Viện có 2 nhiệm vụ chính là: Khám tuyển, tạo nguồn học viên lái máy bay quân sự; giám định, quản lý sức khỏe phi công quân sự; nghiên cứu khoa  học về YHHK và bệnh nghề nghiệp; huấn luyện sinh lý YHHK cho phi công và nhân viên công tác trên không; huấn luyện, đào tạo bác sỹ  chuyên ngành YHHK. Đồng thời, thực hiện chức năng bệnh viện đa khoa, bảo đảm quân y SSCĐ theo phân cấp, tham gia phòng chống dịch bệnh, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; phòng chống thiên tai, thảm họa; khám chữa bệnh cho bộ đội thuộc Quân chủng PK-KQ và nhân dân. Từ ngày thành lập đến nay, Viện đã tham gia khám, giám định sức khỏe cho hàng vạn học viên lái máy bay và phi công quân sự, góp phần quan trọng vào thành tích của Quân chủng PKKQ trong các cuộc chiến tranh giải phóng, chiến tranh bảo vệ biên giới và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Nói về công tác khám tuyển, giám định sức khỏe phi công, Đại tá, Tiến sỹ Nguyễn Minh Hải, Giám đốc Viện cho biết: Đây là một công việc hết sức thận trọng và công phu, vì nó liên quan trực tiếp tới bảo đảm an toàn bay. Thực hiện chức năng khám tuyển phi công, hằng năm, Viện tổ chức các đoàn khám tuyển vòng 1 tại nhiều địa phương trong cả nước; những thanh niên đủ điều kiện sức khỏe được khám sức khỏe vòng 2 tại Viện. Những đối tượng đủ điều kiện sức khỏe vòng 2 mới được thẩm tra lý lịch chính trị, lập hồ sơ dự thi vào Trường Sỹ quan Không quân. Số lượng thanh niên khám vòng 1 tại địa phương thường từ 1.500-2.000 thanh niên/năm; đủ điều kiện dự thi vào Trường Sỹ quan Không quân chỉ có 180-250 thanh niên/năm.

Buồng giảm áp hiện đại mới được trang bị. 
Hệ thống kiểm tra tâm lý phi công. 

Riêng công tác giám định sức khỏe phi công quân sự được thực hiện bởi Hội đồng Giám định sức khỏe phi công/Quân chủng PK-KQ, Viện YHPKKQ là cơ quan thường trực của Hội đồng, có nhiệm vụ giám định sức khỏe đối với học viên đang đào tạo sỹ quan lái máy bay, phi công quân sự và nhân viên bay trong toàn quân số lượng giám định khoảng 1.000 lượt/năm. Từ năm 2010, Viện YHPKKQ được Bộ Quốc phòng cho phép, được Cục Hàng không Việt Nam phê chuẩn là cơ sở giám định và cấp Giấy chứng nhận sức khỏe cho nhân viên Hàng không. Hiện nay, mỗi năm, Viện giám định và khám tuyển khoảng 2.000-2.500 lượt nhân viên hàng không.

 Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ IX , X về xây dựng Quân chủng PK-KQ tiến thẳng lên hiện đại, những năm qua, Quân chủng đã được trang bị thêm nhiều vũ khí, khí tài hiện đại, trong đó có máy bay Su-30, có tới 18 thao tác kỹ chiến thuật tấn công hiện đại áp chế đối phương. Tuy nhiên, với điều kiện huấn luyện, bảo đảm YHHK như hiện nay, phi công lái máy bay Su-30 chỉ có thể thực hiện được các thao tác tấn công đơn giản, chưa phát huy được toàn bộ kỹ tính năng chiến thuật của máy bay hiện đại, dẫn đến hiệu quả đầu tư chưa cao, ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Để đáp ứng yêu cầu bảo đảm quân y cho lực lượng phi công lái các loại máy bay hiện đại như Su -30, Bộ Quốc phòng đã phê duyệt Đề án đầu tư các trang thiết bị YHHK hiện đại để nâng cao chất lượng công tác khám tuyển, giám định sức khỏe, huấn luyện sinh lý hàng không, nhằm huấn luyện kỹ năng, rèn luyện sức khỏe để phi công có thể phát huy hết các tính năng kỹ chiến thuật tấn công của máy bay.

Thực hiện chủ trương của Bộ, những năm qua, Viện đã được đầu tư nhiều trang thiết bị YHHK hiện đại bằng nguồn vốn ODA vay của Chính phủ Áo. Đến nay, đã tiếp nhận được nhiều trang thiết bị mới, hiện đại, trong đó có 03 thiết bị YHHK quan trọng là buồng giảm áp hiện đại, hệ thống kiểm tra tâm lý và máy tập phóng ghế nhảy dù. Để vận hành được các trang bị hiện đại này, Viện đã cử 03 đoàn bác sỹ, kỹ sư, kỹ thuật viên sang Cộng hòa Áo tham dự lớp huấn luyện chuyển giao kỹ thuật sử dụng thiết bị. Các công trình cải tạo, xây dựng được triển khai, hoàn thiện và tiếp thu đúng tiến độ.

Đi đôi với tiếp nhận trang thiết bị YHHK hiện đại, Viện tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Bằng các biện pháp cử cán bộ ra nước ngoài học tập; phối hợp với Học viện Quân y đào tạo 02 khóa bác sỹ chuyên khoa cấp I và 01 khóa bác sỹ chuyên khoa cấp II về YHHK. Đào tạo bác sỹ chuyên khoa sơ bộ định hướng về YHHK cho đối tượng bác sỹ mới tốt nghiệp Học viện Quân y và các bác sỹ được điều về các đơn vị không quân chưa được đào tạo. Tập huấn chuyên môn YHHK, dinh dưỡng hàng không cho y sỹ, điều dưỡng các đơn vị không quân. Đến nay, Viện đã có đội ngũ bác sỹ YHHK tương đối vững vàng, với 01 tiến sỹ YHHK, 03 bác sỹ chuyên khoa II,  06 bác sỹ chuyên khoa I,  80% số bác sỹ có trình độ sau đại học… Hằng năm, Viện tiến hành 10-12 đề tài nghiên cứu khoa học, trong đó có 03 – 05 đề tài YHHK, 03 – 05 đề tài về bệnh nghề nghiệp, 02-03 sáng kiến cải tiến kỹ thuật.  Các thầy thuốc của Viện rất tích cực hợp tác khoa học về YHHK với các nước có nền YHHK phát triển. Những năm gần đây, Viện thực hiện trao đổi chuyên môn YHHK thường niên với lực lượng không quân Hoa Kỳ, Thái Lan, Nhật Bản. Phối hợp nghiên cứu khoa học về YHHK với Liên bang Nga. Tổ chức nhiều cuộc hội thảo quốc tế về YHHK…

Ngoài chức năng chính là cơ sở tuyến cuối về YHHK, Viện còn thực hiện chức năng của bệnh viện quân y có nhiệm vụ khám chữa bệnh cho các đối tượng bộ đội và nhân dân. Với biên chế 5 ban, 10 khoa lâm sàng và cận lâm sàng và trên 200 giường bệnh, Viện có năng lực chuyên môn kỹ thuật tương đương các bệnh viện đa khoa hạng 2 trong quân đội và khu vực. Về nội khoa, đã điều trị đạt kết quả tốt các bệnh nội khoa mạn tính như: Đái tháo đường, tăng huyết áp, loạn nhịp tim, suy tim, sốt nhiễm khuẩn, viêm gan, rối loạn chuyển hóa... Về ngoại khoa: thực hiện thành thạo các phẫu thuật nội soi ổ bụng, tiết niệu, chấn thương chỉnh hình, nha khoa, tai mũi họng... Số lượng bệnh nhân khám tại Viện từ 80.000 – 100.000 lượt bệnh nhân/năm; lưu lượng bệnh nhân khám bệnh trung bình 250 – 300 lượt người/ngày. Số lượng bệnh nhân thu dung điều trị từ 4.000 đến 6.000 lượt/năm; tỷ lệ sử dụng giường thường xuyên đạt 170 – 200%.

Nói về phương hướng phát triển của Viện YHPKKQ những năm tới, Đại tá, Tiến sỹ Nguyễn Minh Hải cho biết: Viện YHPKKQ đã được Bộ Quốc phòng và Quân chủng PK-KQ xác định đầu tư xây dựng thành bệnh viện chuyên ngành hạng 1, có 250-300 giường, là cơ sở chuyên môn cao nhất về YHHK trong cả nước và phát triển ngang tầm khu vực châu Á, có khả năng tiếp cận các thành tựu khoa học công nghệ YHHK của thế giới, làm chủ các trang thiết bị hiện đại. Thời gian tới, cùng với việc hoàn thành xây dựng cơ bản theo quy hoạch mới, khang trang, hiện đại, Viện sẽ được mua bổ sung nhiều thiết bị YHHK mới như: Hệ thống huấn luyện chống mất định hướng không gian; hệ thống huấn luyện chống quá tải gia tốc; hệ thống huấn luyện nhìn đêm (hoàn thành trong giai đoạn 2016-2020); máy ly tâm gia tốc cao; hệ thống luyện tập thở oxy dưới áp lực dương; hệ thống huấn luyện cứu sinh dưới nước; hệ thống luyện tập thể thao hàng không; hệ thống labo xét nghiệm, nghiên cứu bệnh nghề nghiệp (giai đoạn 2020-2025). Khi đó, Viện sẽ có đủ điều kiện tổ chức khám tuyển, giám định sức khỏe phi công với độ chính xác rất cao và làm tốt chức năng huấn luyện sinh lý hàng không cho phi công quân sự, học viên lái máy bay, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện phi công quân sự trong tình hình mới.

Đối với nhiệm vụ bệnh viện quân y đa khoa, khám chữa bệnh cho bộ đội và nhân dân, mục tiêu của Viện YHPKKQ là phấn đấu đạt trình độ chuyên môn ngang tầm các bệnh viện đồng hạng trong quân đội và khu vực; đạt được mức độ chuyên môn hóa cao trong công tác khám chữa bệnh cho các đối tượng; có khả năng khám cho 150.000-200.000 lượt bệnh nhân/năm, thu dung điều trị 15.000-20.000 lượt bệnh nhân/năm. Trọng tâm phát triển chuyên môn là điều trị thành công các bệnh lý tim mạch, nội tiết; thực hiện được các thủ thuật can thiệp tối thiểu, phẫu thuật nội soi ổ bụng, phẫu thuật thần kinh, chấn thương chỉnh hình, phẫu thuật tạo hình, mắt, răng hàm mặt, vật lý trị liệu và phục hồi chức năng…

Để đạt được những mục tiêu trên, bên cạnh sự quan tâm đầu tư của Bộ Quốc phòng và Quân chủng PK-KQ, Viện YHPKKQ sẽ nỗ lực phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn và y đức cho đội ngũ cán bộ, nhân viên, đồng thời đẩy mạnh các phong trào thi đua nhằm xây dựng Đảng bộ Viện trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, đáp ứng tốt yêu cầu chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội PK-KQ trong sự nghiệp quản lý và bảo vệ vùng trời Tổ quốc.

NGUYỄN CÔNG