Chiến sự kéo dài biến ước mơ đến trường của các em thành điều xa xỉ, thậm chí ngoài tầm với. Theo Cơ quan Cứu trợ Liên hợp quốc (UNRWA), hơn 97% cơ sở hạ tầng giáo dục tại dải Gaza bị phá hủy hoặc hư hại nặng, gần 92% trường học không thể hoạt động. Điều này khiến khoảng 660.000 trẻ em phải nghỉ học, đồng nghĩa cả một thế hệ có nguy cơ “bị bỏ rơi” trong tương lai.

Người dân Palestine đứng giữa đống đổ nát của những tòa nhà bị phá hủy sau đòn không kích của Israel tại khu vực Al-Rimal, phía tây thành phố Gaza ngày 30-8-2025. Ảnh: THX/TTXVN

Không còn lớp học, không còn bảng đen, phấn trắng, nhiều em nhỏ buộc phải trú ngụ ngay trong chính ngôi trường từng là nơi gieo mầm tri thức. Em Diana Shalhah chia sẻ đầy xót xa: “Thay vì được học tập thì chúng cháu phải trú ẩn trong trường. Cặp sách trở thành túi đựng quần áo. Chúng cháu không được học, cũng chẳng được chơi. Trường học giờ là nơi để chúng cháu sống qua ngày”.

Câu chuyện ấy phản ánh hiện thực khốc liệt của chiến tranh đã cướp đi không chỉ mái nhà, mà cả tương lai và tuổi thơ của hàng vạn trẻ em Gaza. Khoảng 40.000 học sinh không thể tham gia kỳ thi tuyển sinh đại học, cánh cửa quyết định tương lai nghề nghiệp. Một số em nỗ lực duy trì học trực tuyến, nhưng điện, internet và thiết bị hầu như không thể đáp ứng. Em Nasma Abu Nasr nghẹn ngào: “Đã 2 năm trôi qua trong vô ích. Nếu không vì chiến tranh, giờ cháu có thể đến trường, được mua đồ dùng học tập. Nhưng thực tế là chúng cháu phải tìm thức ăn, thức uống tại các bếp ăn cộng đồng hằng ngày”.

Những lời này không chỉ nói lên nỗi mất mát của một cá nhân mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về nguy cơ mất đi cả một thế hệ trí thức tương lai của Palestine. Không được học tập, các em dễ bị tổn thương tâm lý, sống trong hoảng loạn và bất an. Giới chức Liên hợp quốc lo ngại, nếu tình trạng này kéo dài, trẻ em Gaza sẽ trở thành một “thế hệ mất mát”, không có cơ hội hòa nhập, không có điều kiện phát triển và tiềm ẩn nguy cơ cực đoan hóa.

Dù các tổ chức cứu trợ nỗ lực lập ra những “lớp học thay thế”, song mọi nỗ lực đều chắp vá, thiếu thốn trang thiết bị, giấy bút, sách vở. Hơn thế, việc phong tỏa, cấm vận và hạn chế viện trợ khiến công tác khắc phục càng trở nên khó khăn. Ngay cả trong kịch bản có lệnh ngừng bắn, việc tái thiết hệ thống giáo dục ở dải Gaza vẫn sẽ là một hành trình gian nan, đòi hỏi nguồn lực khổng lồ và thời gian lâu dài. Trẻ em là mầm xanh của tương lai, nhưng tại dải Gaza, những mầm xanh ấy đang bị phủ lấp bởi khói lửa và đổ nát.

THẾ LONG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.