Theo lời kể của Thiếu tướng Nguyễn Văn Nuôi và các nhân chứng, trong Chiến dịch Hồ Chí Minh tháng 4-1975, Sư đoàn 325 được giao nhiệm vụ đánh chiếm chi khu quân sự Long Thành, Nhơn Trạch, thành Tuy Hạ, đồng thời mở đường đưa pháo tầm xa bắn phá và khống chế hoạt động đường không của địch ở sân bay Tân Sơn Nhất; hợp với các hướng mũi của Quân đoàn 2 tiến vào nội đô Sài Gòn.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Nuôi (bên trái) cùng đồng đội. Ảnh: TUẤN TÚ 

Phương án tác chiến được thông qua, Trung đoàn 18, Sư đoàn 325 đánh mở cửa hành lang cho Trung đoàn 101 cơ động tiến công quận lỵ Long Thành. Tuy nhiên, sau khi đánh chiếm một số điểm phòng ngự của địch, do trời mù sương rất khó quan sát nên ở hai hướng xe tăng dẫn dắt bộ binh tiến công của ta bị lạc đường, đi cách xa bộ binh khoảng 2km. Hai xe tăng tiến vào căn cứ Nước Trong bị địch dùng M72 bắn cháy, 3 xe tăng khác hành quân nhanh hơn dự định, vượt qua ngã ba Phước Thiện tiến xuống Bà Rịa-Vũng Tàu... Trước diễn biến không thuận lợi trên, kế hoạch giải phóng Long Thành trong ngày 27-4 của Trung đoàn 101 không thực hiện được.

Ban chỉ huy Trung đoàn nhanh chóng hội ý, cử một bộ phận đi trinh sát, tổ chức lại đội hình tiến công, gọi 3 xe tăng đang tạm dừng ở hướng Bà Rịa-Vũng Tàu quay trở lại theo trục Đường 15 và 12 giờ ngày 28-4 phải tới được ngã ba Phước Thiện hiệp đồng cùng bộ binh tiến công. Trung đoàn 101 đề nghị Sư đoàn tăng cường hỏa lực pháo binh bắn tập trung chế áp vào sở chỉ huy của tên quận trưởng Long Thành. Ngoài ra, Sư đoàn cũng điều một bộ phận của Trung đoàn 46 lên tăng cường, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ giải phóng Long Thành trong ngày 28-4.

Anh hùng Nguyễn Văn Nuôi nhớ lại: “Đúng giờ đã định, ta nổ súng tiến công vào trung tâm quận lỵ Long Thành. Sau 15 phút bắn chế áp, pháo chuyển làn bắn vào các mục tiêu sâu bên trong quận lỵ. Chưa đầy hai tiếng đồng hồ, ta làm chủ hoàn toàn Long Thành. 18 giờ cùng ngày, với hỏa lực mạnh, lực lượng của ta đã chiếm lĩnh trận địa ở Nhơn Trạch rồi đến thành Tuy Hạ. 14 giờ ngày 29-4, Trung đoàn 101 giải quyết xong tổng kho vũ khí lớn của địch ở thành Tuy Hạ, thu được nhiều chiến lợi phẩm”.  

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 101 (Sư đoàn 325, Quân đoàn 2) tại Sài Gòn, ngày 30-4-1975. Ảnh tư liệu 

Hoàn thành nhiệm vụ giải phóng Long Thành, Nhơn Trạch, thành Tuy Hạ, Trung đoàn 101 phát triển xuống cảng Cát Lái, nhanh chóng tổ chức vượt sông Đồng Nai ngay trong đêm 29, rạng sáng 30-4-1975, tiến vào nội đô Sài Gòn chiếm giữ quận 9, quận 4, hợp điểm cùng cánh quân của Sư đoàn 304, Lữ đoàn Xe tăng 203 trên hướng chủ yếu của Quân đoàn 2 tại dinh Độc Lập trong giờ phút lịch sử của dân tộc.

QUANG THÁI