Là thị trấn miền núi thơ mộng nằm ở bang Chiapa - một trong những vùng có lượng mưa lớn nhất cả nước, nhưng người dân ở San Cristóbal lại chỉ được cung cấp nước máy vài lần một tuần, trong khi nhiều gia đình còn phải mua nước từ các xe bồn. Vì vậy, hầu hết họ uống Coca Cola như một “giải pháp tình thế” vì chúng còn dễ kiếm hơn và giá thành còn rẻ hơn nước đóng chai.

Những xe bán nước giờ là "nguồn nước uống" chính của nhiều người dân San Cristóbal.

Mexico là một trong những quốc gia có sức tiêu thụ nước có ga lớn nhất thế giới và bang Chiapas đứng đầu danh sách. Mỗi người dân ở San Cristóbal và vùng núi xung quanh thị trấn này tiêu thụ trung bình hơn hai lít nước có ga mỗi ngày. Tuy nhiên, điều này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân nơi đây. Trong giai đoạn 2013-2016, tỷ lệ người chết vì béo phì tăng thêm 30% và giờ béo phì đứng hai trong các nguyên nhân gây chết người tại bang này (hơn 3.000 người hằng năm), chỉ sau bệnh tim.

Người dân nơi đây phải đối mặt cùng một lúc với bệnh béo phì và thiếu nước ngọt. Họ cho rằng thủ phạm chịu trách nhiệm cho toàn bộ việc này chính là nhà máy sản xuất Coca Cola ở rìa thị trấn. Tháng 4 năm 2017, người dân địa phương đã tổ chức một cuộc biểu tình lớn đòi chính phủ phải đóng cửa nhà máy. Theo họ, chính hoạt động của nhà máy đã có ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn nước ở đây. Nhà máy này được cấp giấy phép khai thác hơn 1,1 triệu lít nước ngầm mỗi ngày trong một hợp đồng kéo dài đến cả thập kỷ với chính quyền liên bang.

Nhiều nguồn nước ở San Cristóbal đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Vấn đề trên vẫn chưa ngã ngũ, nhưng đó cũng chỉ là một trong nhiều nguyên nhân tác động đến việc thiếu nước sạch ở San Cristóbal. Chính những người dân sống ở Chiapa cũng nhận ra rằng xu thế nóng lên do biến đổi khí hậu làm giảm đáng kể lượng mưa. “Trước đây, ngày nào cũng có mưa. Các con sông và giếng khoan luôn ăm ắp nước. Nhưng giờ đây, mọi thứ đã khác. Mưa ít và nhiệt độ trung bình tăng làm khô cạn giếng nước và thậm chí nhiều con sông của thị trấn,” chị Maria del Carmen Abadía chia sẻ.

Bên cạnh đó, thị trấn chưa có nhà máy xử lý nước thải, đồng nghĩa với việc từ trước đến nay, nước thải sinh hoạt và sản xuất chưa qua xử lý được xả thẳng ra các nguồn nước ở đây. Các chuyên gia đến từ Trung tâm nghiên cứu khoa học Ecosur (Mexico) khẳng định nhiều con sông ở San Cristóbal đã bị nhiễm khuẩn E.coli và mầm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác. Chính vì vậy, những nguồn nước phục vụ sinh hoạt cho người dân San Cristóbal ngày càng thu hẹp lại.

NGUYỄN DƯƠNG (theo New York Times)