Công ty xử lý chất thải Think Pink (hiện không còn hoạt động) mà bà Bella là cựu Giám đốc điều hành bị cáo buộc đổ ít nhất 200.000 tấn rác từ khu vực Stockholm vào môi trường mà chưa phân loại, không qua xử lý và không có ý định xử lý. Thay vì tái chế và xử lý số rác này, Think Pink chỉ đơn giản là chôn lấp hoặc tập kết chúng thành những bãi rác lộ thiên tại các địa điểm ở Thụy Điển.
Với cáo buộc đã đưa số rác thải này tới 21 địa điểm ở 15 thành phố trên khắp Thụy Điển, bất chấp hậu quả đối với môi trường và con người, bà Bella cùng các bị cáo đối mặt với cáo buộc “tấn công môi trường nghiêm trọng”. Các bị cáo cũng bị cáo buộc là “tội phạm kinh tế nghiêm trọng” vì đã lừa đảo khách hàng. Công ty Think Pink thành lập năm 2015, được nhiều khách hàng khác nhau bao gồm các thành phố, công ty xây dựng và cá nhân thuê để tái chế rác thải xây dựng và phá dỡ với giá cực rẻ.
    |
 |
| "Nữ hoàng rác" Bella Nilsson là cựu CEO của NMT Think Pink. Ảnh: Thanhnien.vn |
Vào thời hoàng kim, giai đoạn 2018-2020, những chiếc túi đựng rác lớn màu hồng in nổi bật thương hiệu Think Pink quảng cáo dịch vụ tái chế và xử lý chất thải giá rẻ xuất hiện khắp các đường phố ở thủ đô của Thụy Điển. Thậm chí bà Bella đã giành được giải thưởng vì môi trường với tư cách giám đốc điều hành công ty và Công ty Think Pink từng hai lần giành giải thưởng kinh doanh danh giá của Thụy Điển. Nhưng Think Pink đã sụp đổ vào năm 2020 khi bà chủ Bella bị bắt và sự thật phía sau sự hào nhoáng này bị phanh phui.
Với khối lượng rác thải khổng lồ độc hại mà Think Pink đổ bất hợp pháp vào môi trường (bao gồm vật liệu xây dựng, đồ điện tử, kim loại, nhựa, đồ chơi và lốp xe...), một hàm lượng lớn asen, chì, dioxin, đồng, kẽm, sản phẩm xăng, dầu và hóa chất gây ung thư đã bị thải vào không khí, đất và nước. Công tố viên Anders Gustafsson cho biết, các bị cáo cũng sử dụng những tài liệu giả mạo để đánh lừa chính quyền và kiếm bộn tiền.
Vụ án được điều tra trong nhiều năm và quá trình xét xử dự kiến kéo dài 9 tháng (đến tháng 5-2025) kể từ phiên tòa đầu tiên diễn ra hôm 2-9. “Nữ hoàng rác” tự phong cùng các nhân viên của Công ty Think Pink bị buộc tội từ tháng 12-2023, nhưng đến nay cả 11 bị cáo trong vụ án đều bác bỏ cáo buộc. Bà Bella nói với giới truyền thông Thụy Điển rằng công ty của bà thực hiện đúng luật pháp và đây chỉ là một âm mưu từ các đối thủ kinh doanh.
Với bản cáo trạng dài hơn 45.000 trang và 150 nhân chứng, vụ này được công tố viên Anders Gustafsson mô tả là “vụ án xét xử tội phạm môi trường lớn nhất ở Thụy Điển về quy mô và tổ chức” và thật sự nghiêm trọng khi vấn đề diễn ra ở quy mô lớn suốt thời gian dài như vậy mà không ai phát hiện. Có những yêu cầu bồi thường thiệt hại lên tới 260 triệu krona Thụy Điển (gần 23 triệu euro), chủ yếu từ các thành phố phải gánh những “núi rác khổng lồ”. Các thành phố này đòi khoản bồi thường thiệt hại cho chi phí dọn dẹp và khử ô nhiễm.
Khó mà thống kê hết số địa điểm thực tế mà Công ty Think Pink đã thải rác và con số 21 được cho là chưa đầy đủ. Một công tố viên khác là Linda Schon cảnh báo các thế hệ tương lai sẽ phải trả giá bởi "tội ác" do Think Pink gây ra.
Cuộc điều tra vụ án cũng làm lộ ra vấn đề về sự thờ ơ của người dân và các công ty đã thuê Think Pink. Bà Linda đặt câu hỏi: “Tại sao họ không nghi ngờ khi phí xử lý rác thải rẻ bất thường như vậy?”.
Vụ án ở Thụy Điển là bài học đắt giá về tác hại của sự thờ ơ với vấn đề bảo vệ môi trường, đồng thời là lời cảnh báo để các quốc gia khác siết chặt hoạt động quản lý chất thải, đưa các công ty kinh doanh trong lĩnh vực tái chế và xử lý rác vào khuôn khổ. Tuy nhiên, vụ án được trông đợi sẽ là cơ sở để quốc gia Bắc Âu gia tăng biện pháp quản lý và yêu cầu các công ty phải cải thiện quản trị cũng như tuân thủ những tiêu chuẩn hiện hành nếu không muốn bị phạt nặng.
MAI NGUYÊN
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.