Trong cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Kênh truyền hình 12 của Israel, ông Trump cho biết các cuộc đàm phán giữa Mỹ, Israel và các quốc gia Arab trung gian đã đạt được tiến triển quyết định và hiện đang trong giai đoạn cuối cùng. Ông nhấn mạnh việc công bố toàn bộ nội dung kế hoạch hòa bình sẽ là bước ngoặt để mang lại hòa bình thực sự cho Gaza. Theo Tổng thống Donald Trump, các bên liên quan đã thể hiện thiện chí rõ rệt trong việc hướng tới một giải pháp hòa bình. Ông đặc biệt đánh giá cao vai trò của các quốc gia Arab trong tiến trình đàm phán, đồng thời ghi nhận thái độ tích cực của Hamas trong việc tôn trọng lập trường của khối Arab. Ông cho biết thỏa thuận này hướng đến mục tiêu vượt ra ngoài Gaza, mang hy vọng về một nền hòa bình rộng lớn hơn cho cả khu vực Trung Đông.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng. Ảnh: The New York Times 

Về phần mình, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định Tel Aviv đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền Washington để thúc đẩy kế hoạch 21 điểm nhằm chấm dứt xung đột tại Gaza. Trả lời phỏng vấn Fox News, ông Netanyahu thừa nhận kế hoạch này vẫn chưa hoàn tất nhưng khẳng định hai bên đang tích cực làm việc. Ông bày tỏ hy vọng có thể biến kế hoạch thành hiện thực, với mục tiêu giải cứu con tin, chấm dứt sự kiểm soát của Hamas, giải giáp lực lượng này và phi quân sự hóa Gaza.

Theo một số nguồn tin ngoại giao, kế hoạch do Washington đề xuất bao gồm 21 điểm chính, trong đó có: Ngừng bắn ngay lập tức và vĩnh viễn để bảo đảm an toàn cho dân thường. Phong trào Hồi giáo Hamas sẽ trả tự do cho toàn bộ 48 con tin Israel, trong đó có những người được cho là đã thiệt mạng, trong vòng 48 giờ kể từ khi thỏa thuận được ký kết, đổi lại Israel sẽ rút quân theo lộ trình khỏi Gaza và thả tự do cho hàng trăm tù nhân Palestine đang thụ án chung thân và hơn 1.000 người ở Gaza bị bắt giữ kể từ khi xung đột bắt đầu. Ngoài ra, kế hoạch cũng bao gồm cam kết của Israel không sáp nhập Bờ Tây và ngừng xây dựng các khu định cư mới, mở lại các cửa khẩu đường bộ cho viện trợ nhân đạo và cho phép người bị thương được ra nước ngoài điều trị.

Một trong những điểm đáng chú ý của kế hoạch là Hamas sẽ không có vai trò trong bất kỳ chính quyền tương lai nào tại Gaza. Thay vào đó, một cơ chế quản lý tạm thời hai cấp sẽ được thiết lập, bao gồm một cơ quan quốc tế giám sát chung và một ủy ban người Palestine.

Trước đó, ngày 23-9, Tổng thống Donald Trump đã trình bày kế hoạch 21 điểm tại New York với sự tham gia của lãnh đạo 8 quốc gia Arab và Hồi giáo, bao gồm Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Qatar, Ai Cập, Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Pakistan. Kế hoạch này đánh dấu bước chuyển đổi quan trọng trong chính sách của chính quyền ông Trump về vấn đề Trung Đông, khi cân bằng được các yếu tố an ninh của Israel, nhu cầu nhân đạo của người Palestine và chiến lược dài hạn cho hòa bình khu vực.

Tuy vậy, hiện tại, kế hoạch vẫn đang trong quá trình điều chỉnh và được các bên xem xét. Theo một số nhà phân tích, kế hoạch có thể bổ sung một số điều khoản, ví dụ như cấm Israel tiến hành các cuộc không kích vào Qatar, như đã từng xảy ra hồi đầu tháng 9 này và thả con tin theo hai giai đoạn.

Giới quan sát đánh giá, việc Mỹ ấn định thời điểm công bố thỏa thuận thể hiện áp lực mạnh mẽ của Washington nhằm sớm chấm dứt chiến sự, vốn đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng và gây khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng tại Gaza. Tuy nhiên, khả năng thực thi vẫn phụ thuộc vào mức độ nhượng bộ của các bên, cũng như cam kết của cộng đồng quốc tế trong việc giám sát và hỗ trợ tái thiết. Nếu được ký kết, đây sẽ là kế hoạch hòa bình có thể mở ra cơ hội khôi phục tiến trình đàm phán Israel-Palestine vốn bế tắc nhiều năm qua.

HÙNG HÀ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.