Những yếu tố khó ngờ
Yếu tố đầu tiên dẫn đến thất bại của phi vụ là sự yếu kém của đội trinh sát Mossad tại Amman. Sáng hôm ấy vợ Meshaal muốn lái xe đưa hai đứa con đến trường sau khi chở ông ta tới văn phòng. Bộ phận trinh sát không phát hiện ra điều này, có lẽ một phần do không thể nhìn qua kính ô tô, một phần do hai đứa trẻ thấp nên họ không trông thấy đầu chúng. Vì vậy họ vẫn đánh tín hiệu cho biết mọi việc diễn ra theo kế hoạch.
Khi Khaled Meshaal rời khỏi xe bước về phía tòa nhà, hai người đàn ông đang lảng vảng ở đó. Một người tóc vàng tiến đến từ phía sau và chìa tay về phía vai trái của Khaled Meshaal, trên tay có thứ gì đó như một miếng băng gạc. Người còn lại lắc và mở lon Coca Cola, nhưng thật kỳ lạ, nắp lon nước không bật ra – lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng, và là lần dẫn đến thất bại.
Đúng lúc đặc vụ chuẩn bị ra tay, con gái của Meshaal bật cửa xe, chạy ra ngoài và gọi lớn: “Bố ơi! Bố ơi!”. Lái xe riêng của Meshaal buộc phải rời xe chạy theo để kéo bé gái trở lại. Chính vì vậy mà anh ta thấy một người lạ chìa tay làm gì đó với ông chủ nên vội hét lên cảnh báo, đồng thời chạy vọt lên để can thiệp.
    |
 |
Vụ ám sát được Mossad thực hiện ngay trên đường phố Amman. Ảnh: gzt.com
|
Nhận thấy Khaled Meshaal không còn một mình nữa, vị chỉ huy phía bên kia đường lập tức bỏ mũ đánh tín hiệu cho hai đặc vụ hủy bỏ kế hoạch. Nhưng có lẽ vì khuất sau cột, hoặc do quá tập trung vào nhiệm vụ quan trọng, họ không bắt được tín hiệu ấy nên vẫn ra tay.
Tiếng thét khiến Khaled Meshaal ngoái đầu lại và thấy hành động của người lạ. Chất độc không phun vào gáy như kế hoạch mà phun vào tai trái của người đàn ông này. Khaled Meshaal hoảng sợ, vội vã chạy về phía văn phòng. Hoàn thành công việc quan trọng nhất, hai đặc vụ lao đến một chiếc ô tô đã nổ máy chờ sẵn cách đó chỉ chừng trăm mét và nhanh chóng rời khỏi hiện trường.
Song một bất ngờ khác xảy đến: Một thành viên của Hamas chuyển đồ tới văn phòng, thấy chuyện bất thường nên đã nhanh tay lấy giấy bút ghi lại biển số của chiếc xe khả nghi. Qua gương chiếu hậu, người lái xe đã trông thấy hành động ấy. Đây là nguyên nhân dẫn đến sai lầm tiếp theo: Khi lái xe báo cho hai đặc vụ biết rằng đã có người ghi lại biển số xe, họ nhận định rằng nếu xe tiếp tục chạy về khách sạn, có thể cảnh sát sẽ đón lõng và tóm gọn họ. Vì vậy khi xe vừa đi hết chỗ ngoặt đầu tiên, cả hai cùng xuống xe đi bộ, mỗi người đi một bên vỉa hè.
Cả ba người không ngờ rằng trong lúc họ đang ngồi trên xe, thành viên Hamas kia vẫn đuổi theo. Đó là Mohammed Abu Saif, cận vệ của Khaled Meshaal, được huấn luyện võ thuật, từng chinh chiến nên đầy bản lĩnh và kinh nghiệm. Vì vậy chỉ ít phút sau, anh ta đã đuổi kịp một đặc vụ, túm lấy áo và hét to để báo với những người xung quanh bắt giữ kẻ có hành động lạ với Meshaal. Viên đặc vụ dùng một vật cứng nện vào đầu Saif (thành một vết thương phải khâu tới 18 mũi). Trong khi đó đặc vụ còn lại băng ngang đường để hỗ trợ đồng đội, quật Saif xuống rãnh nước ven đường và cùng vật lộn. Khi hai đặc vụ vô hiệu hóa được thành viên Hamas kia thì đã quá muộn. Người dân địa phương đã vây quanh và báo cảnh sát về vụ hai người nước ngoài tấn công một người địa phương. Vì vậy hai người được đưa tới đồn cảnh sát.
Tại đây, hai điệp viên Mossad trình hộ chiếu Canada của mình. Để tránh mọi rắc rối, viên đồn trưởng quyết định thông báo cho cơ quan ngoại giao Canada về việc đang giữ hai công dân của nước này. Sau khi tới đồn, nói chuyện với hai nghi phạm và đặt cho họ một số câu hỏi, nhân viên lãnh sự Canada lập tức phát hiện ra đây là hai công dân “rởm”. Vì vậy, lập tức hai người bị giữ lại để làm rõ động cơ đến Jordan bằng hộ chiếu giả. Các điều tra viên địa phương kết luận rằng đây chính là hai thành viên của Mossad.
Nguy cơ đổ vỡ quan hệ
Trong khi ấy, 2 tiếng sau khi dính chất độc, sức khỏe của Khaled Meshaal bắt đầu có những dấu hiệu xấu, bao gồm chóng mặt, mệt mỏi, và nôn không kiểm soát. Meshaal lập tức được đưa vào phòng điều trị đặc biệt của một bệnh viện quân đội nhưng vẫn không đáp ứng các liệu trình đặc biệt và bắt đầu suy hô hấp, phải thở máy. Vấn đề nằm ở chỗ: Dù nỗ lực phân tích mọi yếu tố, các bác sĩ và chuyên gia vẫn không thể hiểu được nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
|
 |
| Khaled Meshaal được cấp cứu tại phòng điều trị đặc biệt. Ảnh: Time |
Từ đây diễn ra hai cuộc chạy đua song song: Các chuyên gia và nhân viên y tế làm mọi cách tìm hiểu nguyên nhân và liệu pháp hiệu quả để giữ lấy tính mạng của Khaled Meshaal. Trong khi ấy, giới lãnh đạo cao nhất của chính phủ Israel tìm cách ngăn chặn hậu quả khủng khiếp của vụ ám sát bất thành. Canada phản ứng mạnh mẽ bằng việc triệu hồi đại sứ của mình tại Israel.
Nhưng nghiêm trọng hơn là vua Hussein của Jordan vô cùng giận dữ. Trong các cuộc điện đàm, ông tuyên bố nếu Meshaal chết, các đặc vụ Israel sẽ bị xét xử công khai và hành hình bằng cách treo cổ. Thậm chí ông tính đến mức tính chuyện cắt đứt quan hệ giữa hai nước nên đã cho quân đội bao vây Đại sứ quán Israel, sẵn sàng đột kích nhằm bắt giữ 4 đặc vụ đang ẩn nấp trong đó. Nói cách khác, nếu Meshaal chết thì hiệp ước hòa bình cũng sẽ chết theo. Tất cả đều phải giải quyết gọn gàng trong khoảng 48 giờ kể từ khi Khaled Meshaal trúng độc, bởi đó là khoảng đời cuối cùng của nhân vật này nếu không có thuốc chữa.
Thật hài hước, chiến dịch nhằm mục đích kết liễu Khaled Meshaal bây giờ lại đổi hướng 180 độ. Phía Israel phải cố gắng hết sức nhằm cứu lấy nhân vật này để cứu mạng các đặc vụ và tránh đổ vỡ quan hệ với một quốc gia Ả Rập mà họ chỉ vừa mới xây dựng được mối quan hệ còn khá mong manh.
Những diễn biến căng thẳng
Cuộc khủng hoảng có nguy cơ gây hậu quả lớn đến nỗi cả Thủ tướng Netanyahu và Quốc vương Jordan đều gọi điện cho Tổng thống Mỹ Bill Clinton. Cả hai bên đều nhờ Mỹ giúp xử lý khủng hoảng. Phía Jordan còn thêm đề nghị cung cấp thuốc cứu Meshaal. Việc Netanyahu đích thân cho phép ám sát Meshaal đã khiến chính quyền Mỹ nổi giận. Tuy nhiên, rốt cuộc Mỹ vẫn phải xắn tay vào, còn Thủ tướng Netanyahu ra lệnh cho Mossad trao thuốc giải độc cho phía Jordan.
Từ đây nảy sinh thêm vài rắc rối không ai ngờ tới: Ban đầu nữ bác sĩ phía Israel không chịu trao thuốc giải độc trừ phi được gặp và nhận lệnh trực tiếp từ người đứng đầu Mossad. Khi vấn đề này được giải quyết, an ninh Jordan không cho người này bén mảng đến gần bệnh nhân đặc biệt. Vẫn chưa hết, đến lượt bác sĩ phía Jordan lại không chịu tiêm loại thuốc này cho Meshaal nếu không biết đó là thuốc gì. Phía Jordan nghi ngờ rằng Israel vẫn có thể dùng “tiểu xảo” ở phút cuối để trừ khử Meshaal. Vậy nên cả Israel và Mỹ lại tức tốc họp bàn. Sau những tranh luận căng thẳng, phía Israel chịu cung cấp công thức hóa học cho cả loại chất độc và thuốc giải độc. Đây là một dạng thuốc được biến đổi từ fentanyl có hiệu lực mạnh gấp hàng trăm lần morphine. Khi ấy vị bác sĩ Jordan mới chịu tiêm thuốc cho Meshaal. Khaled Meshaal nhanh chóng phục hồi.
Ngày chủ nhật, một phái đoàn hùng hậu từ Israel gồm Thủ tướng Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yitzhak Mordechai và nhiều quan chức cao cấp khác có mặt tại Amman. Netanyahu muốn gặp mặt để trực tiếp xin lỗi nhưng Quốc vương Jordan thẳng thừng từ chối, chỉ đàm phán thông qua Thái tử Hassan. Để xoa dịu Jordan, Israel đáp ứng một số điều kiện quan trọng: Thả 73 tù nhân người Jordan và Palestine, trong đó có Sheik Ahmed Yassin – nhân vật được coi là người sáng lập và là lãnh tụ tinh thần của Hamas – khi ấy đang thi hành án chung thân trong nhà tù Israel. Chỉ khi đó, phía Jordan mới đồng ý cho Israel đưa các đặc vụ Mossad về nước, tháo được ngòi nổ khủng hoảng.
Hồ sơ mật đem tới bạn đọc những bài viết về các vụ án, hồ sơ điệp viên, sự kiện lịch sử quân sự - chính trị thế giới đã được giải mật và những bí ẩn chưa có lời giải đáp.
HỮU DƯƠNG (tổng hợp từ Foreign Affairs, Washington Post và Middle East Monitor)