Ngày 12-12 đánh dấu một bước ngoặt trên chính trường Thái Lan khi Thủ tướng Anutin công bố sắc lệnh giải tán Quốc hội, mở đường cho một cuộc bầu cử sớm. Động thái trên diễn ra khi xung đột quân sự giữa Thái Lan và Campuchia bước sang ngày thứ 5, với ít nhất 20 người thiệt mạng, hơn 260 người bị thương và hàng trăm nghìn người phải rời bỏ nhà cửa đi sơ tán.

 

Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul cùng các thành viên nội các xuất hiện trước truyền thông khi tuyên bố giải tán Quốc hội, ngày 12-12. Ảnh: REUTERS 

Theo Reuters, cuộc bầu cử dự kiến diễn ra trong vòng 45-60 ngày tới có khả năng làm dấy lên nguy cơ bất ổn hơn nữa ở Thái Lan, nơi các cuộc đảo chính và phán quyết của tòa án trong hơn hai thập kỷ qua đã lật đổ các chính phủ-kết cục của những cuộc đấu tranh quyền lực khó hòa giải giữa giới tinh hoa và các lực lượng tiến bộ nước này.

Quyết định giải tán Quốc hội được đưa ra chưa đầy 100 ngày kể từ khi ông Anutin nhậm chức Thủ tướng và gánh vác trọng trách lãnh đạo một chính phủ thiểu số, làm dấy lên nhiều kỳ vọng đối với Đảng Nhân dân đối lập-thế lực lớn nhất trong Hạ viện, vốn đang tìm cách tiến hành cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm chống lại đương kim Thủ tướng.

Ông Anutin được bầu làm Thủ tướng Thái Lan hồi tháng 9, sau khi tòa án nước này phế truất Thủ tướng tiền nhiệm Paetongtarn Shinawatra. Ông Anutin giành được vị trí này nhờ một thỏa thuận, theo đó, để có được sự ủng hộ của Đảng Nhân dân đối lập, tân Thủ tướng buộc phải cam kết ủng hộ quá trình sửa đổi hiến pháp và sẽ giải tán Quốc hội vào cuối tháng 1-2026. Tuy nhiên, tình trạng hỗn loạn đã xảy ra tại phiên họp chung của cơ quan lập pháp Thái Lan hôm 11-12 liên quan đến quy trình bỏ phiếu sửa đổi hiến pháp, khi Đảng Nhân dân cáo buộc Đảng Bhumjaithai của ông Anutin “bội ước” thỏa thuận.

Đối mặt với nguy cơ bị bỏ phiếu bất tín nhiệm, Thủ tướng Anutin đã “đi trước một bước” bằng quyết định giải tán Quốc hội, mở đường cho một cuộc bầu cử sớm, đồng thời khẳng định việc giải tán Quốc hội nước này không ảnh hưởng đến hoạt động quân sự của Thái Lan dọc biên giới với Campuchia. Tuy nhiên, trên thực tế, quyết định giải tán Quốc hội đã góp phần làm gia tăng bất ổn ở Thái Lan đúng vào thời điểm xung đột vũ trang leo thang và suy thoái kinh tế kéo dài.

Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul phát biểu bên lề một hội thảo tại Bangkok, ngày 20-11.Ảnh: Getty Images 

Là thủ tướng thứ ba của Thái Lan trong vòng hai năm qua, ông Anutin đang đối mặt với cuộc chiến khó khăn để tái đắc cử, khi các cuộc thăm dò dư luận liên tục cho thấy Đảng Nhân dân đối lập đang chiếm ưu thế. Trên cương vị là một nhà đàm phán chính trị dày dạn kinh nghiệm, người đã thương lượng thành công các chức vụ bộ trưởng quan trọng cho các thành viên Đảng Bhumjaithai trong nhiều chính phủ liên minh, ông Anutin sẽ cần phải vận động sự ủng hộ ở vùng nông thôn và trong giới tinh hoa có ảnh hưởng để tạo dựng các liên minh mới và kiềm chế Đảng Nhân dân đối lập.

Ứng phó trước cuộc xung đột biên giới với Campuchia, CNBC nhận định, Thủ tướng Anutin đã áp dụng lập trường quân sự quyết liệt “nhằm thu hút lòng yêu nước của công chúng” và tuyên bố Thái Lan sẽ tiếp tục chiến đấu “cho đến khi chủ quyền và an ninh được bảo đảm”. Tuy nhiên, trong cuộc giao tranh biên giới hồi tháng 7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc ép Thái Lan và Campuchia buộc phải đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nếu không muốn bị tước bỏ các đặc quyền thương mại với Mỹ. Còn lần này, nếu Washington sử dụng biện pháp áp thuế cao đối với hàng xuất khẩu của Thái Lan trong trường hợp Bangkok không tuân thủ nỗ lực hòa giải, điều đó có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho kinh tế Thái Lan.

Nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á đã phải vật lộn với tốc độ tăng trưởng yếu ớt trong năm nay, với mức tăng trưởng 1,2% trong quý III do bất ổn chính trị kéo dài, sự không chắc chắn về thuế quan với Mỹ cũng như xung đột biên giới đã ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng.