Ít nhất 9 người thiệt mạng, hàng trăm người bị thương và mắc kẹt, cùng hàng chục người mất tích. Hư hại về cơ sở vật chất, hạ tầng chủ yếu ở thành phố Hoa Liên nằm gần tâm chấn ngoài khơi phía Đông hòn đảo này.

Tuy nhiên, hình ảnh và video hiện trường cho thấy thay vì thảm cảnh ngổn ngang thường gặp ở nhiều nơi trên thế giới mỗi khi hứng chịu những cơn địa chấn dữ dội, thì các tòa nhà ở Đài Loan không đổ sụp hoàn toàn, mà lún sập một phần và nghiêng, còn kết cấu phía trên vẫn trụ vững.

Có công trình ngả ra đường phố, xung quanh là một ít gạch đá đổ nát, song còn khá nguyên vẹn, trong khi cần cẩu và nhân viên cứu hộ hoạt động bên dưới. Trong một số trường hợp, điều hòa vẫn gắn trên tường và nhiều cửa sổ thậm chí còn chẳng hề hấn gì. Mặt khác, thiên tai xảy ra vào buổi sáng, ngay khung giờ cao điểm, nhưng không gây ra tổn thất nghiêm trọng về người và tài sản.

leftcenterrightdel
Trận động đất có độ lớn 7,3 xảy ra sáng 3-4 tại Đài Loan (Trung Quốc). Ảnh: TTXVN 

Đài Loan nằm dọc theo “Vành đai lửa” bao quanh Thái Bình Dương-một chuỗi gồm ít nhất 450 ngọn núi lửa đang hoạt động và không hoạt động tạo thành hình móng ngựa với tổng chiều dài 40.000km. Có đến 90% số trận động đất trên thế giới xảy ra trong vành đai này.

Theo thống kê từ Cơ quan khí tượng Đài Loan (CWB), Đài Loan và vùng biển bao quanh ghi nhận khoảng 2.000 cơn địa chấn mạnh hơn 4 độ richter và 100 cơn địa chấn mạnh trên 5,5 độ richter từ năm 1980 đến nay. Mỗi ngày, khu vực này có gần 100 cơn địa chấn ở các cấp độ khác nhau, nhưng phần lớn chấn động không đáng kể và không cảm thấy được ở đất liền.

Vì thế, không phải ngẫu nhiên mà Đài Loan là nơi có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hàng đầu thế giới để ứng phó với động đất. Từ năm 1974, hòn đảo này bắt đầu đưa các quy định về chống động đất vào quy chuẩn xây dựng và cập nhật nhiều lần, đặc biệt sau một số bài học đắt giá.

Điển hình là trận động đất có tên Jiji mạnh tới 7,7 độ richter vào tháng 9-1999 cướp đi sinh mạng của 2.400 người, khiến khoảng 100.000 người bị thương và phá hủy hàng nghìn tòa nhà, càng thôi thúc giới chức sở tại siết chặt các quy định về thiết kế và xây dựng.

Một trong những công trình biểu tượng cho nỗ lực sống chung với động đất của Đài Loan là tháp Đài Bắc 101 ở thủ phủ hòn đảo. Được khởi công xây dựng vào năm 1999 và hoàn thành trong 5 năm, tòa nhà cao 101 tầng có thiết kế gồm 16 trục thép làm xương sống, bao quanh bởi các cột chịu lực và hệ thống khung thép phức tạp. Công trình còn nổi tiếng với con quay hồi chuyển chống rung nặng 660 tấn được đặt bên trong, từ tầng 87 đến tầng 92. Nếu động đất hoặc bão lớn ập đến, thiết bị đó sẽ giúp giữ cân bằng cho toàn bộ kết cấu. Khả năng “không hề xi nhê” của tháp Đài Bắc 101 đã được kiểm chứng qua nhiều cơn địa chấn mạnh và mới nhất chính là trận động đất vừa qua.

Tới năm 2016, sau trận động đất mạnh 6,4 độ richter phá hủy một tòa chung cư 17 tầng ở Đài Nam, làm hơn 100 người thiệt mạng và trên 500 người bị thương-con số thương vong lớn nhất kể từ thảm họa Jiji-Đài Loan đã phát động chương trình kiểm tra và cải thiện mức chống động đất cho công trình xây dựng trên toàn hòn đảo trong 6 năm. Chính quyền Đài Loan cũng lần đầu tiên buộc giới chủ bất động sản phải cam kết an toàn động đất, thay vì chỉ đưa ra khuyến nghị như trước đây.

Gần đây, vào tháng 10-2022, chính quyền hòn đảo tiếp tục điều chỉnh quy định và hướng dẫn thiết kế xây dựng chống chịu động đất; đồng thời đẩy mạnh kiểm tra các công trình có dấu hiệu cơi nới hoặc sai lệch so với thiết kế ban đầu. Thậm chí, mọi tòa nhà nằm gần các đường đứt gãy địa chất bắt buộc phải được gia cố, tăng khả năng chống chịu động đất thêm 20-30% so với tiêu chuẩn trung bình theo quy định.

Đánh giá về nỗ lực chống động đất của Đài Loan, chuyên gia địa chất Stephen Gao tại Đại học Khoa học và Công nghệ Missouri (Mỹ) cho biết, chính quyền sở tại thể hiện sự chủ động trong áp dụng quy định xây dựng nghiêm ngặt, cùng với việc thiết lập mạng lưới giám sát địa chất rộng khắp và tích cực phổ cập kiến thức cho toàn dân. Đây chính là một trong những hình mẫu để nhiều khu vực đang đứng trước nguy cơ hứng chịu hình thái thiên tai vô cùng khó dự báo này có thể tham khảo.

VĂN HIẾU

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.