Sau những ngày họp thống nhất các tình huống trong diễn tập tại bến, ngày 22-8, các tàu tham gia AMNEX 3 đã thực hiện những nội dung như vận động đội hình và tiếp tế trên biển, ứng phó với mối đe dọa an ninh trên biển từ xuồng cao tốc, chụp ảnh đội hình từ trên không và chào nhau trên biển. Cuộc diễn tập với tổng quân số hơn 1.200 người, có sự tham gia của 3 máy bay trực thăng và 1 xuồng cao tốc của Hải quân Hoàng gia Malaysia.

Cơ động và phối hợp chính xác trong đội hình, Tàu 016-Quang Trung thuộc Lữ đoàn 162, Vùng 4 Hải quân đã thể hiện tính chuyên nghiệp của Hải quân nhân dân Việt Nam. Bên cạnh đó, sự tham gia tích cực, có trách nhiệm của Tàu 016-Quang Trung và đoàn công tác do Đại tá Nguyễn Vĩnh Nam, Phó tư lệnh Vùng 4 Hải quân làm trưởng đoàn trong AMNEX 3 đã góp phần tăng cường quan hệ, hợp tác, hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa hải quân các nước tham gia vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực và trên thế giới.

 Tàu của hải quân các nước ASEAN tham gia AMNEX 3.

AMNEX 3 cũng như các sự kiện khác được tổ chức gần đây bởi hải quân các nước ASEAN giúp khẳng định sự thống nhất, xây dựng lòng tin và củng cố cam kết với hợp tác an ninh hàng hải. Tuy vậy, theo phát biểu của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Malaysia Dato’ Seri Mohamed Khaled bin Nordin tại Hội nghị Tư lệnh Hải quân các nước ASEAN lần thứ 19 diễn ra ở Penang hôm 19-8, những thách thức mà các nước ASEAN phải đối mặt trong lĩnh vực an ninh hàng hải vẫn còn rất lớn.

“Chúng ta đều nhận thức được những chiến thuật vùng xám đang tiếp tục thử thách quyết tâm của chúng ta, chẳng hạn như các cuộc xâm nhập của nước ngoài, sự cưỡng ép trên biển và sự phá hoại ngầm chủ quyền”, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Malaysia nói. Trước thực tế đó, ông cho rằng ASEAN phải tiếp tục là mỏ neo của trật tự hàng hải trong khu vực và luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 phải là nền tảng cho sự hợp tác.

Một trong những tình huống diễn tập lần này là ứng phó với các cuộc tấn công của xuồng cao tốc-một phương pháp tấn công không phải mới nhưng lại có xu hướng gia tăng trong thời gian gần đây với sự hỗ trợ của những công nghệ mới. Thế nhưng, thách thức đối với an ninh hàng hải mà hải quân các nước ASEAN đang phải đối mặt còn nhiều hơn thế. Lãnh đạo hải quân các nước ASEAN đã nhắc tới mối quan ngại đang nổi lên với việc bảo vệ các cơ sở hạ tầng thiết yếu dưới nước như những đường cáp thông tin, ống dẫn dầu, các cơ sở hạ tầng năng lượng ngoài khơi... Việc bảo vệ này rất khó khăn bởi vị trí của các cơ sở hạ tầng này, sự tham gia đa quốc gia và các thành phần tư nhân cũng như sự phức tạp của luật pháp.

Hơn nữa, an ninh hàng hải hiện nay còn phụ thuộc vào cách áp dụng hiệu quả các công nghệ. Vệ tinh, các thiết bị không người lái và trí tuệ nhân tạo có thể giúp tăng cường năng lực giám sát, ứng phó. Do vậy, hải quân các nước ASEAN có thể tích hợp và chia sẻ những công nghệ này để lấp đầy khoảng trống an ninh quan trọng. Chỉ riêng công nghệ vẫn là chưa đủ mà nó phải được áp dụng một cách chiến lược và hỗ trợ thông qua hợp tác chặt chẽ.

Theo Đô đốc Datuk Zulhelmy Ithnain, Tư lệnh Hải quân Hoàng gia Malaysia, con đường phía trước rất rõ ràng: Công nghệ là chất xúc tác, đoàn kết là sức mạnh và con người là động lực. Việc kết hợp đổi mới với hợp tác, hải quân các nước ASEAN có thể tạo ra một cấu trúc an ninh bền vững, linh hoạt và chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai.

AMNEX 3 khép lại, khẳng định việc tăng cường hợp tác giữa hải quân các nước ASEAN. Những thách thức đối với an ninh hàng hải trong khu vực lại ngày càng trở nên phức tạp. Với sự hợp tác chặt chẽ cùng những cam kết vì một vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, việc hợp tác bằng những hành động cụ thể của hải quân các nước ASEAN sẽ giúp giữ vững vai trò trung tâm của khối, sẵn sàng ứng phó với những thách thức mới.

Bài và ảnh: NGỌC HƯNG (từ eo biển Malacca, Malaysia)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Đối ngoại quốc phòng xem các tin, bài liên quan