Tín hiệu lạc quan từ thị trường

QĐND - Giá vàng trong nước giảm dù giá vàng trên thị trường thế giới tăng; giá USD giảm và gần như không còn hai giá (giá niêm yết của ngân hàng và thị trường tự do); giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán ngày 10-3 tăng kịch trần. Lần đầu tiên kể từ đầu năm đến nay, Vn-Index tăng tới 11,98 điểm. Giá cả nhiều hàng hóa chững lại… Đó là những tín hiệu lạc quan từ thị trường sau hai tuần triển khai thực hiện Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội…

Một nghị quyết được triển khai và đi vào cuộc sống nhanh nhất

Đó là nhận xét của nhiều chuyên gia kinh tế về việc triển khai thực hiện Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ. Ngay trong ngày ban hành Nghị quyết (24-2-2011), Chính phủ đã tổ chức họp trực tuyến với các địa phương và các bộ, ngành để tạo đồng thuận cho xã hội, góp phần đưa nhanh nghị quyết vào cuộc sống. Đến nay, hầu hết các tỉnh, thành phố trong cả nước và các bộ, ngành ở Trung ương đều đã ban hành được chương trình hành động hoặc các văn bản chỉ thị cần thiết để triển khai thực hiện hiệu quả nghị quyết.

Hà Nội là một trong số các địa phương sớm nhất xây dựng Chương trình hành động cụ thể triển khai thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ. Chủ tịch UBND thành phố  Hà Nội Nguyễn Thế Thảo cho biết, thành phố sẽ thực hiện nghiêm túc chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng, điều hành và kiểm soát tăng trưởng tín dụng năm 2011 dưới 20% của hệ thống. Đồng thời, tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh. Đặc biệt chú trọng tăng cường thanh tra, kiểm tra kinh doanh ngoại tệ, vàng, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm giữ, kinh doanh vàng, ngoại tệ, niêm yết giá mua, bán bằng ngoại tệ trái pháp luật. UBND thành phố giao Sở Công Thương ngay trong quý II phải ban hành và thực hiện quy định điều tiết cân đối cung-cầu đối với từng mặt hàng thiết yếu, bảo đảm kết hợp hợp lý, gắn sản xuất trong nước với điều hành xuất nhập khẩu.

Phố Hà Trung (Hà Nội), trung tâm mua bán ngoại tệ “chợ đen” lớn nhất Hà Nội đã dừng giao dịch mua bán ngoại tệ. Một số cửa hàng kinh doanh vàng đóng cửa. Ảnh chụp ngày 10-3-2011.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cũng đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-BQP về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ. Trong chỉ thị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng yêu cầu các cơ quan, đơn vị rà soát chặt chẽ việc mua sắm các phương tiện, tài sản có giá trị lớn; tạm dừng mua sắm xe ô tô, điều hòa nhiệt độ; giảm tối đa chi phí điện, nước, điện thoại, văn phòng phẩm, xăng dầu…; hạn chế chi phí tiếp khách, hội nghị, hội thảo, tập huấn, tổng kết, sơ kết thi đua; giảm các đoàn đi công tác, nhất là đi công tác nước ngoài.

Đại tá Lê Công, Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội (MB) cho biết: Thực hiện nghị quyết của Chính phủ và Chương trình hành động của Ngân hàng Nhà nước, MB đã triển khai nhanh đến các chi nhánh và phòng giao dịch, trong đó điều chỉnh lại kế hoạch tăng trưởng tín dụng, chia sẻ khó khăn với các khách hàng và “hy sinh lợi nhuận của ngân hàng vì lợi ích chung của đất nước”.

Đại đa số người dân cũng đã ý thức được tầm quan trọng của việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội nên đã tự giác tiết kiệm, tìm nhiều giải pháp để cắt giảm chi tiêu, đồng thuận theo chủ trương của Chính phủ.

Giá cổ phiếu tăng, vàng, ngoại tệ và nhiều hàng hóa giảm

Ngày 10-3 là một ngày đáng nhớ trong lịch sử chứng khoán Việt Nam khi tại sàn Thành phố Hồ Chí Minh có tới hơn 100 cổ phiếu tăng giá kịch trần, chỉ số chứng khoán Vn-Index tăng tới 11,98 điểm, mức tăng điểm cao nhất trong ngày kể từ đầu năm đến nay. Tại sàn Hà Nội, chỉ số HNX-Index cũng có mức tăng cao nhất kể từ đầu năm tới nay (3,86 điểm). Khoảng 40% trong tổng số mã tăng điểm đóng cửa ở giá trần.

Khác với cổ phiếu, giá đô-la Mỹ (USD) đang trên đà giảm. Điều đặc biệt là hầu hết các điểm thu đổi ngoại tệ ở các cửa hàng vàng, bạc và thu đổi tự do (người dân quen gọi là “chợ đen”) đã ngừng giao dịch. Một số điểm thu đổi nhỏ vẫn còn giao dịch nhưng rất ít. Giá USD bán ra tại các điểm thu đổi này đã gần sát với giá niêm yết tại các ngân hàng. Ngày 10-3, chúng tôi quan sát tại phố Hà Trung, một trung tâm “chợ đen USD” lớn nhất Hà Nội thấy không còn cảnh nhộn nhịp mua bán ngoại tệ nữa. Thậm chí, một số cửa hàng kinh doanh vàng bạc cũng đóng cửa.

Trả lời câu hỏi của chúng tôi về sự lo ngại của người dân khi giao dịch mua bán ngoại tệ trên thị trường tự do ngừng hoạt động, bà Nguyễn Thị Mai Sương, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh thành phố Hà Nội khẳng định: Tất cả nhu cầu thiết yếu của người dân như: Đi ra nước ngoài chữa bệnh, đi du lịch nước ngoài được phép của Nhà nước, đi học, đi công tác ở nước ngoài… thì các tổ chức tín dụng căn cứ vào cung ứng của đơn vị, của người dân để đáp ứng, còn việc đáp ứng được bao nhiêu tùy thuộc vào khả năng ngoại tệ của từng ngân hàng. Ví dụ như những trường hợp đi công tác có quyết định cơ quan, có vé máy bay hay có hộ chiếu biết chính xác đi nước ngoài được cơ quan cử đi thì trên nguyên tắc là được đáp ứng nhưng không quá số ngoại tệ mà Nhà nước quy định khi xuất cảnh.

Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MB) thực hiện điều chỉnh mức tăng trưởng tín dụng năm 2011.

Tỷ giá USD giảm cũng tác động đến thị trường vàng. Mặc cho giá vàng thế giới mấy ngày qua liên tục đi lên, có lúc chạm mốc 1.445,7USD/ounce (cao nhất từ trước đến nay) nhưng giá vàng trong nước vẫn giảm mạnh.

Tại các chợ ở Hà Nội trong mấy ngày qua, một số loại hàng hoá tiêu dùng như rau, củ, hải sản… cũng đã bắt đầu giảm. Người tiêu dùng cân nhắc hơn khi lựa chọn mặt hàng. Chị Nguyệt Hương ở phố Phan Đình Phùng (Hà Nội) đi chợ Hoè Nhai chỉ mua có nửa mớ rau muống vì “rau đắt nên chỉ mua đủ ăn” - chị trả lời chúng tôi.

Chị Tuyết, bán cơm “bình dân” ở phố Lý Nam Đế (Hà Nội)  cho biết: Mấy ngày gần đây, người đến ăn giảm hẳn, một số công chức đã có ý thức tiết kiệm mang cơm nhà đến cơ quan ăn trưa, vì thế chị đã phải giảm giá bán để giữ khách.

Khâu tổ chức cần đồng bộ và quyết liệt hơn

Trao đổi với chúng tôi, tất cả các chuyên gia kinh tế đều đồng tình với các nhóm giải pháp của Chính phủ trong Nghị quyết 11. Thực tế trong hai tuần qua đã khẳng định sự đúng đắn và cần thiết của các giải pháp này. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia kinh tế thì khâu tổ chức thực hiện nghị quyết cần đồng bộ và quyết liệt hơn. Chẳng hạn như việc xóa bỏ thị trường “chợ đen” của ngoại tệ cần phải đồng bộ với việc mở rộng giao dịch ngoại tệ tại các tổ chức tín dụng được cấp phép. Nếu các nhu cầu mua bán ngoại tệ hợp pháp đều được hệ thống tài chính đáp ứng, chắc chắn không ai đến “chợ đen” để bị thiệt về giá hoặc không hợp thức được hóa đơn chứng từ, phải làm chế độ hai sổ sách.

Việc tổ chức danh mục hàng bình ổn giá là cần thiết, nhưng các địa phương cũng cần điều chỉnh tăng giảm khi có biến động để phù hợp với quy luật của thị trường, tránh tình trạng nhiều người dân dồn đến các cửa hàng bình ổn, siêu thị mua hàng giá thấp mang ra ngoài bán hưởng lợi.

Mặt khác, cũng cần phải tăng cường việc tiết kiệm, nhất là tiết kiệm điện. Theo các chuyên gia, mặc dù chiếm tỷ trọng trên 50% trong cơ cấu điện thương phẩm nhưng việc sử dụng điện trong sản xuất hiện vẫn rất lãng phí. Tính toán mới nhất của các chuyên gia thuộc Trung tâm Năng lượng Nhật Bản, cho thấy: Hệ số đàn hồi tăng trưởng điện/GDP (ICOR) của Việt Nam hiện bằng 2, cao gấp 2-2,5 lần so với nhiều nước trong khu vực và thế giới. Điều này có nghĩa là việc sử dụng điện tại Việt Nam vẫn còn lãng phí từ 15 đến 20%. Không chỉ có điện, các loại nhiên liệu khác như than, xăng dầu cũng bị sử dụng lãng phí dẫn tới mức tiêu hao năng lượng của Việt Nam cao hơn nhiều nước trong khu vực và thế giới. Nếu việc tiết kiệm của chúng ta thực hiện tốt hơn, chắc chắn mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội theo Nghị quyết 11 của Chính phủ sẽ về đích sớm hơn.

Bài và ảnh: Đỗ Phú Thọ