi với non sông đất nước.

Truyền thống chống ngoại xâm của ông cha xưa được phát triển đến đỉnh cao khi có Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Tiếp theo cao trào cách mạng của quần chúng năm 1930 là cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940. Tinh thần chiến đấu anh dũng của các đội du kích Nam Kỳ đã làm cho quân Pháp khiếp sợ. Tuy chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và bị quân Pháp dìm trong bể máu, nhưng khởi nghĩa Nam Kỳ đã có tiếng vang lớn, còn lưu truyền mãi về sau. Đó là cuộc tập dượt cho các cuộc khởi nghĩa sau này.

Trong Cách mạng tháng Tám 1945, nhân dân ĐBSCL hưởng ứng lời kêu gọi của Việt Minh đã rầm rộ đứng dậy dưới sự lãnh đạo của Đảng, khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.

Cách mạng thành công, nhân dân ĐBSCL vừa thoát khỏi ách nô lệ thì thực dân Pháp lại xâm lược nước ta một lần nữa. Các tỉnh ĐBSCL lại vừa phải tích cực chuẩn bị kháng chiến, vừa phải khẩn trương phát triển các đơn vị vũ trang làm lực lượng nòng cốt để đánh địch. Chín năm gian lao kháng chiến, chống lại một đội quân xâm lược nhà nghề, có trang bị vũ khí hiện đại, quân và dân ĐBSCL vừa chiến đấu vừa xây dựng, phát triển lực lượng ngày càng lớn mạnh. Từ những đội du kích, đội cảm tử đã phát triển nhanh chóng thành nhiều đơn vị cấp tiểu đoàn, trung đoàn, liên trung đoàn và các đơn vị binh chủng. Từ tác chiến du kích tiến lên tác chiến tập trung, tiêu biểu là các trận Cổ Cò, Giồng Dứa, Mộc Hoá, La Bang, Tầm Vu,… đến các chiến dịch lớn như Cầu Kè, Trà Vinh, Long Châu Hà,… Nhiều đơn vị, địa phương có truyền thống chiến đấu tốt, lập công vang dội, tô thắm danh hiệu vẻ vang mà Bác Hồ đã khen tặng: Quân và dân Nam Bộ “Thành đồng Tổ quốc”.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, quân và dân ĐBSCL, hưởng ứng lời kêu gọi của Bác Hồ “Không có gì quý hơn độc lập tự do” đã tăng cường đoàn kết, đẩy mạnh xây dựng lực lượng, nêu cao quyết tâm đánh Mỹ, diệt nguỵ, liên tiếp lập nhiều chiến công ngày càng to lớn. Từ phong trào “Đồng Khởi” (1959 - 1960), rồi chiến thắng Ấp Bắc lịch sử và phong trào thi đua Ấp Bắc - giết giặc lập công- diễn ra sôi nổi khắp miền Nam đến những trận đánh nổi tiếng như Đầm Dơi, Cái Nước, Chà Là, Thạnh Phú, Ba Tri, Bình Đại, Cai Lậy,… góp phần làm phá sản các chiến lược “chiến tranh đặc biệt” và chiến lược “chiến tranh cục bộ” của địch. Trong mùa xuân 1975 lịch sử, quân và dân ĐBSCL phối hợp với chiến trường toàn miền đánh bại âm mưu co cụm về “miền Tây” của địch. Và trong thế chiến lược chung của cả nước đã đồng loạt tiến công và nổi dậy giải phóng hoàn toàn và trọn vẹn ĐBSCL, góp phần đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ kéo dài 20 năm, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Đất nước vừa được giải phóng, thì bọn diệt chủng Pôn Pốt đã đưa quân sang xâm chiếm, gây nên cuộc chiến tranh biên giới phía Tây Nam Tổ quốc. Quân và dân ĐBSCL lại cầm súng bước vào cuộc chiến đấu mới, bảo vệ vững chắc biên giới Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế giúp nhân dân Cam-pu-chia lật đổ chế độ diệt chủng, hồi sinh dân tộc.

Hơn nửa thế kỷ liên tục chiến đấu giải phóng đất nước và làm nhiệm vụ quốc tế, quân, dân ĐBSCL đã cùng với cả Nam Bộ “đi trước về sau”, trải qua nhiều khó khăn gian khổ, lập nên những chiến công kỳ diệu, bảo vệ trọn vẹn một vùng lãnh thổ giàu có và xinh đẹp, xứng đáng là “Thành đồng Tổ quốc”.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, quân và dân ĐBSCL vừa nêu cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu vừa tích cực phát triển kinh tế, văn hoá và xã hội, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.