Đó là một người phụ nữ dũng cảm phi thường. Khi Gorbachev và các đồng minh của ông ta đang say sưa hô hào tiếp tục công cuộc cải tổ khởi xướng từ năm 1985, với việc đốt cháy quá khứ của đất nước, thì người đảng viên 22 tuổi Đảng này đã dội ào vào đó một gáo nước nước lạnh.

Ngày 13-3-1988, báo Nước Nga Xô viết (Советская Россия) đã cho đăng một bài báo (dưới dạng một bức thư) của Nina Andreeva có tên: "Tôi không thể từ bỏ các nguyên tắc" (НЕ МОГУ ПОСТУПАТЬСЯ ПРИНЦИПАМИ). Bài báo ngay lập tức đã tạo ra một sự chấn động, không chỉ ở Liên Xô mà còn ở nước ngoài.

Đầu đề bài báo được Nina Andreeva khôn khéo đặt dựa trên một câu nói của chính Gorbachev tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương tháng 2-1988: "Trong lĩnh vực tư tưởng, có thể là, ngay tại đây, trước tiên chúng ta cần phải tuân theo các nguyên tắc (của chủ nghĩa) Mác - Lênin của chúng ta. Các nguyên tắc đó, thưa các đồng chí, chúng ta không được từ bỏ dù với bất cứ lý do nào".

leftcenterrightdel
Bà Nina Aleksandrovna Andreeva. 

Đưa tin về cái chết của Nina Andreeva, hãng tin TASS cho biết thêm, "đã có 800 tờ báo in lại bài báo này. Bộ chính trị đã phải họp để thảo luận về bài báo".

Tìm hiểu thêm thì được biết, trong 2 ngày 23 và 24-3, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Liên Xô dưới sự chủ trì của Gorbachev đã họp để thảo luận về bài báo. Nguyên soái Dmitry Yazov, Bộ trưởng Quốc phòng Liên Xô dự họp sau này nhớ lại phiên họp đầu tiên: "Trong nửa tiếng, chúng tôi ngồi nghe Gorbachev độc thoại. Ông ta tập trung vào Stalin, về các cuộc thanh trừng, còn về Chiến thắng trong Cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại thì ông ta làm lu mờ đi chiến công vĩ đại của nhân dân Xô viết, khi nói rằng chiến thắng là nó tự đến".

Ngày 5-4-1988, trên báo Sự thật (Pravda) đã đăng một bài "đập lại" Nina Andreeva, có tên "Những nguyên tắc của cải tổ: Tính cách mạng của tư duy và hành động". Đây là bài báo của A.N.Yakovlev, UVBCT phụ trách tuyên giáo, vốn được coi là kiến trúc sư của cải tổ.

Nina buộc phải thôi làm công tác giảng dạy môn Hóa Lý tại trường (bà là PTS), còn chồng bà (là Phó bộ môn Chủ nghĩa cộng sản khoa học của trường) thì 2 lần bị lên cơn đau tim.

Bài báo của nữ giảng viên đại học Nina Andreeva ngay thời điểm đó, và cho đến ngày nay vẫn được đánh giá là "Tuyên ngôn của lực lượng chống lại cải tổ", đúng như những gì mà Yakovlev đã gán cho nó trong bài báo phản bác đăng trên Pravda ngày 5-4-1988.

2. Trong 1 bài báo đăng ngày 27-2-2018, phân tích về những việc làm của Gorbachev ngay sau khi nắm quyền và hô hào cải tổ, mình đã nêu một số việc ông ta đã làm "ngay và luôn", đó là thỏa thuận ngầm với tổng thống Mỹ Reagan tại Hội nghị thượng đỉnh Reykjavik 10-1986, bật đèn xanh cho các nước cộng hòa ly khai và thay đổi hầu hết các lãnh đạo cơ quan báo chí tư tưởng...

Chủ trì của việc thay máu lãnh đạo các cơ quan báo chí, không ai khác, chính là A.N.Yakovlev, người phụ trách tuyên giáo của Đảng Cộng sản Liên Xô. Trong hồi ký của mình, nhà ngoại giao Mỹ, George Matlock đã nhận xét về "công tác nhân sự" này:

"A.N.Yakovlev, người phụ trách tuyên giáo của Đảng Cộng sản Liên Xô thời đó đã đóng vai trò chính trên mặt trận này của công cuộc cải tổ. Trước đại hội Đảng lần thứ 27 (năm 1986) đã bắt đầu sự thay đổi lãnh đạo các cơ quan thông tin đại chúng. Mùa hè năm 1986, ông ta báo cáo Bộ Chính trị, rằng "90% cán bộ lãnh đạo trong lĩnh vực này đã được thay thế".

Đã có đủ trong tay vũ khí tuyên truyền, một trào lưu "lật sử" bắt đầu diễn ra.

Trong một cuộc phỏng vấn báo Svobodnaya Gazeta, bà Nina Andreeva có nói về việc này (bản dịch của Báo An ninh Thế giới), là trên báo chí thời đó xuất hiện "vô số những bài viết vu khống giai đoạn lịch sử Xô viết, những điều dối trá chống lại Stalin trên các phương tiện truyền thông, thái độ xem thường các cựu chiến binh, sự lật nhào ý nghĩa lịch sử to lớn của Liên Xô trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại và trong Chiến tranh thế giới thứ hai cũng như nhiều điều khác nữa".

Trong bài báo nổi tiếng "Tôi không thể từ bỏ các nguyên tắc" của mình, nữ giảng viên Nina Andreeva cũng đã viết:

"Chính những kẻ theo "chủ nghĩa xã hội tự do cánh tả" đang có xu hướng xuyên tạc lịch sử Chủ nghĩa xã hội. Họ đang muốn lôi kéo chúng ta nghĩ rằng trong quá khứ của đất nước chỉ có những sai lầm và tội ác, trong khi lại cố tình lờ đi những thành tựu lớn lao của quá khứ và hiện tại".

Trong bài báo của mình, Nina Andreeva cũng nói nhiều đến việc giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, bà  nêu những ví dụ cụ thể về sự nhận thức lệch lạc của các sinh viên về các vấn đề lịch sử của đất nước do chịu ảnh hưởng của tuyên truyền thời cải tổ....

Trả lời Báo Luận chứng và Sự kiện ngày 12-3-2013, Nina Andreeva cho biết khi viết bài báo, bà đã nhận ra được chân tướng phản bội của Gorbachev muốn làm sụp đổ Liên Xô. Bà nói:

"Tại kỳ họp của Liên hiệp quốc năm 1987, Gorbachev đã đề xuất phiên âm: nghĩa đầy đủ của CCCP (vốn là Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết) thành "Liên minh của các nước Cộng hòa Xô viết có chủ quyền". Ông ta đã loại bỏ một từ quan trọng nhất, là Xã hội chủ nghĩa, bởi Xô viết có thể là Xã hội chủ nghĩa hay là Tư bản chủ nghĩa (trong tiếng Nga, chữ Xã hội chủ nghĩa và Chủ quyền đều bắt đầu bằng C-ND).

Còn tại Hội nghị Trung ương hè 1987, Gorbachev đã nói rằng nhiệm vụ của cải tổ là "... Nhổ đi cái cây cũ, xới đất, gieo hạt và chờ hái quả...". Ông ta diễn tả quá rõ ràng. Tôi hiểu rằng Gorbachev đặt cho mình nhiệm vụ "nhổ bật" Chủ nghĩa xã hội. Điều đó càng thêm khẳng định những lo lắng của tôi trước đó".

Câu nói của Gorbachev ngay từ mùa hè 1987 đã thêm khẳng định lại ý kiến của ông Valentin Falin, nguyên cố vấn đối ngoại của Gorbachev trong bài phỏng vấn báo Tuyệt Mật số 3-380 ra ngày 3-3-2016. Ông này nói:

"Gorbachev là một con "bọ đục thân" của đất nước ta. Ông ta đã hành động theo lời của Clausewitz (nhà lý luận quân sự nổi tiếng người Phổ TK19): Nước Nga chỉ có thể bị đánh bại từ bên trong. Và ông ta đã thỏa nguyện, đục hết cội rễ, khiến cây khô và chết. Ông ta được giúp đỡ bởi Eduard Shevardnadze, Alexandr Yakovlev và những người thân cận khác".

... Sự nghiệp chính trị của bà Nina Andreeva vẫn còn tiếp tục. Năm 1989 bà lãnh đạo tổ chức toàn liên bang “Thống nhất - Vì chủ nghĩa Lênin và tư tưởng cộng sản”.

Tháng 11-1991, bà thành lập Đảng Cộng sản toàn Liên bang của những người Bolshevich.

Mãi đến sau này, bà vẫn khẳng định (Báo Luận chứng và Sự kiện đã dẫn, năm 2013): "Nếu như có thể quay lại thời gian đó, tôi cũng vẫn làm chính xác như thế. Tôi không lấy làm tiếc về điều gì cả. Những nguyên tắc của Chủ nghĩa Mác-Lê nin mà tôi đã viết 25 năm trước, tôi vẫn luôn tin tưởng cho đến tận ngày hôm nay”.

PHAN VIỆT HÙNG