Gia đình là cái nôi trao truyền, hun đúc các giá trị truyền thống tốt đẹp, là cơ sở, nền tảng đầu tiên hình thành nên những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc và những chuẩn mực của con người Việt Nam. Các giá trị văn hóa của các môn thể thao dân tộc nói chung, môn võ cổ truyền nói riêng cần được tiếp tục khai thác, phát huy mạnh mẽ trong thời gian tới ngay từ trong mỗi gia đình.

Chính cha mẹ, ông bà là những người gieo những hạt giống đầu tiên về tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc, trong đó có truyền thống thượng võ của dân tộc Việt Nam. Cha mẹ là người định hướng và tạo điều kiện ban đầu cho con lựa chọn môn học, hoạt động rèn luyện phù hợp. Đặc biệt, chính phụ huynh là người trực tiếp đầu tư về kinh phí, trang phục, thời gian đưa đón, cũng như tạo mọi điều kiện để con tham gia rèn luyện và gắn bó lâu dài với môn võ này.

Những bạn trẻ tham gia võ cổ truyền Việt Nam sẽ hiểu hơn về nền văn hóa dân tộc, giá trị truyền thống. Ảnh: HỒNG VÂN

Gia đình còn là tấm gương và động lực truyền cảm hứng cho con. Khi cha mẹ hiểu rõ tác dụng to lớn của việc tập luyện võ cổ truyền - vừa rèn luyện sức khỏe, vừa bồi dưỡng tinh thần thượng võ, lễ nghĩa, nhân cách - thì sự gương mẫu của họ chính là bài học sống động nhất cho con noi theo. Sự đồng hành, khích lệ của cha mẹ trong những buổi tập, những giải đấu hay hoạt động biểu diễn chính là nguồn động lực để các em kiên trì theo đuổi. Qua đó, trẻ hình thành lối sống lành mạnh, biết kính trên nhường dưới, tôn sư trọng đạo, góp phần bồi đắp những phẩm chất tốt đẹp ngay từ trong gia đình.

Gia đình còn là cầu nối giúp con gắn bó với cộng đồng, xóm làng. Thông qua việc cha mẹ tạo điều kiện cho con tham gia các hoạt động biểu diễn, hội thao, lễ hội gắn với võ cổ truyền, các em không chỉ được rèn luyện kỹ năng, thể chất, mà còn thấm nhuần tinh thần đoàn kết, gắn bó với tập thể, biết sẻ chia và hỗ trợ lẫn nhau. Đó cũng là môi trường để trẻ hình thành ý thức trách nhiệm với cộng đồng, tình yêu quê hương và niềm tự hào dân tộc. Đồng thời, sự đồng hành của gia đình góp phần làm phong phú đời sống văn hóa, tăng cường gắn kết xã hội, quảng bá giá trị nghệ thuật, bản sắc độc đáo và sức hấp dẫn của võ cổ truyền, thiết thực hưởng ứng Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” và Đề án tổng thể Phát triển tầm vóc, thể lực người Việt Nam giai đoạn 2011-2030.

Võ cổ truyền giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ Việt Nam. Nhà trường là nơi học sinh dành phần lớn thời gian trong ngày, do đó có khả năng tổ chức việc học võ cổ truyền một cách hệ thống, đều đặn và an toàn. Khi võ cổ truyền được tích hợp vào chương trình giáo dục thể chất và thể thao ngoại khóa, học sinh có cơ hội được các thầy cô có kiến thức, kỹ năng, phương pháp sư phạm để giảng dạy theo đúng chương trình, giáo án của từng cấp học. Chẳng hạn: Học sinh tiểu học tập luyện Bài căn bản công 27 động tác; học sinh khối THCS tập luyện Bài căn bản công 36 động tác; học sinh THPT và sinh viên tập luyện Bài căn bản công 45 động tác; khi các em đã tập luyện tốt các bài căn bản công, sẽ được tập luyện Bài võ nâng cao đưa vào chương trình giáo dục thể chất ở 3 cấp học phổ thông: Thần Đồng quyền; Ngọc Trản quyền và Lão Mai quyền và được hướng dẫn kỹ năng tự vệ cho 3 lứa tuổi học sinh Tiểu học, THCS và PTTH.

Võ cổ truyền không chỉ rèn luyện kỹ năng vận động, mà còn là công cụ giáo dục đạo đức, lễ nghĩa, kỷ luật và bản lĩnh. Thông qua việc học võ cổ truyền tại nhà trường, học sinh không chỉ được rèn luyện thể chất và tinh thần, mà còn thấm nhuần giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, biết tôn trọng lịch sử, tổ tiên và phát triển niềm tự hào dân tộc. Các hoạt động biểu diễn, hội thao gắn với lễ hội truyền thống giúp học sinh trải nghiệm văn hóa sống động. Nhà trường trở thành môi trường giúp môn võ lan tỏa rộng rãi, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh ứng dụng tinh thần thượng võ vào cuộc sống hằng ngày, góp phần phòng, chống bạo lực và xây dựng môi trường học đường lành mạnh.

Vai trò gia đình và nhà trường trong giáo dục võ cổ truyền không thể tách rời, cùng bổ sung và tương hỗ lẫn nhau để hình thành một hệ thống giáo dục toàn diện. Gia đình là nơi khởi đầu, gieo mầm niềm yêu thích, tạo điều kiện, đồng hành và truyền cảm hứng giá trị văn hóa, đạo đức; trong khi nhà trường là môi trường chính thức, bài bản, tổ chức chương trình học tập, rèn luyện kỹ năng, phát hiện năng khiếu và bồi dưỡng bản lĩnh, nhân cách cho học sinh.

Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường không chỉ giúp trẻ rèn luyện thể chất, nâng cao sức khỏe, mà còn hun đúc tinh thần kỷ luật, lòng kiên trì, tính cộng đồng và niềm tự hào dân tộc, từ đó hình thành thế hệ trẻ vừa khỏe mạnh, vừa bản lĩnh, vừa giàu giá trị văn hóa, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện trong kỷ nguyên mới. Khi cả gia đình và nhà trường hỗ trợ, võ cổ truyền không chỉ được bảo tồn mà còn lan tỏa mạnh mẽ, trở thành niềm tự hào, bản lĩnh và hành trang văn hóa của thế hệ trẻ Việt Nam trong tương lai.

TS LƯU TRỌNG TUẤN, Phòng Thể dục thể thao cho mọi người, Cục Thể dục thể thao Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Thể thao xem các tin, bài liên quan.