Đối với Malta, thiếu nước là một vấn đề dai dẳng. Hòn đảo nằm giữa Địa Trung Hải này không có sông, suối hay hồ nước ngọt tự nhiên, lượng mưa ghi nhận hằng năm rất ít, chỉ khoảng 600mm. Với khí hậu nóng, khô, dân số 563.000 người cộng thêm hơn 3 triệu lượt khách du lịch đến đây mỗi năm, lượng nước ngầm không đủ để đáp ứng nhu cầu của người dân Malta.

"Chúng tôi đã sống với tình trạng thiếu nước kéo dài nhiều năm", Thomas Bajada, chính trị gia người Malta đồng thời là thành viên Nghị viện châu Âu, cho hay. Theo ông Thomas Bajada, tình trạng thiếu nước buộc quốc gia này phải có giải pháp thay thế. Hiện nay, nguồn nước ngọt được lọc từ nước biển trở thành nguồn nước quan trọng đứng thứ hai của người dân Malta. 2/3 nước sinh hoạt hằng ngày là nước được xử lý, khử muối thông qua các nhà máy lớn với công nghệ hiện đại. Bên cạnh đó, quốc gia này còn đầu tư vào các giải pháp kỹ thuật khác như đồng hồ đo nước thông minh, quản lý rò rỉ tài nguyên nước, tái sử dụng nước thải, qua đó giúp giữ nguồn cung nước ổn định, ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, về lâu dài, nguy cơ thiếu nước ngọt và tổn hại môi trường vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Nước biển có thể là nguyên liệu vô hạn nhưng để khử mặn nước biển cần sử dụng rất nhiều năng lượng truyền thống, hệ quả là khí thải gây hiệu ứng nhà kính tăng cao.

Châu Âu đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nước ngày càng nghiêm trọng (ảnh minh họa). Ảnh: DW 

Ở châu Âu có rất nhiều quốc gia đối mặt với tình trạng thiếu nước như Malta. Theo số liệu mới nhất của Cơ quan Môi trường châu Âu (EEA), mỗi năm có khoảng 20% lãnh thổ châu Âu và 30% dân số bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu nước. EEA cho biết, các tác động của biến đổi khí hậu, bao gồm hạn hán, lũ lụt khắc nghiệt và việc khai thác quá mức các nguồn nước ngọt đang gây sức ép lên các hồ, sông, vùng nước ven biển và nước ngầm của châu Âu ở mức chưa từng có. EEA dự đoán nhu cầu sử dụng nước tại châu lục sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050, dẫn đến tình trạng thiếu nước nghiêm trọng trong thời gian tới.

"Châu Âu đang ở tuyến đầu của cuộc khủng hoảng nước ngày càng nghiêm trọng-cuộc khủng hoảng đe dọa đến các ngành công nghiệp, nông nghiệp, hệ sinh thái và khả năng tiếp cận nước sạch của người dân", DW dẫn lời ông Loic Charpentier thuộc tổ chức Water Europe, đơn vị chịu trách nhiệm thúc đẩy đổi mới, phát triển công nghệ quản lý tài nguyên nước tại châu Âu, cho hay.

Nắng nóng khắc nghiệt và hạn hán kéo dài, vốn từng hiếm gặp ở châu Âu, nhưng nay đã trở thành vấn đề thường thấy ở nhiều khu vực. Thậm chí, các đợt nắng nóng kéo dài hồi năm ngoái từng khiến các kỷ lục nhiệt độ liên tiếp bị "xô đổ", trong đó Trung và Đông Âu cùng khu vực Địa Trung Hải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với thời tiết khô hạn kéo dài và trữ lượng nước giảm mạnh, theo dữ liệu từ Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu Copernicus (C3S) của EU.

Ngoài biến đổi khí hậu, nông nghiệp cũng là tác nhân chính gây cạn kiệt nguồn nước, bởi ngành này sử dụng nhiều nước cùng nhiều loại phân bón, thuốc trừ sâu khiến nguồn nước bị ô nhiễm. Theo EEA, tình trạng ô nhiễm do ngành nông nghiệp gây ra đã ảnh hưởng đến gần 1/3 lượng nước ngầm và nước mặt của châu Âu.

Để giải quyết cuộc khủng hoảng này, Ủy ban châu Âu (EC) mới đây đã công bố Chiến lược phục hồi nguồn nước, tập trung vào tái sử dụng nước thải và các giải pháp công nghệ nhằm mục đích giảm ô nhiễm nước, ngăn ngừa lãng phí và giúp mọi người dân châu Âu đều có thể tiếp cận nước sạch. “Chúng tôi muốn giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của những thách thức về an ninh nguồn nước, bao gồm tình trạng ô nhiễm, khan hiếm và tác động của biến đổi khí hậu", bà Jessika Roswall, Ủy viên EC phụ trách Môi trường, Khả năng phục hồi của nước và Nền kinh tế tuần hoàn cạnh tranh, phát biểu tại Nghị viện châu Âu hồi tháng 5.

Theo các nhà lập pháp EU, các quốc gia trong châu lục sẽ cần ưu tiên đầu tư vào hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, sử dụng những giải pháp trí tuệ nhân tạo, cảm biến và công nghệ hiện đại để theo dõi chất lượng và số lượng nước, cùng hệ thống tưới tiêu thông minh để cải thiện hiệu quả sử dụng nước. Ông Thomas Bajada cho biết: "Chính sách về nước của châu Âu vẫn còn phân tán, theo ngành và bị động. Chúng tôi đề xuất tăng hiệu quả sử dụng nước với tất cả các ngành, trên toàn EU và giảm tác động đến nguồn nước ở cấp khu vực theo điều kiện thực tế". Cũng theo ông Thomas Bajada, tài nguyên nước không phải vô hạn. Đã đến lúc các quốc gia EU cần phải có một chiến lược tổng thể, mang tính ràng buộc, với những mục tiêu rõ ràng nhằm phục hồi và quản lý nguồn tài nguyên thiết yếu này.

BẢO CHÂU

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.