Trang mạng Defense News: Cuộc tập trận mang tên Bahr El Sadaka (Vùng biển hữu nghị 2025) có sự tham dự của các quan chức hải quân cấp cao từ Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập. Hai nước từng thường xuyên tổ chức tập trận quân sự chung cho đến năm 2013-thời điểm quan hệ song phương trở nên xấu đi sau vụ chính quyền Tổng thống Ai Cập lúc bấy giờ là Mohammed Morsi, vốn được Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ, bị lật đổ. Hai bên đã rút đại sứ của mình về nước, với việc Ai Cập cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp công việc nội bộ và ủng hộ các nhóm Hồi giáo cực đoan trong khu vực. Quan hệ ngoại giao căng thẳng khiến hợp tác quân sự bị đình trệ. Mãi tới một thập niên sau đó, hai nước mới bổ nhiệm lại đại sứ tại thủ đô của nhau. Đến tháng 2-2024, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan đã thực hiện chuyến thăm Cairo đầu tiên sau 12 năm. Trong tháng 9 cùng năm, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah al-Sisi cũng đã thăm Ankara.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan (bên phải) và người đồng cấp Ai Cập Abdel-Fattah al-Sisi trong cuộc gặp tại Ankara, tháng 9-2024. Ảnh: Tân Hoa xã 

Defense News dẫn lời chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ Cem Okyay đánh giá cuộc tập trận Bahr El Sadaka là dấu mốc trong quan hệ song phương. Trong khi các tàu chiến Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập từ lâu đã cùng hoạt động trên những vùng biển chung, việc nối lại tập trận chung sau hơn một thập niên phản ánh "bước khai phá mới" về ngoại giao được dẫn dắt bởi lực lượng hải quân hai nước.

Một chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ khác là Serhat Güvenç nhấn mạnh cuộc tập trận Bahr El Sadaka cho thấy quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Ai Cập được cải thiện đáng kể. Giờ đây, Ankara và Cairo đã khôi phục đủ niềm tin để nối lại hợp tác quân sự. Tuy nhiên, sự “tan băng" đáng chú ý này vẫn có phần thận trọng. "Những ngày tháng đen tối giữa hai nước đã qua. Mặc dù vậy, điều đó không có nghĩa là quan điểm chiến lược của họ trong khu vực đã hoàn toàn thống nhất. Không nên phóng đại mức độ xích lại gần nhau giữa hai bên bởi Ai Cập vừa qua không công nhận thỏa thuận về biên giới trên biển giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Libya", chuyên gia Serhat Güvenç nêu rõ.

Theo trang mạng The New Arab, không phải ngẫu nhiên mà mấy năm gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập lại nỗ lực đưa quan hệ song phương quay trở lại quỹ đạo. Thổ Nhĩ Kỳ xem Ai Cập như cửa ngõ với phần còn lại của châu Phi. Do đó, khi Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn tăng cường sự hiện diện tại châu Phi, Ankara tin rằng việc cải thiện quan hệ với Cairo là điều cần thiết. Về phần mình, Ai Cập cũng có lợi ích lớn trong việc xích lại gần với Thổ Nhĩ Kỳ. Trong bối cảnh nền kinh tế trong nước gặp khó khăn, chính phủ của Tổng thống Abdel-Fattah al-Sisi muốn làm sâu sắc mối quan hệ thương mại, đầu tư và kinh doanh với Thổ Nhĩ Kỳ-một cường quốc kinh tế ở khu vực Đông Địa Trung Hải.

Một lý do khác phải kể đến là liên quan tới cuộc xung đột tại dải Gaza. Các nhà hoạch định chính sách tại Thổ Nhĩ Kỳ nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phối hợp với Ai Cập. Đây là quốc gia được xem là có tầm ảnh hưởng “đặc biệt” do Ai Cập là quốc gia Arab duy nhất có chung đường biên giới trên bộ với dải Gaza, có mối quan hệ với cả Israel và phong trào Hamas, đồng thời có tiếng nói quan trọng trong thế giới Arab. “Cả Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập đều có lập trường tương đồng về vấn đề Gaza. Tuy nhiên, Ai Cập đã chứng tỏ được vai trò quan trọng hơn và Thổ Nhĩ Kỳ cảm thấy bị lép vế. Thổ Nhĩ Kỳ cũng muốn đóng vai trò trong việc tái thiết dải Gaza. Từ góc độ của Ai Cập, việc xích lại gần với Thổ Nhĩ Kỳ, một trong những tiếng nói ủng hộ Palestine mạnh mẽ nhất trên trường quốc tế, là tín hiệu thể hiện sự đoàn kết với Palestine của Cairo”, chuyên gia Salim Cevik thuộc Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế và an ninh SWP của Đức trả lời phỏng vấn The New Arab.

HOÀNG VŨ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.