Hãng tin Bloomberg dẫn báo cáo của Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 10-12 cho thấy, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ trong tháng 11 vừa qua tăng lên tới 6,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức cao nhất kể từ năm 1982. Chỉ số này được tính toán sau khi cân nhắc giá cả của một loạt mặt hàng và dịch vụ bao gồm xăng, dầu, dịch vụ chăm sóc y tế, giá thuê nhà và hàng tạp hóa. Cũng theo báo cáo này, CPI ở Mỹ trong tháng 11 đã tăng 0,8% so với tháng 10.

Mức tăng CPI của Mỹ đã vượt qua dự báo của giới quan sát. Trước đó, các nhà phân tích dự báo CPI trong tháng 11 của Mỹ chỉ tăng 0,7% so với tháng 10 và 6,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cũng phản ánh giá cả một loạt mặt hàng tăng mạnh khi kinh tế Mỹ đang dần phục hồi sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Cụ thể, giá xăng tại Mỹ tăng 6,1%, giá thực phẩm tăng 0,7%, giá thuê nhà tăng 0,5% và giá mua ô tô cũ tăng 2,5%.

Giá hàng hóa tăng cao tại Mỹ tạo áp lực đáng kể cho người tiêu dùng. Ảnh: Getty Images. 

Cùng ngày, trong một tuyên bố, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh, đại dịch Covid-19 là nguyên nhân khiến lạm phát gia tăng. Các quan chức Fed cho rằng, lạm phát tăng là sự kết hợp của nhiều yếu tố liên quan đến đại dịch Covid-19. Sự thiếu hụt chuỗi cung ứng toàn cầu gây áp lực lên giá khi các nhà sản xuất phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu phục hồi kinh tế.

Đồng thời, những người sử dụng lao động đang đối mặt với tình trạng thiếu lao động. Sau một thời gian “gồng mình” gánh chi phí, nhiều công ty đã buộc phải tăng giá hàng hóa-dịch vụ để đẩy bớt chi phí về phía người tiêu dùng. Giá hàng hóa tăng một phần cũng do các nhà bán lẻ, các kho hàng, nhà cung cấp và các công ty vận chuyển chạy đua nhằm đáp ứng nhu cầu tăng cao trong mùa cao điểm mua sắm cuối năm. 

Việc chỉ số CPI tăng mạnh đang tạo áp lực đáng kể lên các hộ gia đình Mỹ, nhất là trong mùa mua sắm cuối năm khi Lễ Giáng sinh và năm mới đang đến gần. Điều này cũng sẽ gây sức ép lên Tổng thống Joe Biden và các nhà lập pháp Đảng Dân chủ trong việc đẩy nhanh việc phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19 thông qua việc triển khai dự luật cứu trợ trị giá 1,9 nghìn tỷ USD ký hồi tháng 3 năm nay. Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Biden, kinh tế Mỹ đang tăng trưởng mạnh hơn bất kỳ quốc gia nào khác và người dân Mỹ vẫn có nhiều tiền trong túi hơn so với một năm trước đây, ngay cả khi đã tính đến việc giá tăng.

Theo nhà kinh tế Mỹ Kathy Bostjancic của hãng nghiên cứu Oxford Economics, mức tăng CPI của Mỹ trong tháng 11 đang gây áp lực đối với Fed. Lạm phát tăng cao buộc Fed phải tăng tốc hành động nhằm thắt chặt chính sách tiền tệ. Fed có thể phải thu hẹp quy mô chương trình mua trái phiếu vốn được triển khai kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu.

Ngoài ra, Fed cũng có thể xem xét khả năng đẩy nhanh tiến độ tăng lãi suất cơ bản do lo ngại hàng hóa tăng giá khiến tiền lương tăng mạnh và đẩy lạm phát tiếp tục tăng lên. Theo Chủ tịch Fed Jerome Powell, tình hình dịch bệnh phức tạp và sự xuất hiện của biến thể Omicron gây rủi ro cho thị trường lao động cũng như các hoạt động kinh tế của Mỹ, đồng thời làm gia tăng lạm phát, tạo gánh nặng đáng kể đối với người dân. Do đó, ông Powell cam kết rằng, Fed sẽ thực hiện mục tiêu ổn định giá cả và sử dụng các công cụ cần thiết để hỗ trợ nền kinh tế và thị trường lao động cũng như ngăn chặn lạm phát tăng cao. 

LÂM ANH