Bước chuyển mình diệu kỳ

Trung tâm TP Hồ Chí Minh thời đổi mới. (Ảnh: Pro.corbis.com)

Bảo tàng Dân tộc học vừa tổ chức một cuộc triển lãm đặt tên là "Hà Nội thời bao cấp", trình bày đời sống của người dân trong khoảng thời gian từ năm 1975 đến năm 1986. Khi đó, Việt Nam vẫn còn rập khuôn theo mô hình kinh tế chỉ huy bao cấp. Các đồ vật được trưng bày không nhiều: vài cuốn sổ gạo và tem phiếu, một áo len đan, một nồi áp suất do Liên Xô chế tạo và cả một cục gạch mà người dân dùng để xếp hàng mua gạo. Tất cả những đồ vật này đã giúp khách đến xem triển lãm biết đến thời kỳ mà người dân phải chật vật lắm mới thỏa mãn được các nhu cầu căn bản của con người. Qua các cuốn phim video được trình chiếu nhân dịp này, khách được xem cảnh người dân vui mừng khi được mua gạo còn tốt, không bị hẩm, cảnh hống hách của nhân viên cửa hàng bách hóa, cảnh người dân chen nhau mua quạt để chống chọi với cơn nóng của mùa hè Hà Nội.

Ông Nguyễn Văn Huy, Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học, nói rằng ông muốn chuyển tải nỗi niềm trong thời kỳ khó khăn giai đoạn trước Đổi mới cho thế hệ thanh, thiếu niên người Việt. Một thế hệ ngồi xe máy, tay cầm điện thoại di động. Ông Huy nói: "Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều tiện nghi và họ không hay biết được cha mẹ của chúng rất khổ cực. Nhưng nếu đến xem cuộc triển lãm này thì sẽ cảm nhận được những gì mà cha mẹ họ đã trải qua, để cho họ tôn trọng quá khứ và tôn trọng những gì họ có ngày nay".

Với thành công của công cuộc Đổi mới, Việt Nam đã có bước chuyển mình diệu kỳ. Việt Nam đang là một trong những nền kinh tế phát triển năng động nhất thế giới với đà tăng trưởng khoảng 8% một năm. Các nhà đầu tư lớn như Intel, Ikea và Canon đổ xô đến đây. Tổng mức đầu tư trực tiếp nước ngoài năm 2006 lên tới 10,2 tỉ USD. Việt Nam từ việc phải nhập khẩu lúa gạo cách đây 20 năm hiện đã trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Ngoài sản phẩm gạo, Việt Nam còn xuất khẩu hàng may mặc, linh kiện máy vi tính... Giá trị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán non trẻ đã tăng 144% năm ngoái. Thị trường chứng khoán Việt Nam trở thành một trong những thị trường ''sức sống'' nhất thế giới.

Tiềm năng và sự tăng trưởng của Việt Nam hiện nay là không thể phủ nhận. Kinh tế đất nước càng được thúc đẩy hơn bởi làn sóng xuất khẩu sang Mỹ, khi thỏa thuận thương mại được thông qua, trong đó có việc Mỹ giảm thuế với hàng nhập khẩu Việt Nam. Các con số từ phía Mỹ cho thấy, khối lượng thương mại song phương đã lên 8,1 tỷ USD trong năm 2006. Trong số này 7,2 tỷ USD là xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ, so với 1,1 tỷ USD hồi năm 2000. Tổng khối lượng hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ đã tạo ra việc làm tại Việt Nam và đồng thời mức tiêu thụ của người dân cũng lên cao. Ngày nay, người dân Việt Nam có đủ điều kiện mua sắm ti-vi, máy vi tính, máy ảnh kỹ thuật số và cũng đã thích đi du lịch sang các nước lân cận.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa dứt bỏ hẳn được một số khuyết điểm từ thời bao cấp. Nền hành chính quan liêu, lề mề. Sau hai thập niên đổi mới, một số công ty nhà nước còn làm ăn yếu kém và lãng phí tài nguyên hiếm quý của quốc gia. Việt Nam cũng cần phải thay đổi chính sách thuế, tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống luật kinh tế, mở cửa hơn nữa các lĩnh vực đầu tư và chấp nhận khả năng cạnh tranh cao hơn.

Tư cách thành viên WTO theo nguyên tắc sẽ giúp cho Việt Nam đối phó được với các vấn đề này, đồng thời giúp thực thi một chương trình đổi mới dài hạn và tạo một sân chơi mới hấp dẫn hơn cho các công ty nước ngoài. Tận dụng tốt các cơ hội khi gia nhập WTO sẽ giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình thu hút đầu tư nước ngoài, giúp bảo đảm tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định.

ĐẶNG NGUYỄN