Kỳ II: Những người lính thầm lặng

(Tiếp theo và hết)

Chuyện của “bà la sát”

“Bà la sát” là biệt danh mà cán bộ, nhân viên Trung tâm Điều trị bệnh nhân Covid-19, Bệnh viện Quân y (BVQY) 175, đặt cho Đại úy Lê Thị Thùy Nhung, bác sĩ Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn. Nếu chưa gặp, hẳn mọi người sẽ hình dung ra chị là người ghê gớm, cáu bẳn...! Nhưng không, đó là cách gọi yêu mến của các đồng nghiệp, bởi công việc của bác sĩ Nhung là giám sát chặt chẽ từng thao tác, các công đoạn trong quá trình điều trị người bệnh nhằm hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn, nhiễm virus cho mọi người.

Đại úy, bác sĩ Lê Thị Thùy Nhung (thứ hai, từ trái sang) hướng dẫn kíp trực mặc đồ bảo hộ trước khi vào ca.

Gặp bác sĩ Nhung khi chị chuẩn bị vào ca. Trước lúc chị “ẩn mình” trong lớp áo bảo hộ cấp 4 và kính chắn giọt bắn kín mít, chúng tôi kịp nhận ra gương mặt tròn, phúc hậu của một nữ bác sĩ được gọi là “bà la sát” hay “bà chằn”. Trên gương mặt tươi tắn ấy là đôi mắt biết cười nhưng đã có thêm những quầng thâm vì nhiều đêm thức trắng. Từ hôm thành lập Trung tâm Điều trị bệnh nhân Covid-19 đến nay, chị và đồng đội ít khi ngủ đủ giấc. Các kíp trực “3 ca, 4 kíp” đan xen, kéo dài. Có hôm hết trực đêm, bàn giao ca xong là 8 giờ sáng, về tới nơi ở, chị lại tranh thủ tự rút kinh nghiệm, nghiên cứu lại các quy trình và công việc của mình để thực hiện tốt hơn, vì sự an toàn của các đồng nghiệp và người vào bệnh viện.

Hướng dẫn kỹ lưỡng chúng tôi mặc trang phục bảo hộ và khử khuẩn trước khi vào khu điều trị bệnh nhân nguy cấp, bác sĩ Thùy Nhung căn dặn: “Các anh phải chú ý nhé, em sẽ làm mẫu một lần. Tất cả công đoạn mang mặc đều phải tuần tự, không được sai sót ở bất cứ khâu nào dù là nhỏ nhất. Bởi đây là khu điều trị bệnh nhân nguy cấp, tải lượng virus SARS-CoV-2 rất cao, nguy cơ nhiễm gấp nhiều lần so với tiếp xúc thông thường ngoài môi trường. Vì vậy, chỉ cần một sơ suất nhỏ là sẽ bị nhiễm virus ngay”. Thấy chúng tôi có chút căng thẳng khi mang mặc, bác sĩ Nhung cười động viên: “Các anh cứ bình tĩnh, làm tỉ mỉ từng công đoạn. Khi đã mang đúng cách, tuân thủ các quy định nghiêm ngặt thì sẽ tránh được yếu tố lây nhiễm. Tất cả y sĩ, bác sĩ ở đây dù không lạ gì với công đoạn này, nhưng trước khi vào ca đều được chúng em giám sát, nhắc nhở và hỗ trợ mang mặc để bảo đảm an toàn nhất trong khi làm việc”.

Trung úy QNCN Nguyễn Ngọc Bình lặng lẽ, miệt mài với công việc sát khuẩn trong khu điều trị.

Chúng tôi theo Đại úy Lê Thị Thùy Nhung đi qua tấm cửa kính ngăn, tiến vào khu điều trị. Mấy điều dưỡng viên đang phân loại vật tư, qua lớp cửa kính, ngơi tay khẽ chào. Thùy Nhung gật đầu rồi làm động tác chỉ vào tay của họ. Tò mò, chúng tôi hỏi, như vậy là muốn nói điều gì? Bác sĩ Thùy Nhung giải thích: “Tôi ra hiệu cho các điều dưỡng viên kiểm tra lại găng tay. Bởi đây là bộ phận tiếp xúc với thuốc men, vật tư nên rất dễ bị rách, nguy cơ nhiễm virus”. Một lúc lại thấy "bà la sát" dừng lại, ra hiệu cho bác sĩ điều trị chỉnh lại kính chắn giọt bắn, rồi tiếp tục đi dọc hành lang, qua các buồng bệnh, vừa đi vừa quan sát tỉ mỉ.

Công việc của Đại úy, bác sĩ Lê Thị Thùy Nhung là vậy, rất lặng lẽ và nghiêm túc. Trong khu điều trị, các thầy thuốc cũng hạn chế nói chuyện với nhau mà chủ yếu trao đổi thông tin bằng cách... ra dấu. Qua bác sĩ Nhung, chúng tôi biết có hai lý do phải làm vậy. Một là các buồng bệnh được ngăn cách bằng vách kính nên khó nói chuyện. Hai là cần hạn chế nói để tránh tối đa việc có giọt bắn vào không khí, giảm nguy cơ virus SARS-CoV-2 lan truyền. Đó là chưa kể tới việc cần tiết kiệm sức cho một kíp trực dài.

Bác sĩ Lê Thị Thùy Nhung là người duy nhất được giao nhiệm vụ giám sát về nhiễm khuẩn của Trung tâm Điều trị bệnh nhân Covid-19, BVQY 175. Cũng vì thế mà công việc "bà la sát" khá nặng, mỗi ngày phải dùng cả chục bộ quần áo bảo hộ. Thấy chúng tôi có vẻ ngạc nhiên, bác sĩ Nhung giải thích: “Đó là do đặc thù nhiệm vụ thôi anh. Ở trung tâm này có 3 khu điều trị. Mỗi khu, tôi dành khoảng một giờ để theo dõi, giám sát và nhắc nhở. Sau đó sẽ phải ra phòng khử khuẩn, thay bộ mới để tiến hành giám sát ở khu tiếp theo”. Chúng tôi đã tác nghiệp ở nhiều vùng dịch, nhiều lần phải mặc đồ bảo hộ, nên rất hiểu chỉ riêng việc phải liên tục thay ra, mặc vào bộ đồ bảo hộ phòng dịch này cũng đã nhọc nhằn thế nào. Hơn nữa, việc của bác sĩ Nhung chủ yếu là đi lại và quan sát, nên mỗi ngày đoạn đường đi bộ của chị có khi lên đến cả chục ki-lô-mét.

Giải thích về việc phải di chuyển liên tục và kiểm soát phòng dịch chặt chẽ, Đại úy Lê Thị Thùy Nhung cho biết: Trong lúc mải mê làm việc, các thầy thuốc thường quên để ý phòng dịch. Đặc biệt, sau hơn 10 giờ làm việc liên tục, lúc kết thúc ca trực, các thầy thuốc đều đã mệt mỏi nên thao tác sát khuẩn, cởi bộ đồ bảo hộ có thể thiếu chính xác, dẫn đến nguy cơ lây nhiễm cao. Chính vì thế, người kiểm soát nhiễm khuẩn phải theo dõi sát sao để nhắc nhở, hướng dẫn đồng nghiệp bảo đảm tuyệt đối an toàn.

Thì ra, càng “bà la sát” thì bác sĩ Thùy Nhung càng được mọi người quý mến.

Và những y công chẳng thấy mặt, nhớ tên

Từ đầu câu chuyện với chúng tôi, Đại úy, bác sĩ Lê Thị Thùy Nhung thường nhắc đến “anh Bình”. Đây có lẽ là người thầm lặng nhất trong một kíp trực tại Khoa Điều trị bệnh nhân nguy kịch của Trung tâm Điều trị bệnh nhân Covid-19. Anh là Trung úy QNCN Nguyễn Ngọc Bình, hộ lý Khoa Gây mê hồi sức (BVQY 175). Cùng “đầu quân” về Trung tâm Điều trị bệnh nhân Covid-19 đảm nhận phần việc của một y công như anh còn có 4 đồng đội khác, thế nhưng thấy anh có sức khỏe khá hơn nên cấp trên giao phụ trách ở khu bệnh nhân nguy kịch, bám theo kíp trực trọn cả ca từ 8 đến 10 tiếng đồng hồ.

Thông thường ở khu điều trị này, trước khi bước vào ca, các thầy thuốc sẽ dùng bút dạ ghi lên lưng áo và trước ngực bộ đồ bảo hộ tên mình, nhiệm vụ trong kíp trực để tiện phân công, hiệp đồng, triển khai công việc. Riêng anh Bình, trên ngực áo chỉ viết mỗi tên. Chúng tôi hỏi thì anh giải thích: Trong khu điều trị chỉ mình anh tên Bình, chuyên làm một công việc nên mọi người đều biết, không cần ghi nhiệm vụ.

Trong kíp trực, y công Nguyễn Ngọc Bình phải luôn tay làm việc bởi toàn bộ buồng bệnh và các trang, thiết bị, y cụ do mình anh sát khuẩn. Bên cạnh đó, lượng chất thải y tế nhiều, virus bám trên bề mặt ở Khoa Điều trị bệnh nhân nguy kịch rất lớn. Hơn nữa, ở đây, có nhiều vật dụng sắc, nhọn, thô ráp, nếu không cẩn thận, quá trình thao tác sẽ bị rách bao tay, nguy cơ nhiễm virus rất cao... Thông thường, ở các bệnh viện, những việc này do hộ lý nữ đảm nhận bởi đặc thù về giới, họ sẽ tỉ mỉ hơn. Thế nhưng, trong khu điều trị bệnh nhân Covid-19 nguy kịch, việc mang mặc đồ bảo hộ kín mít, nóng nực, chật chội, đi lại liên tục giữa các buồng bệnh, các tầng trong nhiều giờ liền, sức của hộ lý nữ sẽ khó đáp ứng nên cần những người có thể lực tốt, tính cách cẩn thận như anh Bình.

Chúng tôi hỏi, anh có cảm thấy mệt, thấy áp lực không? Đôi mắt hiền từ của Trung úy QNCN Nguyễn Ngọc Bình nhìn chúng tôi qua tấm kính chắn giọt bắn cương trực: “Cũng mệt, cũng áp lực nhưng chẳng thấm gì so với các thầy thuốc trực tiếp điều trị bệnh đâu!”. Anh Bình trả lời trong khi tay trái vẫn bấm bình xịt dung dịch sát khuẩn, tay phải cẩn thận lau đều trên chiếc khay tiêm.

Đêm dần tan, một ngày hy vọng mới lại tới. Đại dịch Covid-19 rồi sẽ phải qua. Bởi, đang có rất nhiều con người như bác sĩ Thùy Nhung, y công Nguyễn Ngọc Bình và biết bao y sĩ, bác sĩ, nhân viên y tế đang lặng lẽ mà quyết liệt, dốc toàn tâm, toàn lực ngày đêm "chiến đấu với giặc Covid-19"!