Ô-xtrây-li-a coi Nhật Bản là đối tác an ninh, quốc phòng gần gũi nhất

Bảo đảm an ninh chung trong khuôn khổ luật pháp quốc tế

Ngày 14-1, Thủ tướng Ô-xtrây-li-a M.Tơn-bơn và Thủ tướng Nhật Bản Sin-dô A-bê khi tới thăm thành phố Xít-ni (Sydney) đã cam kết theo đuổi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và tăng cường quan hệ an ninh, quốc phòng. Thủ tướng Nhật Bản và Ô-xtrây-li-a tái khẳng định mối quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt của hai nước; hai bên cam kết tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hệ này; khẳng định an ninh khu vực là ưu tiên chính.

Theo Kyodo, Nhật Bản và Ô-xtrây-li-a đã ký kết hiệp ước song phương sửa đổi, nhằm thúc đẩy hợp tác chia sẻ giữa lực lượng quốc phòng hai bên. Cụ thể, Thủ tướng Nhật Bản Sin-dô A-bê và người đồng cấp Ô-xtrây-li-a M.Tơn-bơn đã nhất trí tăng cường tập trận, huấn luyện giữa lực lượng quốc phòng hai nước; ký kết Thỏa thuận thu nhận và dịch vụ tương trợ (ACSA) sửa đổi, cho phép Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và quân đội Ô-xtrây-li-a tập trận, huấn luyện và cùng tham gia các chương trình Gìn giữ hòa bình. Đồng thời, ACSA sửa đổi còn cho phép các Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản có thể cung cấp đạn dược cho quân đội Ô-xtrây-li-a, trong trường hợp đối phó với các tình huống có thể "gây ảnh hưởng quan trọng tới hòa bình và an ninh của Nhật Bản".

Các chuyên gia đánh giá, động thái này của Nhật Bản là minh chứng rõ nét cho chính sách "hòa bình chủ động" của ông A-bê khi chính sách này từng vấp phải một số phản đối với quan điểm mở rộng vai trò của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Tại buổi họp báo chung, hai Thủ tướng đã nhấn mạnh, mối quan hệ giữa Nhật Bản và Ô-xtrây-li-a quan trọng hơn bao giờ hết, nhất là trong bối cảnh khu vực có nhiều biến động nhanh và phức tạp; tầm quan trọng của hợp tác song phương, bên cạnh đó là sự hợp tác của hai bên trong khuôn khổ hợp tác với các đối tác khác như Mỹ hay với Ấn Độ, Nga, Trung Quốc… sẽ có ảnh hưởng lớn đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. "Điều quan trọng là để bảo vệ và tăng cường sự vững mạnh của một trật tự quốc tế tự do, cởi mở và dựa trên luật pháp", ông A-bê nói.

Ô-xtrây-li-a coi Nhật Bản là đối tác an ninh, quốc phòng gần gũi nhất

Nhận định về kết quả hợp tác quốc phòng, an ninh mà hai nước đạt được, tờ The Australian đăng bài phát biểu của Thủ tướng M.Tơn-bơn với tựa đề “Chuyến thăm của Thủ tướng Sin-dô A-bê sẽ củng cố quan hệ Ô-xtrây-li-a và Nhật Bản”. Bài phát biểu khẳng định, mối quan hệ giữa Ô-xtrây-li-a và Nhật Bản chưa bao giờ chặt chẽ hơn hiện nay. Hai nước cam kết chia sẻ mối quan hệ mạnh mẽ sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân hai nước. Năm nay đánh dấu kỷ niệm 10 năm Tuyên bố chung về hợp tác an ninh hai nước, được ký kết giữa cựu Thủ tướng G.Hâu-uốt (John Howard) và ông A-bê trong nhiệm kỳ đầu tiên làm thủ tướng của ông. Thỏa thuận đó đã báo trước về việc nâng cấp hợp tác an ninh song phương. 60 năm trước, cha của ông A-bê là N.Ki-si (Nobusuke Kishi) đã ký thỏa thuận thương mại với Ô-xtrây-li-a, đặt nền móng cho hợp tác kinh tế giữa hai nước.

Theo ông M.Tơn-bơn, quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt giữa Ô-xtrây-li-a và Nhật Bản đang ngày càng phát triển và có chiều sâu với nhiều thỏa thuận và hơn mức quan hệ liên minh bình thường. Ô-xtrây-li-a coi Nhật Bản là đối tác an ninh, quốc phòng gần gũi nhất của mình, được định hướng bởi sự cam kết theo đuổi hòa bình và ổn định trong khu vực. Hiện nay, hợp tác giữa hai nước đang được mở rộng sang nhiều lĩnh vực như: An ninh mạng, không gian và khoa học quốc phòng, chống khủng bố và chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Sự hợp tác này là quan trọng hơn bao giờ hết, đặc biệt trong bối cảnh khu vực đang trải qua những thay đổi quan trọng và phải đối mặt với những rủi ro mới từ các chương trình tên lửa của một số nước trong khu vực, những bất ổn trên biển, trên không...

Phạm vi quan hệ an ninh hai nước sâu và tinh vi hơn vì các thách thức an ninh đang ngày càng diễn biến phức tạp hơn. Lực lượng Quốc phòng Ô-xtrây-li-a và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản sẽ phải phối hợp tốt hơn trong một nền tảng vững chắc theo thỏa thuận an ninh và chiến lược của mình. Nhà phân tích cấp cao A.Bơ-ghin (Anthony Bergin) thuộc Viện Chính sách chiến lược Ô-xtrây-li-a cho rằng, có khả năng hai nước có thể có những bước phát triển mối quan hệ công nghiệp quốc phòng mới sau khi chính quyền Ô-xtrây-li-a năm ngoái đã quyết định "tặng" một hợp đồng trị giá 50 tỷ USD cho dự án tàu ngầm tương lai của Pháp, thay vì dành cho Nhật Bản. “Tôi cho rằng Nhật Bản có lẽ đã chấp nhận thực tế này. Song tôi nghĩ rằng, hợp tác quốc phòng trong tương lai còn có nhiều vấn đề quan trọng hơn”, ông A.Bơ-ghin nói. Có thể thấy rõ, sự hợp tác chủ động trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng của hai quốc gia mạnh trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang tạo ra những bước chuyển mới ở khu vực này.

NGUYỄN HÒA