Theo AFP, từ các tin tuyển dụng giả mạo đến những kẻ lừa đảo đóng giả làm nhà tuyển dụng thật, các chiêu trò lừa đảo việc làm đang bùng nổ trên mạng xã hội do thị trường lao động đang hạ nhiệt và sự bùng nổ của AI. Các chuyên gia cho rằng việc sử dụng AI đã khiến các vụ lừa đảo việc làm trở nên tinh vi hơn bao giờ hết.

Vào tháng 7 vừa qua, một thương hiệu đồ thể thao đã mời cô Nicole Becker, 37 tuổi sống tại bang Oregon, đảm nhận vị trí phụ trách truyền thông toàn cầu, sau một quá trình tuyển dụng kéo dài hai tuần với hình thức rất bài bản và có vẻ hợp pháp. Không có dấu hiệu đáng ngờ nào sau cuộc phỏng vấn trực tuyến ban đầu với một người được cho là đại diện phòng nhân sự, tiếp theo là một cuộc gọi với người tự xưng là Trưởng bộ phận marketing và bán hàng.

Sau đó, cô Becker nhận được thư mời làm việc, kèm theo một bản trình chiếu chi tiết, mô tả vai trò được giao, ngân sách và chỉ tiêu công việc trong 6 tháng đầu tiên. Cả hai bên nhanh chóng ký kết thỏa thuận. Một tuần sau, trong buổi họp định hướng đầu tiên, cô Becker bắt đầu nhận thấy có điều gì đó không ổn. Cô được thông báo rằng các thiết bị của công ty đã bị phá hủy trong vụ cháy rừng ở bang California. Vì vậy, cô sẽ phải tự mua máy tính xách tay và điện thoại di động từ một nhà bán lẻ được chỉ định, với lời hứa rằng sẽ được hoàn tiền trong tháng lương đầu tiên.

Người lao động chờ tìm việc tại hội chợ việc làm ở Uniondale, New York (Mỹ). Ảnh minh họa: TTXVN 

Sau một loạt cuộc phỏng vấn, cô Becker cảm thấy vô cùng vui mừng khi nhận được lời mời làm việc từ thương hiệu đồ thể thao này. Tuy nhiên, giống như nhiều người Mỹ đang chật vật tìm việc trong thị trường lao động đầy khó khăn, cô đã sớm phải đối mặt với một sự thật phũ phàng: Người tuyển dụng chỉ là một kẻ lừa đảo. “Lúc đó, tim tôi như thắt lại, tôi hiểu rằng mình đã mắc bẫy việc làm giả mạo. Thật đáng sợ, vì tôi vẫn nghĩ mình là người thông minh, am hiểu về công nghệ, về AI và các trò lừa đảo nói chung”, cô Becker chia sẻ.

Câu chuyện của cô Becker cho thấy một chiêu trò phổ biến trong các vụ lừa đảo việc làm: Những kẻ gian thường triển khai một kế hoạch dài hơi, lợi dụng sự mất cảnh giác của người tìm việc sau khi họ đã vượt qua một vài vòng phỏng vấn. Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) gần đây đã cảnh báo người dân về hình thức “lừa đảo bằng séc giả”, trong đó kẻ gian đóng giả là chủ lao động và gửi séc giả, sau đó yêu cầu nạn nhân dùng số tiền đó để mua thiết bị từ các nhà cung cấp do chúng chỉ định. “Nếu bạn nhận được lời đề nghị bao gồm việc gửi séc rồi sử dụng một phần số tiền đó cho bất kỳ mục đích nào, thì đó chắc chắn là một trò lừa đảo. Hãy tránh xa ngay”, FTC khuyến cáo.

Theo công ty McAfee của Mỹ, các vụ lừa đảo liên quan đến việc làm đã tăng hơn 1.000% từ tháng 5 đến tháng 7 năm nay. Đây là thời điểm mà các sinh viên mới tốt nghiệp thường đi tìm việc làm. Gần 1/3 người Mỹ cho biết họ đã nhận được các tin nhắn lừa đảo việc làm. McAfee cảnh báo: “Điều này cho thấy những chiêu trò lừa đảo này đã vượt ra ngoài email và len lỏi vào các cuộc trò chuyện hằng ngày của chúng ta”. Nghiên cứu của công ty cho thấy, các nạn nhân mất trung bình 1.471USD cho mỗi vụ lừa đảo, với tổng số tiền báo cáo bị lừa lên tới 12 tỷ USD trong năm 2024, tăng 21% so với năm trước đó.

Bà Lisa Plaggemier, Giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Liên minh An ninh mạng quốc gia, nhận định hiện nay đang diễn ra một “cơn bão hoàn hảo” của nhiều yếu tố, trong đó thị trường lao động khan hiếm khiến ngày càng nhiều người phải cạnh tranh gay gắt, tạo ra áp lực mà những kẻ lừa đảo có thể lợi dụng. Bên cạnh đó, với sự phát triển của AI tạo sinh, kẻ xấu dễ dàng tạo ra các bài đăng tuyển dụng, hồ sơ nhà tuyển dụng giả mạo và thậm chí là các kịch bản phỏng vấn giả. “Sự kết hợp này khiến các trò lừa đảo khó bị phát hiện hơn và những người tìm việc, đặc biệt là những người mới lần đầu ứng tuyển, trở nên dễ tổn thương hơn bao giờ hết”, bà Lisa nhấn mạnh.

LÂM ANH

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.