Đầu tuần này, phòng thí nghiệm BioCubaFarma của Cuba tuyên bố vaccine Abdala đạt hiệu suất trong phòng ngừa Covid-19 tới 92,28% khi áp dụng liệu trình ba mũi tiêm. Con số này vượt xa mức sàn 50% do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đặt ra đối với vaccine ứng phó virus và dịch bệnh. Tuy nhiên, thông báo ban đầu của BioCubaFarma không nêu cụ thể hiệu suất công bố xét trên phương diện ngừa lây nhiễm, phát bệnh hay tử vong.

Trước đó hai ngày, Cuba cũng tuyên bố Soberana 2 đạt hiệu quả 62% sau hai mũi tiêm đầu. Vaccine cũng do Cuba phát triển với liệu trình ba mũi tiêm và đang được lưu hành trên quy mô toàn quốc để khống chế sự bùng phát của đại dịch Covid-19.

Người cao tuổi tại thủ đô Havana được tiêm vaccine phòng Covid-19 do Cuba tự phát triển vào tháng 5. Ảnh: AFP 

Idania Caballero, nhà nghiên cứu dược học tại BioCubaFarma, lưu ý toàn bộ vaccine Covid-19 ở Cuba được phát triển dựa trên hàng thập kỷ thành tựu y khoa và đã chứng tỏ hiệu quả với bệnh truyền nhiễm. Ngay cả trong giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng phát, tỷ lệ tử vong vì các dạng bệnh truyền nhiễm ở Cuba vẫn dưới 1%. Quốc gia vùng Caribe cho tiêm ngừa toàn dân bằng 11 loại vaccine ứng phó 13 căn bệnh truyền nhiễm, trong đó đến 8 vaccine do họ tự sản xuất.

"Có 6 căn bệnh đã được loại bỏ hoàn toàn ở Cuba nhờ chương trình vaccine. Vaccine sản xuất bằng những công nghệ này đã được áp dụng cho cả trẻ sơ sinh trong vài tháng đầu đời", Idania Caballero, nhà nghiên cứu dược học tại BioCubaFarma cho biết. 

Theo John Kirk, chuyên gia về Mỹ Latin và chủ nghĩa quốc tế y học tại Cuba, các lệnh cấm vận từ Mỹ khiến con đường phát triển vaccine phòng Covid-19 ở nước này thêm cam go. Việc hợp tác với công ty nước ngoài trở nên khó khăn. Bất kỳ doanh nghiệp nào mua bán với Cuba và sử dụng đồng USD đều chịu rủi ro nhận đơn kiện từ chính phủ Mỹ. Thách thức lớn nhất là nguồn cung vật tư y tế như ống tiêm và lọ đựng vaccine.

Trung tâm Thiết kế Di truyền và Công nghệ sinh học Cuba (CIGB) khởi động thử nghiệm vaccine Abdala từ tháng 11-2020 với 132 tình nguyện viên từ 19 đến 54 tuổi. Ở giai đoạn hai, CIGB thử nghiệm với 660 tình nguyện viên và mở rộng nhóm tuổi lên 80. Vaccine bước vào thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba từ ngày 18-3 với 48.000 tình nguyện viên.

Abdala là một trong 5 vaccine phòng Covid-19 đang được phát triển tại Cuba. Đây cũng là quốc gia duy nhất trong khu vực Mỹ Latin đang tự phát triển vaccine, với hai ứng viên đã bước vào cuối giai đoạn ba là Abdala và Soberana 2. Toàn bộ vaccine đều do cơ quan trực thuộc chính phủ phát triển.

LÊ ANH (Theo New York Times)