Thế giới đối mặt với nguy cơ khủng bố lớn chưa từng có

“Những con sói” đơn độc trùng hợp số phận

Sau nhiều vụ tấn công kiểu “Sói đơn độc” thời gian qua, mà gần đây nhất là vụ tấn công bằng đâm xe tại Thụy Điển, các chuyên gia chống khủng bố đã lưu ý một điểm rằng, có một sự trùng hợp trong số phận của những kẻ thủ ác: Chúng đều là những đối tượng xin tị nạn bất thành...

Theo các chuyên gia, khi tâm lý chán ghét đối với quốc gia sở tại dâng cao, rất dễ dẫn đến các đối tượng này bị lôi kéo theo các nhóm cực đoan và không ngần ngại hành động khủng bố để trả mối tư thù cá nhân. Nghi phạm tấn công ở Thụy Điển là Rắc-mát A-ki-lốp (Rakhmat Akilov), người gốc U-dơ-bê-ki-xtan đã thừa nhận hành vi khủng bố và ủng hộ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, nhưng cho đến nay chưa có tổ chức khủng bố nào lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công này.

Trong khi đó, nguồn tin địa phương cho biết, R.A-ki-lốp đã nhận lệnh bị trục xuất khỏi Thụy Điển nhưng vẫn tìm cách lẩn trốn các cơ quan chức năng và sống chui lủi từ đó. Hắn đã xin tị nạn ở Thụy Điển vào năm 2014 nhưng bị từ chối. Các cơ quan chức năng hạn cho R.A-ki-lốp đến ngày 1-1 năm nay phải rời khỏi lãnh thổ Thụy Điển nhưng hắn không chấp hành. Cảnh sát cho biết, trước đó không hề có dấu hiệu nào trong hệ thống thông tin của cảnh sát cho thấy hắn ta có thể gây ra hành động tấn công như vậy. R.A-ki-lốp từng đăng tải một đoạn video quay hành động tàn ác của nhóm IS và nhấn like (yêu thích) bức ảnh về khung cảnh chết chóc sau vụ đánh bom vào cuộc chạy ma-ra-tông ở Bô-xtơn (Mỹ) năm 2013.

Vụ tấn công đã khiến chính phủ Thụy Điển phải lên tiếng về những đối tượng xin tị nạn nhưng bị từ chối, nhấn mạnh những kẻ bị từ chối cần phải rời khỏi lãnh thổ Thụy Điển. Các con số thống kê cho biết, từ năm 2014 đến 2015, có tổng cộng 250.000 người nộp đơn xin tị nạn tại Thụy Điển. Hiện còn khoảng 12.500 đối tượng đã bị từ chối nhưng vẫn còn sinh sống tại quốc gia này. Cảnh sát Thụy Điển khẳng định rất khó bắt buộc các đối tượng này rời Thụy Điển, trừ các trường hợp tự nguyện. Việc hạn chế kiểm tra giấy tờ tùy thân cũng khiến cảnh sát không thể phát hiện những người xin tị nạn bị khước từ.

Còn tại Na Uy vừa qua, cảnh sát nước này đã bắt giữ 1 công dân Nga 17 tuổi được cho là nghi phạm của vụ đặt thiết bị nổ nghi là bom tại đường phố ở trung tâm thủ đô Ô-xlô hôm 8-4. Nghi phạm này sống ở Na Uy từ năm 2010, đã đệ đơn xin cư trú và đang nằm trong hồ sơ theo dõi của cơ quan tình báo quốc gia.

Có thể khẳng định, nguy cơ bị tấn công từ những “con sói đơn độc” bị tiêm nhiễm tư tưởng cực đoan đang là mối lo ngại an ninh hàng đầu hiện nay trên thế giới, không loại trừ bất kỳ quốc gia nào, bởi tính chất bất ngờ và khó phán đoán của các đối tượng tấn công.

Mới đây, Giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) A-lếch-xan-đơ Bót-ni-cốp (Aleksander Bortnikov) cũng đã bày tỏ mối lo ngại đối với nguy cơ bị tấn công kiểu “sói đơn độc” nhằm vào nước Nga. Quan chức này cho biết, lao động di cư và người gốc các nước thuộc Liên bang Xô-viết (trước đây) đang dần trở thành nòng cốt của các nhóm khủng bố tại khu vực này. Do đó, theo ông A.Bót-ni-cốp, cần phải lập lại trật tự trong vấn đề nhập cư, bao gồm tăng cường các biện pháp an ninh bổ sung tại khu vực biên giới, các kênh xuất-nhập cảnh và các dòng khách đối với những đối tượng bị nghi ngờ có liên quan đến các tổ chức khủng bố. Bởi lẽ, những biện pháp an ninh hiện tại dường như đang tỏ ra kém hiệu quả trước các vụ tấn công kiểu “sói đơn độc”.

Tham vọng bành trướng của IS

Bên cạnh nguy cơ từ những “con sói đơn độc”, tham vọng bành trướng địa bàn của IS trên thế giới đang đặt thế giới trong tình trạng được cho là chưa bao giờ phải đối mặt với nguy cơ khủng bố lớn như hiện nay.

Các nhà phân tích cho rằng, áp lực tại Xy-ri và I-rắc là những nguyên nhân khiến tổ chức thánh chiến IS điên cuồng thực hiện các vụ tấn công ở nước ngoài, mà gần đây nhất là tại Ai Cập. Các nhóm chân rết của IS hoạt động tại Bán đảo Xi-nai đã tuyên bố đứng đằng sau các vụ tấn công tại thành phố Tan-ta và A-lếch-xan-đri-a của Ai Cập. Các phần tử khủng bố tại đây đã điên cuồng gây tội ác vì cho đến nay IS vẫn chưa thể giành quyền kiểm soát khu vực dân cư này, không giống như những gì chúng đã làm được ở I-rắc và Xy-ri. Trong khi đó, những kẻ cầm đầu nhóm khủng bố tại đây liên tục thiệt mạng trong các chiến dịch không kích của quân đội Ai Cập.

Liên tiếp các cảnh báo nguy cơ bị tấn công được đưa ra và không loại trừ bất cứ nơi nào trên thế giới. Phát biểu tại cuộc họp của Ủy ban Chống khủng bố quốc gia Liên bang Nga mới đây, Giám đốc FSB A-lếch-xan-đơ Bót-ni-cốp nhấn mạnh nguy cơ nhiều khu vực trên thế giới đang nằm trong tầm ngắm của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Các phần tử cực đoan của IS đang có âm mưu tiến hành thêm nhiều vụ tấn công khủng bố đẫm máu nhằm phô trương thanh thế và sức mạnh. Ông cho biết, xuất hiện nhiều thông tin cho thấy những kẻ cầm đầu các nhóm vũ trang thuộc IS hoạt động tại Trung Đông đang lên kế hoạch mở rộng tầm ảnh hưởng bằng việc tiến hành thêm các vụ tấn công nhằm vào nhiều mục tiêu khác nhau trên thế giới, trong đó có cả Nga.

Vì vậy, hiện nay việc tăng cường các thông tin tình báo và kiểm soát biên giới đang được các nước rất quan tâm trong nỗ lực ngăn chặn nguy cơ khủng bố. Làn sóng nhập cư ồ ạt và không dễ kiểm soát cũng được xem là một trong những yếu tố dẫn tới gia tăng nguy cơ khủng bố bởi lẽ những phần tử cực đoan có thể trà trộn trong số những người nhập cư khiến lực lượng an ninh các nước khó phát hiện. Một trong những ưu tiên hàng đầu đối với nhiều quốc gia hiện nay là lấp những lỗ hổng an ninh thông qua việc mở rộng các đối tượng theo dõi, tăng cường hợp tác chặt chẽ và chia sẻ thông tin tình báo giữa các nước để phát hiện và ngăn chặn các nguy cơ khủng bố từ trong trứng nước.

MAI NGUYÊN