Hôm 2-1, tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) đã thừa nhận tiến hành vụ tấn công tại hộp đêm Reina. Trong vòng 18 tháng qua, IS bị cho là đã tiến hành ít nhất 6 vụ tấn công nhằm vào các mục tiêu dân sự ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên IS tuyên bố nhận trách nhiệm. Theo tin từ Reuters, IS nói vụ tấn công vào hộp đêm Reina là một cuộc báo thù đối với việc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ dính líu vào cuộc nội chiến ở Xy-ri.
Hoa tưởng niệm các nạn nhân của vụ xả súng rạng sáng 1-1 tại hộp đêm Reina ở thành phố I-xtan-bun. Ảnh: Reuters
Thổ Nhĩ Kỳ trở thành mục tiêu mới của khủng bố là điều không bất ngờ bởi nước này vốn là thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), hơn thế nữa còn là một thành viên tích cực của liên minh chống IS do Mỹ dẫn đầu. Thêm vào đó, Thổ Nhĩ Kỳ lại là một quốc gia Hồi giáo mở cửa với thế giới, được ví như ngã tư đường, nằm ở cửa ngõ Đông-Tây, cạnh những điểm nóng như I-rắc và Xy-ri. Tháng 8 năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ đã mở một cuộc tấn công sang nước láng giềng Xy-ri nhằm đẩy lùi các nhóm phiến quân Hồi giáo cực đoan dòng Xăn-ni và người Cuốc khỏi các khu vực giáp ranh giữa biên giới hai nước.
Tuy nhiên, trước khi tham gia cuộc chiến chống IS, Thổ Nhĩ Kỳ lại có cách tiếp cận khá khoan dung với những kẻ thánh chiến mà nước này đang chia sẻ một mục đích chung quan trọng là lật đổ chế độ của Tổng thống Xy-ri B.An Át-xát hay chống lại lực lượng người Cuốc ở Xy-ri. Ông A-rôn Xtê-in (Aaron Stein), một chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ làm việc tại Hội đồng Thái Bình Dương cho rằng, khủng bố trở thành mối đe dọa lớn với An-ca-ra do cách tiếp cận yếu đuối của chính quyền nước này, để cho số lượng lớn tay súng nước ngoài có thể tùy tiện sử dụng lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ, dễ dàng ra vào Xy-ri. Chính vì thế, IS đã thiết lập một mạng lưới “được tổ chức tốt” ở những thành phố như Ga-di-an-tép thuộc vùng A-na-tô-li-a, phía Tây của Thổ Nhĩ Kỳ và từ đây chuẩn bị cho các vụ tấn công ngay trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ, theo chuyên gia A-rôn Xtê-in.
Ngoài ra, sự hội tụ và chồng chéo của lợi ích nhiều nhóm dân tộc, tôn giáo và quốc gia khiến “dây leo” khủng bố càng dễ vươn xa. Ê-giê Xéc-kin (Ege Seckin), một chuyên gia về Thổ Nhĩ Kỳ thuộc tạp chí quân sự và quốc phòng IHS Jane's cho biết: “Năng lực của IS và các nhóm phiến quân Hồi giáo Xăn-ni ở Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu tăng lên khi nước này cho phép giới Hồi giáo chính trị ở trong nước được phát triển tự do”. Ngoài ra, ông Xéc-kin cũng cảnh báo rằng: “Bản chất bán tự trị và phi hệ thống của các mạng lưới IS ở Thổ Nhĩ Kỳ, mà theo cơ quan tình báo ước tính có tới khoảng 3.000 thành viên, đã khiến nước này khó phát hiện ra chúng trước khi chúng hành động”.
Điều đáng nói là Thổ Nhĩ Kỳ thức tỉnh trước những mối đe dọa từ các mạng lưới khủng bố “cây nhà lá vườn” quá muộn và hành động không kịp thời thường mang lại kết quả không như mong muốn.
Giáo sư quan hệ quốc tế Mê-xút Hác-ki Ca-xin (Mesut Hakki Casin) của Đại học Luật Ozyegin cho rằng, cuộc tấn công rạng sáng 1-1 vào hộp đêm Reina cho thấy nó đã được lên kế hoạch tỉ mỉ và gửi một thông điệp rõ ràng cho năm 2017. Giáo sư Ca-xin nói: "Tôi nghĩ rằng đây là một tín hiệu cho thấy các cuộc tấn công khủng bố sẽ làm nhiễu loạn Thổ Nhĩ Kỳ trong năm 2017. Cuộc tấn công hộp đêm ở I-xtan-bun là một cuộc tấn công có tổ chức... Đây là lần đầu tiên một địa điểm vui chơi giải trí ở Thổ Nhĩ Kỳ bị tấn công khủng bố”.
HÙNG HÀ