Vượt qua thách thức cơ hội sẽ mở ra

Thứ trưởng Bộ Thương mại Lương Văn Tự trả lời phóng viên báo chí bên lề Hội nghị

“Gia nhập WTO đề chúng ta phát triển, nhưng không có nghĩa bản thân việc gia nhập WTO là chúng ta giầu có lên, hay chúng ta nghèo đi, mà đó là một cơ hội. Chúng ta tranh thủ được cơ hội đó, thì chúng ta giầu có. Chúng ta vượt qua được thách thức thì chúng ta tạo được cơ hội mới…”. Đó là lời nhận xét và cũng là lời nhắc nhở đối với doanh nghiệp Việt Nam của Thứ trưởng Bộ Thương mại Lương Văn Tự tại Hội nghị phổ biến các cam kết WTO của Việt Nam vừa tổ chức ngày 27-11, tại Hà Nội.

Tham gia hội nghị này có các đồng chí: Phạm Gia Khiêm, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban quốc gia về Hợp tác kinh tế quốc tế; lãnh đạo các bộ, ban, ngành; lãnh đạo các tỉnh khu vực phía bắc; Đại sứ, Trưởng phái đoàn EC tại Việt Nam… Phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm đã phát biểu khai mạc Hội nghị.

Bộ Văn kiện gia nhập tổ chức Thương mại thế giới - WTO của Việt Nam đã được Đại hội đồng WTO thông qua vào ngày 7-11-2006, bao gồm: Quyết định của Đại hội đồng về việc gia nhập WTO của Việt Nam; Nghị định thư về việc gia nhập WTO của Việt Nam; Báo cáo của Ban Công tác về việc gia nhập của Việt Nam vào WTO; Biểu cam kết về thương mại hàng hoá (bao gồm cam kết về thuế nhập khẩu, hạn ngạch thuế quan và trợ cấp nông nghiệp) và cam kết về thương mại dịch vụ.

Trong bản Báo cáo của Ban Công tác về việc gia nhập của Việt Nam vào WTO thể hiện các cam kết đa phương, mang tính nguyên tắc về việc thực hiện các quy định chung của WTO. Đây là các cam kết về việc tuân thủ các hiệp định WTO, các cam kết về sửa đổi quy định, chính sách cho phù hợp với quy định của WTO và một số cam kết đặc thù của Việt Nam. Báo cáo này do Ban Thư ký tổng hợp, dựa trên các câu trả lời, câu hỏi, các chương trình hành động và các bản thông báo về chế độ, chính sách mà Việt Nam gửi cho Ban Công tác.

Trong bản Cam kết về thương mại hoá, Việt Nam cam kết giảm mức thuế bình quân từ mức hiện hành 17,4% xuống còn 13,4%, thực hiện dần trong vòng từ 5 đến 7 năm. Mức thuế hàng nông sản giảm từ mức hiện hành 23,5% xuống còn 20,9%, được thực hiện trong khoảng 5 năm. Mức thuế bình quân hàng công nghiệp giảm từ 16,8% xuống còn 12,6%, thực hiện trong vòng từ 5 đến 7 năm… Việt Nam cũng cam kết tham gia một số hiệp định tự do hoá theo ngành.

Những ngành mà Việt Nam cam kết tham gia đầy đủ là sản phẩm công nghệ thông tin, dệt may và thiết bị y tế. Những ngành mà Việt Nam tham gia một phần là thiết bị máy bay, hoá chất và thiết bị xây dựng. Thời gian thực hiện các cam kết này từ 3 đến 5 năm.

Đối với trợ cấp hàng nông sản, WTO cũng có những ngoại lệ dành cho các nước đang và kém phát triển. Việt Nam đồng ý bãi bỏ hoàn toàn các loại trợ cấp bị cấm theo quy định của WTO. Việt Nam bảo lưu được thời gian quá độ là 5 năm (trừ đối với hàng dệt may) đối với các ưu đãi đầu tư dành cho sản xuất hàng xuất khẩu đã được cấp trước ngày gia nhập WTO. Về hỗ trợ trong nước đối với nông nghiệp, Việt Nam vẫn được hưởng mức hỗ trợ là 10%…

Bộ nguyên tắc khổng lồ của WTO

Mở đầu Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thương Mại - Lương Văn Tự đã khái quát về tiến trình gia nhập tổ chức thương mại thế giới – WTO của Việt Nam, nêu lên những cơ hội và thách thức đối với nước ta. Trong đó nhấn mạnh đến bộ nguyên tắc khổng lồ của WTO.

WTO có một bộ nguyên tắc khổng lồ, tương đương với khoảng 30 vạn trang văn bản. Đây là bộ quy tắc giúp điều tiết toàn bộ hoạt động kinh tế, thương mại toàn cầu.

Trong bộ nguyên tắc khổng lồ đó, có 5 nguyên tắc lớn, đó là: Minh bạch hoá chính sách; Đối xử tối huệ quốc (đối xử cho nước này không kém hơn đối xử với nước thứ ba); Không phân biệt đối xử; Đối xử quốc gia (đối xử với doanh nghiêp nước ngoài không kém hơn đối xử doanh nghiệp trong nước) và Mở cửa thị trường hàng hoá - dịch vụ, giúp cho thương mại toàn cầu phát triển.

Bên cạnh bộ nguyên tắc trên, WTO còn có khoảng 18 hiệp định, bao gồm: Hiệp định về thuế quan (GATT), dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ, giá trị hải quan, hiệp định về các vấn đề hàng nông nhiệp, chống bán phá giá, chống trợ cấp, cấp phép nhập khẩu, kiểm tra hàng trước khi xếp, kiểm dịch động thực vật, quy tắc xuất xứ…

Một số điều khoản trong hệ thống luật pháp của Việt Nam sẽ thay đổi cho phù hợp với quy định của WTO

Gia nhập WTO chúng ta phải có các văn bản pháp luật liên quan tới các hiệp định, quy định của WTO. Vì vậy, chúng ta phải sửa và xây dựng mới 26 luật và pháp lệnh.

Trong thời gian đàm phán về việc Việt Nam gia nhập WTO, Quốc hội nước ta đã ưu tiên việc xây dựng các luật, coi đây là việc làm bức thiết và quan trọng. Chỉ tính riêng năm 2005, Quốc hội nước Việt Nam đã sửa và xây dựng mới được 29 luật; trong năm 2006, Quốc hội tiếp tục sửa và bổ sung các luật, pháp lệnh mới, đặc biệt là các luật, pháp lệnh liên quan tới các hiệp định, quy định của WTO.

Việc hoàn thiện các văn bản pháp luật theo quy định của WTO sẽ giúp cho những tranh chấp được giải quyết tốt hơn, bởi xu hướng các nước là dùng WTO để giải quyết các tranh chấp. Nhiều người cho rằng, gia nhập WTO không có nghĩa là các vụ kiện chống phá giá sẽ ít đi, mà còn có chiều hướng tăng. Thực tế, chúng ta càng tăng kim ngạch xuất khẩu thì tranh chấp thương mại sẽ càng lớn. Chỉ có điều, mức độ giải quyết tranh chấp thông qua WTO sẽ công bằng hơn. Hơn nữa việc hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp luật còn khiến các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm và tin tưởng khi đầu tư vào thị trường Việt Nam.

….

Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, các vấn đề như: Kết quả đàm phán thuế quan và các cam kết thuế quan trọng trong WTO, việc thực thi cam kết thuế quan và các vấn đề khác mà doanh nghiệp quan tâm; Cam kết thương mại dịch vụ của Việt Nam trong WTO; Những cam kết WTO và khả năng tác động đến nông nghiệp Việt Nam; Việt Nam hội nhập vào hệ thống WTO – thách thức đối với doanh nghiệp và Chính phủ…. đã được lãnh đạo các cơ quan như: Bộ Thương mại, Vụ Quan hệ Quốc tế (Bộ Tài chính), Vụ Kế hoạch và Quy hoạch (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)… trình bầy cụ thể, đồng thời trả lời những thắc mắc của doanh nghiệp và đại biểu xung quanh những chính sách, ảnh hưởng của WTO với Việt Nam trong thời gian tới./.

Bài, ảnh: Phú Sơn