Tổng thống Israel khẳng định “không có lý do gì để phải tổ chức bầu cử lần thứ 3”. Tổng thống Rivlin đưa ra quyết định trên sau khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Chủ tịch đảng Likud trước đó đã thất bại trong nỗ lực thành lập chính phủ mới.

Tổng thống Rivlin cho biết đã đề xuất một kế hoạch tổng thể mở đường cho Đảng Likud và Xanh-Trắng thành lập chính phủ thống nhất. Trong khi đó, ông Benny Gantz tái khẳng định cam kết thành lập một “chính phủ thống nhất tự do”. Ông Benny Gantz có tối đa 28 ngày để thực hiện nhiệm vụ này, nếu thất bại, Tổng thống Rivlin buộc phải chỉ định nghị sĩ thứ 3 thành lập chính phủ, nếu tiếp tục thất bại 21 ngày sau đó, Israel phải tiến hành bầu cử lần 3 chỉ trong vòng một năm.

Tổng thống Rivlin (bên phải) chỉ định Chủ tịch Đảng Xanh-Trắng Benny Gantz (bên trái) đứng ra thành lập chính phủ liên minh mới. Ảnh: Independent

Ngay sau khi nhận quyền thành lập chính phủ, ông Benny Gantz đã trao đổi với ông Netanyahu và đề nghị tổ chức cuộc gặp trực tiếp. Ông Netanyahu đã nhất trí về cuộc gặp, nhưng nhắc lại quan điểm sẽ chỉ tham gia đàm phán với tư cách là lãnh đạo của khối cánh hữu gồm 55 nghị sĩ. Ông Benny Gantz dự kiến sẽ gặp lãnh đạo của tất cả các đảng trúng cử vào quốc hội hiện nay để tham vấn thành lập chính phủ mới.

Quyết định của Tổng thống Israel đã giúp tháo gỡ thế bế tắc trong nỗ lực thành lập chính phủ liên minh ở quốc gia này trong suốt thời gian qua. Tuy nhiên, thách thức phía trước đối với ông Benny Gantz không hề đơn giản. Bởi những trở ngại mà ông gặp phải sẽ không khác mấy so với những gì mà ông Netanyahu gặp phải khiến Israel lâm vào bế tắc chính trị kéo dài suốt 6 tháng qua.

Mặc dù nhận được sự ủng hộ của các đảng cánh tả và Arab, ông Benny Gantz cũng khó có thể tập hợp được đủ 61 nghị sĩ để có thể thành lập một chính phủ liên minh bền vững. Hiện nay lập trường của các đảng phái ở Israel vẫn còn khoảng cách khá xa trong việc thành lập chính phủ liên minh.

Đảng Xanh-Trắng đã bày tỏ quyết tâm thành lập một chính phủ đoàn kết rộng lớn, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân cũng như toàn xã hội. Tuy nhiên, những hiềm khích cũ với ông Netanyahu chính là một khó khăn đối với ông Benny Gantz. Thủ tướng Netanyahu suốt thời gian qua không ngừng cáo buộc ông Benny Gantz đã cố tình làm thất bại mọi nỗ lực của ông nhằm thành lập chính phủ liên minh. Thủ tướng Israel cho rằng “ông Benny Gantz đã từ chối hết lần này đến lần khác” các đề nghị của mình nhằm thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc rộng lớn.

Trong các cuộc đàm phán trước đó, Đảng Likud cánh hữu của ông Netanyahu đã thúc đẩy một thỏa hiệp với Đảng Xanh-Trắng, dựa trên đề xuất của Tổng thống Rivlin, theo đó thủ tướng sắp mãn nhiệm và ông Benny Gantz sẽ luân phiên giữ chức thủ tướng. Tuy nhiên, điều mà ông Netanyahu muốn không chỉ là người đầu tiên ngồi lên chiếc ghế thủ tướng, mà còn muốn một thỏa hiệp cho phép ông có thể tạm thời rời vị trí mà vẫn giữ được chức thủ tướng trong trường hợp bị buộc tội. Trong khi đó, ông Benny Gantz muốn phải là người đầu tiên lãnh đạo chính phủ và nhiều lần tuyên bố không chấp nhận một vị thủ tướng có quá nhiều những rắc rối pháp lý như vậy.

Ngay cả khi Tổng thống Rivlin đã lựa chọn Đảng Likud và Xanh-Trắng thành lập chính phủ thống nhất, nhưng chưa có gì bảo đảm cả hai sẽ bỏ qua được những bất đồng. Ông Netanyahu khẳng định sẽ vẫn giữ lại các đảng tôn giáo, những đồng minh trung thành nhất, đi ngược lại lập trường của lãnh đạo Đảng Xanh-Trắng Benny Gantz. Về phía lãnh đạo Đảng Xanh-Trắng, ông Benny Gantz đã tuyên bố trong chiến dịch tranh cử với cam kết lật đổ ông Netanyahu, khiến ông khó chấp nhận một thỏa thuận chia sẻ quyền lực.

Để thành lập được chính phủ liên minh, điều cần thiết nhất lúc này là cả thủ tướng sắp mãn nhiệm Netanyahu và Đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz phải nhượng bộ. Nhưng cho dù thế nào, cơ hội quyền lực có vẻ đang nghiêng về phía ông Benny Gantz. Kết quả cuộc thăm dò dư luận mới đây nhất cho thấy, 56% những người được hỏi ủng hộ khả năng ông Netanyahu và ông Benny Gantz thay phiên làm thủ tướng và khoảng 65% cho rằng, ông Netanyahu cần phải từ chức Chủ tịch đảng Likud một khi bị kết tội.

XUÂN PHONG