Một nghiên cứu của Đại học Florida (Mỹ) và Trường College London (Anh) cho thấy thói quen đọc sách giải trí của người Mỹ giảm mạnh. Phân tích dữ liệu từ hơn 236.000 người trong 20 năm qua cho thấy, từ năm 2003 đến nay, tỷ lệ đọc sách, báo, tạp chí khi rảnh rỗi đã giảm hơn 40%.
Nguyên nhân của sự suy giảm này khá đa dạng. Bên cạnh sự cạnh tranh gay gắt của công nghệ số và các thiết bị điện tử, áp lực kinh tế khiến nhiều người ít có thời gian rảnh rỗi để đọc. Thêm vào đó, sự bất bình đẳng trong tiếp cận sách, báo và thư viện cũng góp phần tạo nên khoảng cách. Ở nhiều khu vực nông thôn, việc di chuyển đến thư viện không mấy thuận tiện, trong khi với những người phải làm việc nhiều giờ, việc đọc sách trở thành xa xỉ. Rõ ràng, đây không đơn thuần là sự thay đổi sở thích mà còn là vấn đề về thời gian, điều kiện sống và cơ hội tiếp cận văn hóa.
 |
Ảnh minh họa: baovanhoa.vn |
Hệ lụy của tình trạng này là không thể xem nhẹ. Đọc sách vốn là cách thức đơn giản, ít tốn kém để mở rộng tri thức, rèn luyện ngôn ngữ, phát triển tư duy và bồi dưỡng trí tưởng tượng, sự đồng cảm. Khi một xã hội quay lưng với thói quen đọc, những giá trị này bị suy giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục, năng lực sáng tạo và cả sự gắn kết cộng đồng.
Để khắc phục, các chuyên gia khuyến nghị cần có những biện pháp cụ thể và thiết thực. Trước hết, gia đình phải trở thành môi trường nuôi dưỡng thói quen đọc, đặc biệt thông qua việc cha mẹ đọc sách cùng con trẻ. Đây là nền tảng quan trọng để hình thành văn hóa đọc lâu dài. Cùng với đó, hệ thống thư viện công cộng cần được đầu tư xứng đáng, cả về cơ sở vật chất lẫn các hoạt động khuyến khích cộng đồng tham gia. Tổ chức câu lạc bộ sách, diễn đàn thảo luận hay các sự kiện chung sẽ giúp biến việc đọc sách thành một hoạt động xã hội hấp dẫn hơn là một thói quen cá nhân đơn lẻ.
Suy giảm thói quen đọc sách không chỉ diễn ra ở Mỹ mà còn là tình trạng chung ở nhiều nước trên thế giới. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ số phát triển mạnh mẽ, việc duy trì và phát triển văn hóa đọc vì thế không chỉ là giữ lại một thú vui truyền thống mà còn là bảo vệ nền tảng tri thức, nhân văn và sự phát triển bền vững của mỗi cộng đồng.
HOÀNG MINH
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.
Ngày 29-8, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam diễn ra tọa đàm “Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong sự nghiệp phát triển văn hóa đọc cho học sinh - sinh viên”.
“Sách là kho báu của đời, giúp mình tâm tình với chính mình và đưa bản thân gần gũi hơn với hồn thiêng sông núi của quê hương, Tổ quốc”.