Theo Vice, cũng như ở nhiều nơi trong khu vực Nam Phi giàu khoáng sản, khai thác mỏ chì đã trở thành trụ cột của nền kinh tế Zambia. Chính quyền Kabwe khai thác mỏ chì từ năm 1904. Sau khi đóng cửa mỏ vào năm 1994, Kabwe gặp nhiều khó khăn về kinh tế.

Ngày nay, nhiều người dân vẫn lẻn vào các khu mỏ bị bỏ hoang để khai thác quặng chì từ quặng đuôi cũ để bán. Kết quả là trong khi việc khai thác chì công nghiệp đã kết thúc ở Kabwe thì hoạt động khai thác khoáng sản bất hợp pháp vẫn tiếp tục khiến người dân tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm. Hoạt động khai thác chì đã khiến Kabwe trở thành nơi ô nhiễm thứ tư trên thế giới.

Theo báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về nhân quyền và môi trường, Kabwe là một trong 50 “khu hy sinh” hàng đầu thế giới. Thuật ngữ “khu hy sinh” được sử dụng để chỉ các địa điểm bị ô nhiễm nặng. Hầu hết trẻ em sống gần khu mỏ đều có hàm lượng chì ở mức nguy hiểm trong máu.

leftcenterrightdel
 Trẻ em ở Kabwe có lượng chì trong máu cao. Ảnh: Getty Images

Từ lâu, các chuyên gia y tế đã coi mức độ chì trong máu ở ngưỡng 10 microgram/deciliter (µg/dL) là một điều đáng lo ngại. Ông Kapumpe-Valentine Musakanya, người đứng đầu chương trình điều tra ô nhiễm của công ty khai thác đồng hợp nhất Zambia cho biết, những gì đang xảy ra ở Kabwe thật đáng kinh ngạc.

Theo ông, nhiều trẻ có lượng chì trong máu lên tới 80µg/dL. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), kim loại nặng là một trong những chất độc thần kinh mạnh nhất. Nồng độ chì trong máu ở mức 5µg/dL có thể ảnh hưởng đến hành vi và việc học tập của trẻ em.

Việc quản lý yếu kém các vật liệu còn sót lại từ việc tách chì ra khỏi quặng cùng với những sản phẩm phụ của quá trình nấu chảy đã dẫn đến một lượng lớn chất ô nhiễm ngấm vào lòng đất, nguồn nước và không khí ở Kabwe trong suốt nhiều thập kỷ.

Bất chấp những nỗ lực để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, khoảng 50.000 người dân Kabwe được cho là vẫn gặp rủi ro từ các hạt trong không khí chứa đầy dư lượng chì và nguồn thực phẩm được trồng trên đất nhiễm chì.

THU NGA