Tư lệnh lục quân Mỹ Ph.Ha-vây đã bất ngờ xin từ chức vào ngày 2-3, vì những rắc rối xoay quanh vụ xì căng đan về việc điều kiện chăm sóc thương binh tại Trung tâm quân y Walter Reed không đạt tiêu chuẩn. Dù ông Ha-vây luôn khẳng định mình tự nguyện “về vườn”, nhưng dư luận vẫn không ngừng đồn thổi rằng ông đã bị buộc phải làm như vậy.

Vụ từ chức của ông Ha-vây diễn ra sau khi báo chí Mỹ chỉ trích bệnh viện Walter Reed, vốn là viện quân y nổi tiếng nhất của Mỹ và là nơi chăm sóc nhiều thương, bệnh binh được đưa về từ I-rắc và Áp-ga-ni-xtan. Trong loạt phóng sự của mình, tờ Bưu điện Oa-sinh-tơn cho biết các điều kiện ở Walter Reed rất tồi tệ. Các thương bệnh binh phải sống trong những căn phòng đầy gián và chuột trong khi những người khác phải chờ đợi hàng tháng trời mới được lĩnh trợ cấp thương tật vì thói quan liêu của các quan chức bệnh viện. Hôm 1-3, ông Ha-vây đã sa thải vị lãnh đạo trước của Viện quân y Walter Reed, thiếu tướng G.Uây-man, vì không giải quyết êm những "ồn ào" về điều kiện chăm sóc bệnh nhân ngoại trú. Một ngày sau, tới lượt ông Ha-vây thôi chức.

Trước đó, nhiều người đã đoán trước được việc ông Uây-man phải ra đi, nhưng việc ông Ha-vây từ chức là một bất ngờ (ngày làm việc cuối cùng của ông sẽ là 9-3). Trong một buổi trả lời phỏng vấn tại văn phòng riêng của mình ngay sau khi tuyên bố từ chức được đưa ra, ông Ha-vây cho biết ông đã nộp đơn từ chức vì cho rằng lục quân đã “bỏ rơi” các thương binh. Ông cho biết, vụ việc đã làm nản lòng các nhân viên của Viện quân y Walter Reed, và ông muốn chấm dứt việc các nhân viên khác phải bỏ việc hoặc bị đuổi. Khi được hỏi là liệu đây có phải là gợi ý của ông Ghết, ông nói rằng ông biết Bộ trưởng Quốc phòng không hài lòng với cách giải quyết vụ việc của lục quân. Tuy nhiên, ông Ha-vây khẳng định là đã suy nghĩ về việc từ chức từ vài ngày nay và cuối cùng đã quyết định nộp đơn. Ông tự thấy mình phải chịu một phần trách nhiệm.

Nhưng một số quan chức cấp cao của quân đội (yêu cầu giấu tên) tiết lộ, thực chất ông Ghết đã yêu cầu ông Ha-vây từ chức. Người ta thấy sáng 2-3, ông Ha-vây đã phải rút ngắn thời gian thăm Trung tâm huấn luyện quân sự Phót Benning ở bang Gioóc-gi-a để vội vàng trở về Oa-sinh-tơn gặp Bộ trưởng Quốc phòng Ghết. Hơn nữa, chẳng phải ông R.Ghết đã từng bóng gió rằng vấn đề mà viện Walter Reed đang gặp phải là sự lãnh đạo, chứ còn các bác sĩ, y tá và nhân viên khác của bệnh viện đều là những cán bộ tận tình chu đáo. Khi thông báo ông Ha-vây từ chức, Bộ trưởng Quốc phòng R.Ghết đã bình luận: “Tôi thất vọng là một số lãnh đạo trong lục quân đã không đánh giá đúng mức độ nghiêm trọng trong việc chăm sóc bệnh nhân ngoại trú tại Walter Reed. Một số tỏ ra quá bao biện và không tập trung vào tìm hiểu và giải quyết các vấn đề”.

Thực hư ra sao chưa rõ. Người ta cho rằng vụ xì căng đan này không chỉ là một điều hổ thẹn đối với lục quân Mỹ mà còn là sự bất lợi đối với cả chính phủ giữa lúc Nhà trắng đang mất dần sự ủng hộ của đồng minh trong cuộc chiến tranh I-rắc. Vụ việc đã khiến Quốc hội nhận được nhiều chất vấn về vấn đề phúc lợi của chính phủ Mỹ dành cho quân nhân. Một tờ báo hàng đầu của Mỹ đã viết: “Họ (binh lính quân đội Mỹ) đã phục vụ cho mục đích của đất nước (Mỹ). Nhưng đổi lại là gì ngoài việc bị xem như thứ bỏ đi nếu chẳng may bị thương. Có lẽ, đã đến lúc người ta cần xem lại cách phân phối “phúc lợi” của chính phủ”. Trong bối cảnh như vậy, xem ra ông Ha-vây chẳng còn con đường nào khác. Vụ từ chức của ông Ha-vây có thể sẽ cứu cánh cho quân đội và chính quyền của Tổng thống Bu-sơ.

Người ta cho rằng, hậu quả của vụ này rất trầm trọng bởi những chiến binh bị thương được coi như những người hùng ở Mỹ. Theo các nhà phân tích, Nhà Trắng đang hy vọng sự can thiệp dứt khoát của Bộ trưởng R.Ghết (hay vụ từ chức của ông Ha-vây) sẽ giúp Tổng thống Bu-sơ tránh được những tổn hại chính trị. Trong bài phát biểu hằng tuần trên đài phát thanh, Tổng thống Bu-sơ buộc phải bình luận về vấn đề này, thừa nhận rằng việc chữa trị cho các cựu binh là chưa đạt yêu cầu: “Đây là điều không thể chấp nhận được với tôi, với đất nước và nó sẽ không tiếp tục xảy ra nữa”. Và chỉ vài giờ sau khi tuyên bố trên được đưa ra, Tổng thống Bu-sơ đã yêu cầu mở một cuộc kiểm tra toàn diện về điều kiện chăm sóc thương bệnh binh tại tất cả các trung tâm y tế của quân đội Mỹ.

NGỌC HÀ