Hình ảnh con đường gốm sứ dọc đê sông Hồng trong tương lai.

Theo quyết định mới nhất của Hội đồng nghệ thuật dự án “Con đường gốm sứ sông Hồng” chiều ngày 9-1 vừa qua, đoạn thí điểm 70 mét vuông bức tranh gốm tại cửa khẩu An Dương (ngã ba đường Thanh Niên-Nghi Tàm-Yên Phụ) sẽ khởi công vào ngày 15-1 và cố gắng hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2008. Với đà này, chẳng bao lâu nữa,dải đê bê tông xám tối, nặng nề chạy ngang qua thành phố Hà Nội sẽ biến thành bức tranh tường nghệ thuật gốm sứ lung linh mang đậm màu sắc truyền thống Việt Nam.

Quà tặng độc đáo

Đến xưởng gốm của hoạ sĩ-nhà báo Nguyễn Thu Thủy-tác giả của Dự án "Con đường gốm sứ ven sông Hồng"-món quà tặng dành cho Thủ đô Hà Nội nhân 1000 năm tuổi (đã được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt), cùng nhóm nghệ sĩ trẻ tại làng gốm Bát Tràng-Hà Nội trong những ngày này mới cảm nhận được không khí hồ hởi của họ. Bởi ý tưởng cũng như những nỗ lực để con đường gốm sứ của họ được phê duyệt thực hiện là một quá trình không kém phần gian nan, nay đã thành sự thật.

Họa sĩ-nhà báo Nguyễn Thu Thủy cùng nhóm các nghệ sĩ trẻ Việt Nam và quốc tế sẽ dùng chất liệu gốm sáng tác những bức tranh tường phủ lên bề mặt con đê đã được bê tông hóa dọc sông Hồng, theo các phố Âu Cơ, Nghi Tàm, Yên Phụ, Trần Nhật Duật, Trần Khánh Dư. Bức tranh tường gốm dài 6.000m lấy tường đê sông Hồng làm cốt được tạo bởi chất liệu gốm truyền thống sẵn có ở các làng nghề truyền thống Việt Nam, đặc biệt là Bát Tràng - Hà Nội.

Các nghệ sĩ có ý đồ phục dựng lại những họa tiết hoa văn đẹp trên gốm trang trí kiến trúc Thăng Long thời Lý (1010-1225), trên gốm hoa nâu thời Trần (1225-1400), trên điêu khắc cổ dân gian thế kỷ XVII-XVIII... Đặc biệt là những họa tiết hoa văn trên những di vật gốm được tìm thấy tại khu di chỉ khảo cổ học Hoàng thành Thăng Long.

Khẳng định tính khả thi và ý nghĩa của dự án, các hoạ sĩ trẻ này đã mời nghệ sĩ gốm Joel Bennett, giảng viên trường Đại học Mỹ thuật Santa Rosa Junior (Mỹ) tham gia trại sáng tác gốm cùng 15 nghệ sĩ Việt Nam gần một tháng tại Bát Tràng. Kết quả là cuộc triển lãm ngoài trời tại Bảo tàng dân tộc học Việt Nam cuối tháng 5-2007, gây ấn tượng đối với công chúng Thủ đô.

Đoạn tranh gốm đầu tiên tại cửa khẩu An Dương vào ngày 15-1 tới sẽ tái hiện lại những họa tiết, hoa văn đẹp trong di sản nghệ thuật của cha ông theo dòng chảy thời gian: Hoa văn Đông Sơn thời các vua Hùng, những họa tiết trên gốm trang trí kiến trúc Thăng Long thời Lý - Trần (gốm men ngọc thời Lý, gốm hoa nâu thời Trần) và trên điêu khắc gỗ dân gian thế kỷ 17-18. Các nghệ sĩ tạo hình sẽ chọn lựa và tôn vinh những đường nét đẹp trong kho tàng nghệ thuật cổ, đồng thời tạo nên những dấu ấn mới thông qua cách tạo bố cục, kỹ thuật nung gốm, tạo men màu, đảm bảo độ bền cũng như tính hoành tráng ngoài trời cho tác phẩm.

Phương thức xã hội hóa

Nguyễn Thu Thuỷ-tác giả của dự án Con đường Gốm sứ ven sông Hồng. Ảnh: Kim Anh

Để ý tưởng trở thành hiện thực, Nguyễn Thu Thủy cùng các nghệ sĩ trẻ tâm huyết với sự nghiệp làm đẹp Thủ đô đã thành lập Công ty Nghệ thuật Tân Hà Nội. “Tôi không nhớ mình đã đọc được ở đâu câu nói: “Mỗi họa sĩ nên có trách nhiệm làm đẹp trước tiên khu phố mình đang sinh sống”. Theo tôi không chỉ riêng gì họa sĩ mà nếu mỗi người dân đều có suy nghĩ như vậy thì thành phố chúng ta sẽ đẹp lên biết bao. Đó chính là những ý tưởng đầu tiên hình thành trong suy nghĩ của tôi…”-Nguyễn Thu Thủy nói khi cho chúng tôi biết danh sách hàng loạt các nhà tài trợ cho Dự án này như: Hội Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, ông Phạm Mạnh Hà - Việt kiều sinh sống tại TP Phran-phuốc (CHLB Đức), Công ty cổ phầnF.A.T, Cơ sở gốm sứ Sơn Hà…

Với dự án “Con đường gốm sứ ven sông Hồng”, lần đầu tiên UBND thành phố Hà Nội đã cho phép triển khai một sáng kiến làm đẹp Thủ đô bằng sự đóng góp xã hội, không sử dụng ngân sách Nhà nước. Mỗi cá nhân, mỗi tổ chức dù ở trong hay ngoài nước cũng đều có thểbày tỏtình cảm của mình đối với Thủ đô yêu quý bằng cách đóng góp, tài trợ chodựán nhiềuý nghĩa này.Không những thế, nhà tài trợcòn góp phần thúc đẩy một trào lưu mới: nghệ thuật hóa các công trình công cộng. Sự đóng góp tiền bạc, công sức, trí tuệ của mỗi chúng ta làtrực tiếp làm đẹp đất nước, làm đẹp thành phố và làm đẹp chính nơi chúng ta sinh sống. Bên cạnh đó, sự đóng góp của mỗi nhà tài trợ đềuđược ghi nhận, lưu danh bằng việc được gắn tên tuổi của mình trên “Conđường gốm sứ sông Hồng”.

CHÂU XUYÊN