Đôi lúc nhìn lại cuộc đời mình, bà Jiraporn Maysoongnoen vẫn chẳng thể nghĩ được khi nào không mắc nợ. Bà nhớ từ khi tốt nghiệp và trở thành giáo viên với mức lương hằng tháng 2.200 baht (khoảng 60USD) đã phải vay tiền mua một chiếc xe máy để đi làm. Nhằm tăng thêm thu nhập, bà vay vốn một lần nữa để mua xe buýt và bắt đầu kinh doanh tour du lịch.
Khoản nợ ngày càng lớn sau khi gia đình mua căn nhà mới và trả các khoản vay bằng thẻ tín dụng. Hiện có thu nhập cao gấp 30 lần so với 4 thập niên trước, nhưng người phụ nữ 58 tuổi đến từ một tỉnh thuộc miền đông Thái Lan vẫn bị các khoản nợ đeo bám. Bà cho biết giờ đây mình đang nợ 8 triệu baht.
“Tôi không biết liệu có thể trả hết nợ vào năm 80 tuổi hay không. Tôi cần các khoản vay để lo liệu mọi thứ cho cuộc sống”, bà Maysoongnoen chia sẻ với tờ South China Morning Post.
    |
 |
| Người dân mua sắm tại một siêu thị ở Thái Lan. Ảnh: Bangkok Post |
Có một thực tế là nhiều người Thái Lan mắc nợ khi còn trẻ hoặc khi mới bắt đầu sự nghiệp. Chuyên gia tài chính Kajorn Thanapase tại Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BoT) dẫn chứng dữ liệu cho thấy, một nửa số người trên 30 tuổi ở quốc gia Đông Nam Á này đang vay nợ và 20% trong số đó không có khả năng trả hết nợ.
Kết quả một khảo sát gần đây được thực hiện bởi Đại học của Phòng thương mại Thái Lan (UTCC) với 1.260 người có thu nhập dưới 15.000 baht mỗi tháng cho thấy, có đến 99% trong số họ đang mắc nợ, chủ yếu phát sinh từ chi phí hằng ngày, thẻ tín dụng hoặc mua nhà và xe cộ.
Theo thống kê của BoT, đến cuối năm 2021, nợ hộ gia đình tại Thái Lan ở mức 14,5 nghìn tỷ baht (gần 400 tỷ USD), tương đương với 90% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này. Tỷ lệ nợ hộ gia đình so với GDP của Thái Lan đang đứng thứ 11 thế giới, nhưng thu nhập bình quân đầu người lại thấp hơn đáng kể so với các nước có mức nợ tương tự. Ngân hàng Credit Suisse (Thụy Sĩ) đánh giá điều đó cho thấy nền kinh tế Thái Lan dễ bị tổn thương bởi các khoản nợ hộ gia đình hơn những quốc gia khác.
Khi đại dịch Covid-19 bủa vây rồi đến cuộc khủng hoảng lương thực và năng lượng lan rộng trên phạm vi toàn cầu, Thái Lan cũng chịu tác động không nhỏ. Trong bối cảnh như vậy, các hộ gia đình có thu nhập thấp chịu sức ép lớn hơn khi lạm phát tăng do chi phí thực phẩm và năng lượng chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng chi tiêu của họ.
Báo cáo của Ngân hàng Kiatnakin Phatra (Thái Lan) cho thấy, hầu hết các hộ gia đình ở nhóm 20% có thu nhập thấp nhất tại nước này chỉ kiếm được trung bình 10.000 baht/tháng nhưng chi tiêu tối thiểu hằng tháng lại là 12.000 baht. Vì vậy, họ phải đi vay để trả cho các nhu cầu thiết yếu hằng ngày, làm tăng tỷ trọng nợ tiêu dùng ngắn hạn trong tổng nợ hộ gia đình.
Chính phủ Thái Lan coi năm 2022 là năm giải quyết nợ hộ gia đình, trong đó, tập trung giúp nông dân, giáo viên, nhân viên chính phủ, cảnh sát và những người có khoản vay sinh viên tái cơ cấu nợ và xử lý nợ. Trước đó, một chương trình của BoT có tên gọi “phòng khám nợ” đã được triển khai với mục đích xử lý nợ xấu của các hộ gia đình, chẳng hạn như giảm lãi suất hoặc giãn thời gian trả nợ; đồng thời, cung cấp các kiến thức về tài chính, cho vay có trách nhiệm.
Bộ Thương mại Thái Lan mới đây công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI)-thước đo chính của lạm phát-tại nước này trong tháng 7-2022 đã tăng 7,61% so với cùng kỳ năm ngoái, gần bằng mức cao nhất trong 14 năm qua ghi nhận vào tháng trước đó là 7,66%.
Áp lực từ lạm phát hiện tại buộc BoT phải tăng lãi suất cơ bản lần đầu tiên sau gần 4 năm trong cuộc họp mới nhất vào ngày 10-8 vừa qua. Tuy nhiên, nợ có xu hướng tập trung vào các hộ gia đình thu nhập thấp nên khi lãi suất tăng, họ phải giảm tiêu dùng để trả nợ, khiến nền kinh tế có thể sẽ tăng trưởng chậm lại. Do đó, các chuyên gia nhận định Thái Lan khó có thể áp dụng chính sách kích thích sức mua trong nước dựa vào nợ như một số quốc gia khác.
VĂN HIẾU