"Cho phép thành lập công ty bảo hiểm 100% vốn đầu tư nước ngoài và không hạn chế số lượng chi nhánh trong nước - những cam kết mở cửa của Việt Nam ngay khi gia nhập WTO ngày 11-1 vừa qua, đã mở ra cơ hội lớn cho các công ty bảo hiểm quốc tế", tờ Thời báo Tài chính châu Á đã nhận định như vậy. Cũng theo tờ này, thị trường bảo hiểm Việt Nam sẽ phát triển mạnh trong thời gian tới.

Mới chỉ khai thác được 5% thị trường

Ngày 24-1 vừa qua, Ngân hàng Hồng Công Thượng Hải (HSBC) đã chính thức đứng vào danh sách các "đại gia" nước ngoài khai thác thị trường bảo hiểm Việt Nam khi công bố mở văn phòng đại diện HSBC Life International Limited tại Hà Nội. Tuy nhiên, bước đi nhằm tạo tiền đề cho việc thâm nhập thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam của HSBC tại thời điểm này không mang tính khai phá.

Trên thực tế, thị trường bảo hiểm Việt Nam đã bắt đầu mở cửa cho các công ty bảo hiểm 100% vốn nước ngoài từ năm 1999. Nhiều công ty bảo hiểm lớn trên thế giới đã có mặt ở thị trường Việt Nam. Theo thống kê, hiện có gần 20 công ty bảo hiểm phi nhân thọ trong và ngoài nước hoạt động ở Việt Nam. Bảo hiểm đã đóng góp 2% GDP của Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng bình quân 29%/năm. Đã có hơn 6,5 triệu người Việt Nam mua bảo hiểm nhân thọ, 15 triệu người tham gia bảo hiểm học sinh, 5 triệu người mua bảo hiểm con người và từng ấy số lượng mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới...

Theo đánh giá của các nhà kinh doanh bảo hiểm, thị trường Việt Nam vẫn còn đang tiếp tục rộng mở trong vài năm tới nên nhiều công ty lên kế hoạch đầu tư thêm. Trong hơn 80 triệu dân Việt Nam, hiện chỉ mới có khoảng 5% là chủ các hợp đồng bảo hiểm. Như vậy vẫn còn đến 95% thị trường chưa được khai thác. Đặc biệt, Việt Nam đang có tốc độ phát triển rất cao, đời sống người dân ngày càng được cải thiện và người ta ngày càng quan tâm hơn đến việc tích lũy phòng ngừa rủi ro, tai nạn, chăm lo giáo dục cho con em trong tương lai… Đây chính là cơ hội để thị trường bảo hiểm ở Việt Nam phát triển mạnh hơn nữa trong thời gian tới.

Ông Brúc Hâu, Trưởng đại diện HSBC Life International tại Hà Nội, nhận xét, thị trường bảo hiểm Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng. Hiện tại các doanh nghiệp mới chỉ khai thác phần nổi của tảng băng chìm. Theo ông Brúc, Việt Nam hiện có 80 triệu dân trong khi mới chỉ 8 công ty bảo hiểm nhân thọ hoạt động, nên nhu cầu bảo hiểm là rất lớn. So với nước Mỹ gần 350 triệu dân nhưng có tới khoảng 1.400 công ty bảo hiểm nhân thọ, số lượng nhà kinh doanh dịch vụ bảo hiểm ở Việt Nam còn khá khiêm tốn.

Cuộc cạnh tranh mới

Ngay sau khi Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO, các doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài được phép cung cấp các dịch vụ bảo hiểm như bảo hiểm vận tải quốc tế, tái bảo hiểm và môi giới bảo hiểm, dịch vụ đánh giá rủi ro, giải quyết khiếu nại và tư vấn bảo hiểm và đặc biệt là được phép cung cấp dịch vụ bảo hiểm cho các dự án, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam mà không cần thành lập pháp nhân tại Việt Nam.

Điều đó cũng có nghĩa là các rào cản đối với doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài sẽ tiếp tục được nới lỏng. Như vậy, cơ hội làm ăn được mở rộng hơn cho các “đại gia” bảo hiểm nước ngoài và có thêm những thách thức lớn đối với các doanh nghiệp bảo hiểm trong nước. Thị trường bảo hiểm đang đứng trước một cuộc tỷ thí mới cực kỳ cam go.

Quá trình hội nhập sẽ làm giảm chi phí dịch vụ, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và trình độ của đội ngũ cán bộ, mở rộng năng lực thị trường... Tuy nhiên, việc thực hiện các cam kết cũng có thể làm cho doanh nghiệp bảo hiểm quốc doanh mất dần vai trò chủ đạo của thành phần kinh tế nhà nước, hệ thống quy định quản lý chưa theo kịp được với mức độ mở cửa thị trường...

Một điều chắc chắn là miếng bánh thị trường bảo hiểm sẽ được chia sẻ mạnh trong vài năm tới, trong đó đặc biệt có sự biến động về nhân sự giữa các công ty bảo hiểm. Một thực tế là sự gia tăng của số lượng doanh nghiệp bảo hiểm đang nhanh hơn tăng trưởng nguồn nhân lực ngành, nên cạnh tranh thu hút nhân lực bảo hiểm đang rất lớn. Các chuyên gia cảnh báo, nếu các công ty bảo hiểm trong nước không có những điều chỉnh liên quan đến chính sách nhân sự trong thời gian tới sẽ bị mất lợi thế quan trọng trước các công ty 100% vốn nước ngoài hoặc liên doanh.

Tổng thư ký Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam Phùng Đắc Lộc khuyến cáo, các doanh nghiệp bảo hiểm, nhất là công ty trong nước, phải chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, đầu tư phần mềm quản lý khách hàng, hợp đồng và rủi ro bảo hiểm, xử lý giải quyết bồi thường và hạch toán kế toán... để nâng cao năng lực cạnh tranh sau khi Việt Nam gia nhập WTO.

THU TRANG