Với sự tham gia của các quân nhân tới từ hơn 40 nước, IDEG 2026 có vai trò tương tự một diễn đàn hợp tác, giúp các quốc gia nâng cao kỹ năng công nghệ, kỹ năng tác chiến kỹ thuật số cho binh sĩ để chuẩn bị cho các cuộc xung đột trong tương lai. Nước Anh-nơi hứng chịu hơn 90.000 cuộc tấn công mạng mỗi năm-kỳ vọng việc phổ cập eSports trong quân đội sẽ giúp London thu hút, tuyển dụng và đào tạo lực lượng “chiến binh kỹ thuật số”, góp phần bảo đảm an ninh quốc gia trước các mối đe dọa cả từ bên trong và bên ngoài nước Anh.

Buổi lễ công bố giải đấu eSports đầu tiên dành cho quân nhân trên khắp thế giới. Ảnh: TTXVN

Theo Bộ trưởng Bộ Cựu chiến binh và nhân dân Anh Louise Sandher-Jones, những bài học từ cuộc xung đột ở Ukraine cho thấy, sự phát triển của tác chiến máy bay không người lái (UAV), ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và chiến trường đa miền đang làm thay đổi đặc điểm của chiến tranh với tốc độ chưa từng có. Chiến tranh đã chuyển dịch từ hình thái đối đầu trực tiếp trong những trận chiến quy mô lớn sang những cuộc tấn công chính xác và giờ đây là một chiến trường bị thống trị bởi máy móc tự động, nguồn dữ liệu khổng lồ, ngụy trang điện tử, tên lửa tầm xa... Trong bối cảnh đó, eSports quân sự-hình thức ứng dụng các kỹ năng trò chơi điện tử vào huấn luyện, tuyển chọn và mô phỏng chiến đấu-đang nổi lên như một xu thế tất yếu. Nó phản ánh một nhận thức sâu sắc, rằng năng lực điều khiển trên môi trường số có thể quyết định ưu thế chiến trường trong tương lai.

Cốt lõi của xu hướng này nằm ở sự giao thoa giữa đặc điểm của eSports và yêu cầu mới của chiến tranh hiện đại. Hầu hết hệ thống vũ khí thế hệ mới như: UAV tấn công, drone, robot trinh sát, hệ thống phòng thủ tự động... đều được vận hành qua màn hình, bảng điều khiển kỹ thuật số và các thuật toán mô phỏng. Điều đó khiến ranh giới giữa một tuyển thủ eSports và một quân nhân điều khiển thiết bị quân sự tiên tiến dần thu hẹp.

Quay trở lại với IDEG, để tham gia, các quân nhân cần phát triển những kỹ năng chiến trường quan trọng thông qua thi đấu games, bao gồm kỹ năng theo dõi nhiều mối đe dọa cùng lúc; phân tích bản đồ; điều phối binh lính tại thực địa, hoạt động dưới áp lực cao và thay đổi chiến thuật dựa trên thông tin tình báo thực tế...

Trong chiến tranh hiện đại, các đơn vị tác chiến phải tự bảo vệ khỏi bị phát hiện, bị tấn công, đồng thời tạo ra cơ hội tung đòn chí mạng vào đối thủ. Họ phải hoạt động trong các khu vực bị chi phối bởi những mối đe dọa đa tầng, bao gồm gây nhiễu điện tử, UAV, cảm biến và tên lửa. Họ cần thu thập, xử lý, phân tích khối lượng lớn dữ liệu cùng lúc để ra quyết định hành động nhanh hơn đối thủ. Họ phải tạo ra sức mạnh chiến đấu để vượt qua lợi thế về quân số của kẻ thù, và sau đó, nhanh chóng phân tán để giảm tổn thất. Những kịch bản này có thể được thực hành nhiều lần và ở quy mô lớn trong môi trường ảo, cho phép các chỉ huy và binh lính tinh chỉnh kỹ năng, chiến thuật và khuôn khổ ra quyết định trước khi sinh mạng bị đe dọa.

eSports quân sự cũng mở ra hướng đi mới trong tuyển dụng lính nghĩa vụ quân sự. Những tân binh tiềm năng ngày nay là những người trẻ thông thạo công nghệ và các nền tảng số. Việc kết hợp các yếu tố trò chơi điện tử vào huấn luyện và hoạt động khiến môi trường quân sự trở nên hấp dẫn hơn và dễ tiếp cận.  

Kịch bản trong thi đấu luôn biến đổi không ngừng, nhiều biến số mới liên tục được đưa ra, với những biến cố và những mối đe dọa bất ngờ. Giống như trong chiến tranh hiện đại, đối thủ thay đổi chiến thuật hằng ngày và công nghệ thay đổi trên thực tế chiến trường nhanh hơn trên lý thuyết. Tương tự, công tác cứu hộ, cứu nạn thảm họa, thiên tai được triển khai trong điều kiện địa hình, thời tiết thường xuyên diễn biến phức tạp. Thông qua các kịch bản biến động, binh lính phát triển khả năng ứng phó, xoay chuyển tình huống nhanh khi kế hoạch ban đầu đột ngột gặp trở ngại.

eSports quân sự không phải là “trò chơi hóa” chiến tranh, mà là biểu hiện của xu hướng công nghệ hóa chiến trường. Nó không thay thế huấn luyện quân sự truyền thống, mà nhằm nâng cao kỹ năng tác chiến kỹ thuật số, bổ sung thêm sức mạnh để quân đội thích ứng với chiến tranh ở thế kỷ 21, khi người lính buộc phải vừa là chiến binh, vừa là chuyên gia công nghệ.