Chỉ trong 10 tháng đầu năm 2023, quy mô thị trường bán hàng qua livestream đã vượt 2,2 nghìn tỷ nhân dân tệ, tăng 58,9% so với cùng kỳ, chiếm 18,1% doanh số bán lẻ trực tuyến, thúc đẩy doanh số bán lẻ trực tuyến lên tới tăng 7,5 điểm phần trăm.
Theo ông Huống Húc, Giám đốc Cục Thanh tra và thực thi pháp luật của Cục Quản lý nhà nước về Điều tiết thị trường Trung Quốc, 5 năm qua, quy mô thị trường thương mại điện tử bán hàng bằng hình thức livestream của Trung Quốc đã tăng 10,5 lần, đi cùng với đó là số vụ khiếu nại, tố cáo cũng tăng tới 47,1 lần, cao hơn nhiều so với thương mại điện tử truyền thống.
Tuy nhiên, số lượng các streamer (người làm nghề phát sóng trực tiếp) và quy mô thị trường nhanh chóng mở rộng, đã xuất hiện những vấn đề nổi cộm như tiếp thị sai sự thật, hàng hóa giả mạo, xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng…, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển lành mạnh và có trật tự của hoạt động bán hàng qua livestream. Tình trạng đó buộc nhà chức trách nước này phải thiết lập những biện pháp siết chặt ngành công nghiệp này.
    |
 |
Một buổi bán hàng qua livestream tại Trung Quốc. (Ảnh minh họa: gmw.cn)
|
Điều lệ về thực hiện Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của Trung Quốc đã đề ra những quy định chặt chẽ đối với hoạt động tiêu dùng trực tuyến và bán hàng qua livestream. Theo đó, đối với việc công bố thông tin, Điều lệ này quy định các nhà cung cấp hàng hóa thông qua internet, truyền hình, điện thoại, thư điện tử…, phải ghi rõ danh tính hoặc ký hiệu trên trang chủ, màn hình video, giọng nói, danh mục sản phẩm. Nếu các doanh nghiệp khác cung cấp dịch vụ hàng hóa thì tên, địa chỉ kinh doanh, thông tin liên hệ và các thông tin khác liên quan cũng phải được cung cấp cho người tiêu dùng. Trong livestream phải nêu rõ “ai bán hàng” và “bán hàng của ai”.
Các nhà điều hành nền tảng tiếp thị phát sóng trực tiếp cần thiết lập và cải thiện hệ thống bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và làm rõ các cơ chế giải quyết tranh. Nếu xảy ra tranh chấp với người tiêu dùng, nhà điều hành nền tảng phát sóng trực tiếp cần cung cấp thông tin cần thiết về người điều hành và nhà tiếp thị phát sóng trực tiếp, cũng như hồ sơ hoạt động kinh doanh có liên quan, theo yêu cầu của người tiêu dùng. Các nền tảng phải thực hiện nghiêm ngặt việc xác minh danh tính và trách nhiệm quản lý hằng ngày khi xảy ra tranh chấp với người tiêu dùng, và phải tích cực hỗ trợ người tiêu dùng bảo vệ quyền lợi của mình, cải thiện hiệu quả chăm sóc hậu mãi.
Ngoài ra, nếu nội dung phát sóng trực tiếp cấu thành quảng cáo thương mại thì họ phải thực hiện nghĩa vụ theo quy định của Luật Quảng cáo. Mọi người đều phải có trách nhiệm đối với nền tảng, phòng livestream và người dẫn livestream.
Tháng 6-2022, cơ quan chức năng Trung Quốc còn đưa ra bộ quy tắc ứng xử với 31 hành vi bị cấm đối với các streamer, bao gồm việc cấm xuất bản nội dung vi phạm Hiến pháp, pháp luật; đăng tải nội dung phá hoại chính quyền, xuyên tạc sự thật hoặc phủ nhận sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, xuyên tạc truyền thống văn hóa, lịch sử dân tộc… đến các vấn đề như trang phục, cách trang điểm, ngôn ngữ, bố trí phòng livestream. Tiếp thị phóng đại để đánh lừa người tiêu dùng bằng những lời hứa hão huyền, sử dụng các thuật ngữ tuyệt đối và phát sóng trực tiếp việc bán các mặt hàng đặc sản, độc quyền mà không được phép…
Chính quyền các địa phương cũng có quy định cụ thể để quản lý lĩnh vực này. Thành phố Bắc Kinh quy định các nền tảng không được cho các streamer đưa ra so sánh kiểu như "rẻ nhất" hay "tốt nhất" thị trường, nếu vi phạm sẽ bị đình chỉ live bán hàng hoặc cấm vĩnh viễn. Tại thành phố Hàng Châu - trung tâm của thương mại điện tử tại Trung Quốc, việc bán hàng qua livestream phải nêu rõ nguồn gốc hàng hóa, tuân thủ quy định về quyền sở hữu trí tuệ, nghĩa vụ thuế, bảo mật dữ liệu và quyền lợi người tiêu dùng. Cấm người được thuê để livestream ép người bán ký vào các thỏa thuận để có mức giá thấp nhất, hoặc hợp đồng mang tính phản cạnh tranh. Ngoài ra, người bán trong các lĩnh vực chuyên môn cao như y tế, giáo dục, tài chính, luật… phải có bằng cấp phù hợp.
THANH SƠN (theo gmw.cn)
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.