Trung Quốc vừa ra lệnh đóng cửa Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô ở Tứ Xuyên, đánh dấu một ngưỡng căng thẳng mới trong mối quan hệ đã rơi xuống mức thấp nhất giữa hai nước trong nhiều thập kỷ. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân nói một số nhân viên Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô hành động “không phù hợp với vị trí công việc” và gây tổn hại lợi ích của nước sở tại, song không cung cấp thông tin chi tiết. Động thái trên của Bắc Kinh nhằm đáp trả việc Washington đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston hôm 21-7.

Ngày 25-7, Reuters cho biết, an ninh được siết chặt bên ngoài Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô của Trung Quốc vào thời điểm các nhân viên ngoại giao Mỹ chuẩn bị rời khỏi đây. Một biểu tượng lãnh sự quán bên trong Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô đã được gỡ bỏ, trong khi một số xe của lãnh sự quán đã di chuyển ra vào tòa nhà này. Lực lượng an ninh tập trung bên ngoài và phong tỏa giao thông ở đường phố đặt trụ sở phái bộ ngoại giao Mỹ.

leftcenterrightdel
An ninh được siết chặt bên ngoài Tổng lãnh sự quán Mỹ bị đóng cửa ở Thành Đô. Ảnh: Reuters

Trước đó, ngày 24-7, đặc vụ liên bang và lực lượng hành pháp Mỹ đã đưa theo thợ khóa tiến vào Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston sau khi cơ sở này đóng cửa. Một loạt xe SUV, xe tải và xe chở thợ khóa đã vào tòa nhà tổng lãnh sự quán trước sự theo dõi của đám đông và các phóng viên theo dõi tình hình từ bên ngoài. Trả lời phóng viên, quan chức Mỹ cho biết, Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston liên quan đến cuộc điều tra gian lận tại một viện nghiên cứu Texas, cho rằng quan chức Tổng lãnh sự quán Trung Quốc đã “trực tiếp liên lạc với các nhà nghiên cứu, hướng dẫn họ về những thông tin cần thu thập” ở viện nghiên cứu này. Theo một quan chức ở Bộ Tư pháp Mỹ, hoạt động của quan chức Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston là mô hình thu nhỏ của mạng lưới rộng lớn hơn tại hơn 25 thành phố được lãnh sự quán ở đây hỗ trợ. 

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, tình huống hiện nay hoàn toàn là do phía Mỹ tạo ra và Bắc Kinh trước đó đã kêu gọi Washington đảo ngược quyết định sai lầm của mình. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng các biện pháp mà nước này áp dụng ở trên là phản ứng chính đáng và cần thiết đối với “hành động phi lý của Mỹ, phù hợp với luật pháp quốc tế, các chuẩn mực cơ bản của quan hệ quốc tế và thông lệ ngoại giao”.

Trong khi đó, quan chức Mỹ nói lệnh đóng cửa cơ quan ngoại giao Trung Quốc tại Houston là một thông điệp gửi tới Bắc Kinh nhằm cảnh báo nước này chấm dứt các hoạt động đánh cắp bí mật khoa học và công nghệ của Mỹ. Trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói cáo buộc của Mỹ là “vu khống hiểm độc”.

Mặc dù lao vào cuộc “khẩu chiến” nhưng Mỹ và Trung Quốc vẫn có các động thái cho thấy muốn kiềm chế, tránh leo thang căng thẳng. Trước đó, hôm 24-7, quan chức Nhà Trắng đề nghị Bắc Kinh không trả đũa vụ Washington đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston. Phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Ullyot nêu rõ: “Động thái yêu cầu đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston được tiến hành để bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ của Mỹ và thông tin cá nhân của người dân. Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc ngừng các hành động xấu thay vì thực hiện biện pháp trả đũa kiểu ăn miếng trả miếng”.

Về phần mình, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân khẳng định, tình hình hiện tại trong quan hệ Trung Quốc-Mỹ không phải là điều Bắc Kinh mong muốn và Mỹ phải chịu trách nhiệm cho tất cả những điều này. “Một lần nữa chúng tôi kêu gọi Mỹ rút lại quyết định sai lầm của mình và tạo điều kiện cần thiết để đưa mối quan hệ song phương trở lại đúng hướng”, ông Vương Văn Bân nói. 

XUÂN PHONG