Sáng tạo, đổi mới để vượt lên

Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học-công nghệ và internet khiến cho báo chí gặp không ít khó khăn. Để tồn tại và phát triển, các loại hình báo chí truyền thống đều nỗ lực tìm hướng đi phù hợp trên tinh thần đổi mới, sáng tạo, thích ứng vượt lên. Trong đó, ngành phát thanh linh hoạt chuyển đổi để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thính giả cả nước và khẳng định vị trí truyền thông chủ lực, chính thống.

Những năm qua, Đài Tiếng nói nhân dân TP Hồ Chí Minh (VOH) đã thực hiện nhiều nội dung văn nghệ giải trí đa dạng, nhiều chương trình có sức sống lâu bền, hình thành thương hiệu trong xã hội, như: Làn sóng xanh, Bông lúa vàng, Giọng hát hay hàng tuần, Giọng ca cải lương hàng tuần... Tuy nhiên, bước sang giai đoạn bùng nổ thông tin từ cuộc cách mạng số hóa, các chương trình sản xuất theo phương thức truyền thống gặp nhiều thách thức. Ông Lê Công Đồng, Giám đốc VOH cho biết: “Hệ thống phát thanh phải cạnh tranh khốc liệt cả về nội dung và hình thức thể hiện, vì thế phải thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ để tồn tại, phát triển. Đổi mới trên nền tảng số hóa, cải tiến nội dung, thay đổi chương trình là ưu tiên hàng đầu của VOH”. Với quyết tâm đó, VOH đã xây dựng hệ sinh thái số (YouTube, Facebook, TikTok) để nâng cao chất lượng truyền thông đối với các nội dung phát thanh. Lần lượt các kênh truyền thông số như: Fanpage, YouTube, TikTok... của VOH ra đời cùng webiste VOH đã phát huy hiệu quả, ấn tượng. 

leftcenterrightdel
       Một chương trình phát thanh trực tiếp tham dự liên hoan của Đài PT-TH Đồng Tháp. 

Hiện nay, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) đã mở rộng liên kết với các nền tảng khác để vừa tiếp cận lượng thính giả mới, vừa phát huy và khai thác cơ sở dữ liệu để phát triển trên các nền tảng internet; chủ động sản xuất nội dung radio mang tính tương tác cao trên đa nền tảng, coi trọng nhu cầu người nghe. Theo ông Phạm Mạnh Hùng, Phó tổng giám đốc VOV, nỗ lực làm mới, vừa giữ gìn bản sắc riêng, vừa thực hiện nhiệm vụ chính trị là yêu cầu đặt ra đối với phát thanh nói chung và VOV nói riêng. Hiện nay, VOV không ngừng tăng tốc về công nghệ, đẩy mạnh áp dụng kỹ thuật mới, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại vào các chương trình và phương thức truyền dẫn phát sóng phù hợp với xu thế phát triển của khu vực và thế giới. 

Tăng tính cộng hưởng, tương tác hai chiều, nội dung mở, phát thanh thông minh gắn liền với việc ứng dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo... là những đổi mới đang được ngành phát thanh đặc biệt quan tâm. Chuyển đổi số sẽ giúp tạo ra sự khác biệt và chỉ có khác biệt mới mang lại sự phát triển cho các “nhà đài”. 

Bám sát cuộc sống, gần gũi đời thường

Đổi mới, sáng tạo là tất yếu, song một yêu cầu không thể xem nhẹ là các chương trình phát thanh phải mang đậm hơi thở cuộc sống, gần gũi, thiết thực với người nghe. Thấu suốt yêu cầu đó, hệ thống phát thanh cả nước tích cực tìm tòi, bám sát thực tiễn để sản xuất các chương trình hấp dẫn, cuốn hút thính giả.

Chương trình phát thanh trực tiếp với chủ đề “Đường tránh và người tránh” do Đài PT-TH Quảng Trị thực hiện mới đây đã phản ánh một vấn đề nhức nhối và gây bức xúc nhiều năm qua đối với người dân địa phương về hạ tầng giao thông. Quảng Trị là tỉnh duy nhất trong cả nước trên tuyến Quốc lộ 1 chưa có đường tránh qua TP Đông Hà. Bởi vậy, các loại xe tải hạng nặng, xe siêu trường siêu trọng, xe container... ngày đêm chạy rầm rập xuyên qua thành phố, gây nên bao vụ tai nạn thương tâm, trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng với người dân... Chương trình phát thanh trực tiếp có sự tham gia của khách mời là lãnh đạo tỉnh đã cung cấp thông tin, lý giải nguyên nhân và hướng xử lý thỏa đáng vấn đề này trong thời gian sớm nhất, giúp người dân yên tâm, hy vọng. 

Nhiều chương trình phát thanh mang đậm hơi thở cuộc sống, phản ánh chân thực, khách quan thực tế xã hội đang diễn ra hằng ngày; những tấm gương vượt khó vươn lên; những cán bộ tận tâm, trách nhiệm; những góc khuất trong cộng đồng dân cư và cả những thói hư, tật xấu cần đấu tranh, lên án... Điển hình như, câu chuyện về vấn nạn xâm hại tình dục trẻ em được nhóm tác giả Đài PT-TH Hải Phòng thực hiện với chủ đề “Đừng im lặng, hãy lên tiếng” đã khiến không ít người nghe bật khóc. Chương trình phát thanh “Vượt qua bóng đêm” (Đài PT-TH Đồng Tháp) kể câu chuyện về tình thương yêu vô bờ bến của cha mẹ dành cho đứa con nghiện ngập. Chính sự thương yêu đó đã thức tỉnh lương tâm, giúp đứa con 22 tuổi đời hơn 10 năm nghiện hút, chìm trong bóng đêm, kịp quay về nẻo thiện... 

Theo đồng chí Đỗ Tiến Sỹ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng giám đốc VOV, trong xu thế hiện nay, phát thanh càng phải bám sát thực tiễn, gần gũi với công chúng và tích cực đổi mới để đáp ứng nhu cầu người nghe. Các tác phẩm phát thanh, nhất là những tác phẩm tham gia liên hoan phát thanh toàn quốc đều mang dấu ấn riêng biệt của từng đài, chứa đựng nhiều thông tin sâu sắc, mang đậm hơi thở cuộc sống; thể hiện sự đa dạng, đa phương tiện, linh hoạt chuyển đổi, thích ứng vượt lên khẳng định vị trí xứng đáng của phát thanh trong hệ thống báo chí cách mạng nước nhà.

Bài và ảnh: THANH HUYỀN