Sự vươn mình mạnh mẽ

Theo tác giả Richard Heydarian, từ một quốc gia từng phải vật lộn với nhiều năm chiến tranh tàn khốc trong suốt nửa sau của thế kỷ 20, Việt Nam đã vươn mình mạnh mẽ trong mọi khía cạnh của cuộc sống. “Đến thăm đất nước Đông Nam Á trong hơn một thập kỷ qua, tôi chứng kiến Việt Nam đã chuyển mình như thế nào trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

Trong khi xe máy từng chiếm ưu thế trên các con đường thì giờ đây các mẫu ô tô Đức, xe thể thao đa dụng và xe sản xuất trong nước đã trở nên phổ biến ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Đáng chú ý là những chiếc ô tô thương hiệu VinFast của tỷ phú Phạm Nhật Vượng xuất hiện ngày càng nhiều. Đầu năm nay, công ty Việt Nam này thông báo sẽ thành lập khu phức hợp nhà máy trị giá 4 tỷ USD ở Bắc Carolina để sản xuất xe điện”, tác giả viết.  

Trong bối cảnh thế giới biến đổi không ngừng, các gã khổng lồ công nghệ toàn cầu đang tăng cường đầu tư vào Việt Nam. Mới đây, Apple thông báo rằng, lần đầu tiên trong lịch sử các sản phẩm Macbook và Apple Watch sẽ được sản xuất thông qua Luxshare Precision Industry và Foxconn tại Việt Nam.

 Công nhân may làm việc tại Công ty TNHH Apparel Far Eastern Vietnam ở tỉnh Bình Dương. Ảnh: TTXVN

Ngày nay, hầu hết mọi sản phẩm hàng hiệu, từ thời trang (Armani Exchange), thể thao (Adidas) đến điện tử (Samsung), đều mang nhãn “Made in Vietnam” (sản xuất tại Việt Nam). Tác giả nhấn mạnh, đối với một đất nước đã phải vật lộn với chiến tranh tàn khốc trong suốt nửa sau của thế kỷ 20, đây là một sự thay đổi lớn.

Ba bài học động lực

Theo chuyên gia Heydarian, Việt Nam hiện là động lực kinh tế mang lại những bài học hữu ích cho các nước tương đồng, chẳng hạn như Philippines. Ông Heydarian đã chỉ ra 3 bài học chính mà các nước khác có thể rút ra từ Việt Nam. 

Bài học đầu tiên và được cho là quan trọng nhất là Việt Nam rất chú trọng đến giáo dục cơ bản, đặc biệt là môn Toán học và Khoa học. Mặc dù vẫn là một quốc gia đang phát triển nhưng Việt Nam đã đứng thứ 8 trên thế giới khi lần đầu tiên được Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), có trụ sở tại Paris, đưa vào Chương trình đánh giá sinh viên quốc tế (Pisa) có uy tín.

Điều đó có nghĩa là học sinh ở Việt Nam có thể “vượt trội” hơn phần lớn học sinh ở các nước giàu hơn về trình độ cơ bản đối với toán, khoa học và khả năng đọc hiểu. “Nước láng giềng Philippines, vốn có thu nhập bình quân đầu người cao hơn Việt Nam cho đến gần đây, xếp cuối bảng Pisa. Báo cáo gần đây của Ngân hàng Thế giới về “nghèo đói trong học tập” đánh giá những khó khăn trong việc đọc hiểu ở học sinh tiểu học, con số của Việt Nam là 18%, trong khi của Philippines là 91%”.

Bài học thứ hai từ Việt Nam là sự kết hợp tối ưu giữa phát triển nông nghiệp và công nghiệp. Thay vì phụ thuộc quá nhiều vào lĩnh vực dịch vụ như ở Ấn Độ và Philippines, hay các ngành công nghiệp khai thác như ở Indonesia, Việt Nam đã trở thành một cường quốc về nông nghiệp và sản xuất.

Nhờ các chính sách chủ động về thương mại, công nghiệp và nông nghiệp, quốc gia Đông Nam Á này đã trở thành một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất của các loại lương thực chính, chẳng hạn như gạo, cũng như các thiết bị điện tử có giá trị gia tăng cao. Nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Việt Nam thậm chí đã đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế vào năm 2020.

Các chương trình quản lý dân số hiệu quả và nền kinh tế đa dạng của Việt Nam cũng giải thích tỷ lệ đói nghèo tương đối thấp. Mặc dù vẫn có vẻ mộc mạc, nhưng các thành phố lớn của Việt Nam cũng không có sự bất bình đẳng đáng kinh ngạc, vốn rất dễ dàng cảm nhận trong các khu ổ chuột lớn ở nhiều nước trong khu vực. 

Bài học thứ ba từ Việt Nam là cách tiếp cận độc đáo với thế giới bên ngoài. Một mặt, quốc gia Đông Nam Á này đã “toàn cầu hóa” và mở cửa với thế giới dưới chính sách cải cách kinh tế đổi mới mà không làm ảnh hưởng đến các giá trị xã hội đích thực, văn hóa ẩm thực sôi động và kiến trúc khác biệt.

“Hơn nữa, Việt Nam đã chủ động xây dựng mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ với cả phương Tây, hoàn tất các hiệp định thương mại tự do với Mỹ, Canada, Australia và các nước châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ...”, tác giả kết luận bài viết.

PHƯƠNG VŨ