Đến nay, một số chuyên gia và tổ chức về tài chính đã đưa ra những đánh giá khác nhau về thiệt hại kinh tế mà Thổ Nhĩ Kỳ phải gánh chịu sau trận động đất. Theo ước tính của Công ty dịch vụ tài chính JPMorgan, thiệt hại do trận động đất gây ra với hệ thống cơ sở hạ tầng của Thổ Nhĩ Kỳ có thể lên tới 25 tỷ USD, tức là tương đương 2,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này.

Theo Bloomberg, trong báo cáo mới công bố, Liên đoàn Doanh nghiệp và Kinh doanh Thổ Nhĩ Kỳ (Turkonfed)-cộng đồng kinh doanh đại diện cho hơn 50.000 doanh nghiệp ở Thổ Nhĩ Kỳ, ước tính mức thiệt hại do động đất với nước này có thể lên tới 84 tỷ USD (tương đương khoảng 10% GDP), trong đó có 70,8 tỷ USD cho việc xây dựng lại nhà cửa, 10,4 tỷ USD là thiệt hại đối với nguồn thu quốc gia và 2,9 tỷ USD do ảnh hưởng đến ngày làm việc của người lao động.

Một tòa chung cư ở Iskenderun, Thổ Nhĩ Kỳ bị sụp đổ hoàn toàn bởi động đất. Ảnh: The New York Times

Nếu theo báo cáo này thì thiệt hại về kinh tế đối với Thổ Nhĩ Kỳ chủ yếu do việc phải xây dựng lại hệ thống cơ sở hạ tầng, như: Đường sá, bệnh viện, trường học, đường ống dẫn dầu, thông tin liên lạc... và nhà cửa nhằm đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho hàng trăm nghìn người bị rơi vào cảnh “màn trời chiếu đất”.

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) thì đưa ra con số có phần khiêm tốn hơn, đó là mức thiệt hại về kinh tế do trận động đất vừa qua với Thổ Nhĩ Kỳ có thể tương đương 1% GDP năm 2023 của nước này.

Trong khi đó, các nhà kinh tế nhận định, thảm họa động đất vừa qua sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ ngay trong năm nay. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng mức độ thiệt hại có thể vượt xa tính toán của các nhà kinh tế và hiện vẫn còn quá sớm để đánh giá toàn bộ tác động của thảm họa này.

Theo Tổng thống Tayyip Erdogan, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hoàn thành việc xây dựng lại các tòa nhà bị sụp đổ bởi động đất trong vòng một năm, đồng thời soạn thảo chương trình hồi sinh đất nước và công cuộc tái thiết dự kiến sẽ bắt đầu trong vài tháng tới. "Chúng tôi sẽ xây dựng lại tất cả ngôi nhà và nơi làm việc đã bị động đất phá hủy hoặc không thể ở được và bàn giao chúng cho chủ sở hữu hợp pháp", ông Erdogan khẳng định.

Các quan chức Liên hợp quốc cũng cho rằng, sau khi kết thúc giai đoạn giải cứu những nạn nhân bị mắc kẹt trong đống đổ nát, nhiệm vụ trọng tâm sẽ là cung cấp nơi ở tạm thời, thực phẩm và trường học cho người dân thuộc các khu vực bị ảnh hưởng bởi động đất. Dĩ nhiên, để triển khai các hoạt động này thì phải cần đến tiền, chính xác là rất nhiều tiền.

Công tác tái thiết sau động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ đã khó khăn như vậy, với Syria có lẽ còn khó khăn và phức tạp hơn nhiều. Bởi, theo số liệu của Liên hợp quốc, ước tính tại nước này hiện có hơn 4 triệu người phải phụ thuộc vào viện trợ nhân đạo do xung đột kéo dài nhiều năm qua. “Chúng ta có một cơn bão nhân đạo ở Syria", Caroline Holt, Giám đốc phụ trách thảm họa, khí hậu và khủng hoảng của Phong trào Chữ Thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC) nhấn mạnh về tình hình ở Syria sau khi xảy ra thảm họa động đất.

Giám đốc của IFRC cũng cho rằng, công cuộc tái thiết ở Syria nhiều khả năng sẽ kéo dài. Nếu như ở Thổ Nhĩ Kỳ, phần lớn công việc phục hồi sẽ được tiến hành trong vòng 2-3 năm thì ở Syria phải cần từ 5 đến 10 năm.

TRUNG DŨNG